تاریخ معماری معاصر جهان در «هنر فردا» بررسی می‌شود

به گزارش ایلنا، دوره تاریخ معماری معاصر جهان با عنوان «مفاهیم و رویکردها در معماری معاصر جهان» در چهار ترم توسط علیرضا سمیع‌آذر، روز چهارشنبه دوم تیرماه  در موسسه «هنر فردا» آغاز می‌شود.

درباره این دوره آمده است:

«دستاوردهای معماری مدرن از سال‌های دهه ۱۹۶۰ با موج فزاینده تردید و تجدیدنظرطلبی مواجه شد تاجایی‌که با وجود طرح‌های خلاقی که در سال‌های پس‌از جنگ دوم جهانی ارائه شدند؛ وقوع تحولی ساختاری در معماری اجتناب‌ناپذیر به‌نظر می‌رسید. شیوه بین‌المللی معماری مدرن که فن آوری پیشرفته زمان را با زیبایی‌شناسی مدرنیستی درهم می‌آمیخت، به‌خاطر بحران هویتی سرمایه‌داری جهانی، دیگر یک رویکرد آوانگارد نبود. در این شرایط ایده‌های جدیدی در پاسخ به علائق بصری تازه به‌ظهور رسیدند که به‌تدریج منجر به دگردیسی شکلی معماری شدند. معماری معاصر محصول این ایده‌ها و رویکردهای جدید در محیط کالبدی زندگی است.

تجربه تاریخی معماری معاصر، سه موج قدرتمند را شاهد بوده است. موج اول، برآمده از نوعی ایده‌آلیسم روبه گذشته در دهه ۷۰ بود که با نگاه به تاریخ، فرهنگ و سنت، اشکال تعدیل یافته، التقاطی و گاه رادیکالی از پست‌مدرنیسم را در واکنش به دغدغه‌های نوستالژیک پدیدار ساخت. موج دوم در دهه ۸۰ تحت نفوذ فلسفه دیکنستراکشن و با نمونه‌هایی بدیع از یک فرم‌آلیسم ساختارشکن به‌ظهور رسید. این رویکرد رادیکال، به‌همان اندازه که طرد انگاره‌های معماری مدرن بود، نقد شیوه پست‌مدرنیسم نیز محسوب می‌شد. موج سوم در سال‌های پایانی قرن، تجربیات متفاوتی را در تقابل با اغتشاش و پرگویی معماری دیکنستراکشن دنبال می‌کرد و درعین‌حال علاقمندی بیشتری نسبت به شیوه‌های پیچیده‌تر طراحی و فن‌آوری های نوین ساخت از خود نشان می‌داد. این امواج نوین، انگیزش فراوانی را برای معماری معاصر پدید آوردند تا نشان دهند معماری تنها یک شالوده فضایی نیست و قادر است در خلق معنا با بستر عمومی فرهنگ درگیر شده و بسان یک متن در تعامل با پس زمینه خود درک شود.

«مفاهیم و رویکردها در معماری معاصر» مجموعه مباحثی است در بررسی تحلیلی این سه پارادایم که ابتدا با معرفی الگوواره معماری مدرن آغاز و سپس به تحولات شکلی و مفهومی این سه رویکرد در معماری معاصر می‌پردازد. در این مسیر چهره‌های پیشگام در شکل‌گیری جریان‌های معماری معاصر معرفی و کارهای مهم و بحث برانگیزشان بررسی و تحلیل می‌شود. این دوره در۴ ترم هریک ۱۰ جلسه برگزار می شود.

این دوره که در چهار ترم برگزار می‌شود شامل موارد زیر است:

