پاسخ مدیرکل دفتر موسیقی به ابهامات و انتقادهایی وارد به جشنواره؛
اطلاعات مالی دو دوره قبل روی سامانه شفاف‌سازی قرار می‌گیرد/ شورای سیاستگذاری به مباحث اجرایی ورود نمی‌کند
محمد الهیاری می‌گوید: در رویدادی مانند جشنواره موسیقی فجر دستکم پنجاه نفر بصورت مستقیم در بخش‌های مختلف علمی و هنری کار می‌کنند. یکی از عوامل اصلی مشوق حضور هنرمندان در جشنواره نیز شخصیت دبیر جشنواره و غنای علمی و جایگاه ممتاز و بی‌طرفانه او در میان هنرمندان آن رشته است. به دلایل بالا وجود دبیر برای جشنواره از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد الهیاری که از سی‌ام اردیبهشت‌ماه سال 1398 با حکم سیدعباس صالحی (وزیر ارشاد) به عنوان مدیرکل دفتر موسیقی انتخاب شده، طی گفتگو با ایلنا درباره چند و چون برگزاری جشنواره موسیقی فجر و سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌های آن توضیحاتی ارائه کرد که در پی می‌آید.
به عنوان سوال اول درباره این موضوع بگویید که وجود دبیر در جشنواره‌ای معتبر چون فجر تا چه حد مهم است و چه تاثیری بر سیاستگذاریها و عملکرد جشنواره دارد؟
در برگزاری جشنواره‌ها افراد مختلفی در جایگاه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و هر کدام در جای خود اهمیت دارند. اعضای شوراها، دبیران بخش‌های مختلف و همینطور عوامل اجرایی. در رویدادی مانند جشنواره موسیقی فجر دستکم پنجاه نفر بصورت مستقیم در بخش‌های مختلف علمی و هنری کار می‌کنند. دبیر جشنواره، محور وحدت دبیران بخش‌های مختلف، داوران و مدیران جشنواره، اعضای شوراها و.... است. همینطور یکی از عوامل اصلی مشوق حضور هنرمندان در جشنواره نیز شخصیت دبیر جشنواره و غنای علمی و جایگاه ممتاز و بی‌طرفانه او در میان هنرمندان آن رشته است. به دلایل بالا وجود دبیر برای جشنواره از اهمیت بالایی برخوردار است.
حضور گروه‌ها در جشنواره، از سوی هیئت انتخاب آثار و گروه‌ها که متشکل از 9 هنرمند در شاخه‌های مختلف هستند صورت می‌پذیرد و دبیر به تنهایی در انتخاب گروه‌ها نقش ندارد
اگر یادتان باشد در دوره دوم دبیری آقای فرهت انتقادهایی نسبت به حضورشان مطرح شد که کم و بیش در جریان آنها هستید از جمله اینکه برخی می‌گفتند ایشان در دوره سی و چهارم جشنواره را به رپرتوار آثار خودشان تبدیل کرده بودند و حرف‌هایی از این قبیل. با توجه به نارضایتی‌ها چرا ایشان در دوره سی و پنجم هم دبیر شدند؟
مسئولان وقت دفتر موسیقی، طبق آیین‌نامه جشنواره جناب آقای شاهین فرهت را به دبیری سی و چهارمین جشنواره انتخاب کرده بودند. همینطور برای دوره سی و پنجم نیز ایشان برای این مسئولیت از سوی مدیران جشنواره انتخاب شده بودند. حضور من در دفتر موسیقی بعد از تمدید حضور ایشان به عنوان دبیر جشنواره توسط مدیریت قبلی دفتر، برای سال دوم بود. طبیعی بود که مسئولیت دبیری جشنواره در دوره سی و پنجم را هم برعهده داشتند. جناب آقای فرهت از هنرمندان پیشکسوت و دارای اعتبار کشورمان در حوزه موسیقی هستند و در آن دو دوره زحمت زیادی برای جشنواره کشیدند. در دوره سی و پنجم تم جشنواره مرور آثار آهنگسازان ایرانی بوده و ایشان هم در این حوزه آثار زیادی دارند. البته مستحضرید حضور گروه‌ها در جشنواره، از سوی هیئت انتخاب آثار و گروه‌ها که متشکل از 9 هنرمند در شاخه‌های مختلف هستند صورت می‌پذیرد و دبیر به تنهایی در انتخاب گروه‌ها نقش ندارد.
اگر به جشنواره‌های دوره‌های قبل نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم رویه انتخاب دبیران در دو دوره متوالی اتفاقی مرسوم بوده و همچنان وجود دارد. سوال این است که انتخاب یک فرد (به عنوان دبیر دو یا سه یا چند دوره جشنواره) چه مزایایی دارد و چرا مسئولان ارشاد به این رویه اصرار دارند؟
معمولا افراد در مسئولیت‌