ترم اول: معماری پست‌مدرن

معماری پست‌مدرن امتداد نگرش‌هایی انتقادی نسبت به معماری مدرن است که از اوایل دهه ۷۰ در رویارویی با مشکل 'معنا و مفهوم' در بناهای یکنواخت مدرنیستی پدیدار گشت. تلاش‌های نظری پست‌مدرنیست‌ها به‌سرعت به طرح ایده‌هایی جدید مبتنی‌بر تاریخ‌گرایی، زمینه‌گرایی، منطقه‌گرایی و ریخت‌شناسی نوین در بناهایی منجر شد که معماری را ضمن پیوند با گذشته، وارد گفتگوی اجتماعی می‌کردند. پویش این تحولات با تجربیات بدیع برخی چهره‌های محوری معماری مدرن، همچون لوکوربوزیه و لویی کان، رقم خورد و به طرح استعاره‌ها، شباهت‌ها، ترکیب‌های التقاطی و در کل پیچیدگی بیشتر معماری، به‌ویژه از منظر خارجی آن، منتهی گردید. در این ترم، ضمن بررسی نظریات بنیادین معماری پست‌مدرن، آثار شاخص معماران مهمی چون رابرت ونچوری، آلدو روسی، چارلز مور، مایکل گریوز، جیمز استرلینگ و رنتزو پیانو معرفی و تحلیل خواهند شد.

ترم دوم و سوم: معماری دیکنستراکشن

معماری ساختارشکن محصول یک دگراندیشی جامع در مفهوم و شالوده معماری است که از اواسط دهه ۸۰ پدیدار و منشاء تحولی بی‌سابقه در معماری معاصر گردید. این تحول بنیادین، یک تجربه فضایی شگرف را در پاسخ به علایقی هنجارستیز در معماری پیشنهاد می‌کرد. تجربیات متنوع در این رویکرد، با خلق فرم‌های پیچیده و تاثیرگذاری‌های اکسپرسیونیستی شکل گرفت تا نوعی فرمالیسم جدید با ایده‌های پراکندگی، مرکزگریزی، واسازی و اغتشاش شکلی در معماری به‌ظهور رسد. این موج جدید یک ریشه در فلسفه دیکنستراکشن و دریافت‌های جدید معناشناختی داشته و درعین حال از نظریات جدید علمی به‌ویژه در ریاضیات تاثیر می‌گیرد. معماری ساختارشکن  و مشتقات آن؛ فولدینگ و پارامتریک، با طرد ایده‌های پست‌مدرن، فرآیند طراحی معماری را دگرگون ساخت تا حجم‌هایی مجسمه‌گونه و بناهایی آیکونیک ارائه نماید. شاخص ترین معمارانی که آثارشان با دریافت‌های شالوده‌فکنی همراه بوده عبارتند از پیتر آیزنمن، برنارد چومی، فرانک گری، زاها حدید، رم کولهاس، دانیل لیبسکیند و ولف پریکس که آثار و اندیشه‌های آنان در این دو ترم مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت.

ترم چهارم: معماری مینیمالیستی

مینیمالیسم در معماری هم واکنشی اعتدال‌گرا به رادیکالیزم شکلی معماری دیکنستراکشن است و هم نوعی بازگشت به کمینه‌گرایی و شالوده‌های هندسی منظم در معماری مدرن. این تحول در معماری سده بیست و یکم، رجعتی است به پالایش شکلی، پرهیز از بیان‌گرایی، نمادپردازی و کنایه‌های تاریخی و به‌جای آنها تمرکز بر دغدغه‌هایی چون انرژی، یکپارچگی، عینیت و صراحت در ساختار بنا. تقلیل‌گرایی و خلوص شکلی در معماری مینیمالیستی امکان معطوف شدن بنا بر ملاحظات محیط زیستی، بومی‌شناختی و پایداری را نیز فراهم ساخت. این پارادایم جدید تاحدی نتیجه نفوذ زیبایی‌شناسی هنر مینیمالیستی در معماری معاصر است که هم در بازگشت به ساختارهای بنیادین و هم در گونه‌ای ذات‌گرایی در استفاده از مواد جدید و صنعتی تبلور پیدا می‌کند. پرچم‌داران اصلی این موج نوین در معماری معاصر سانتیاگو کالاتراوا، تادائو آندو، ژان نوول، هرتزوک و دومرون، پیتر زامتور و جان پاوسون هستند که اندیشه‌ها و آثار شاخص و آیکونیک آنها در این ترم مورد بحث قرار خواهند گرفت.

علاقمندان جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا انجام ثبت‌نام می‌توانند با شماره 02188881092 و یا 09981401506 در واتس‌اپ و یا تلگرام و یا نشانی اینترنتی http://arttomorrow.org مراجعه نمایند.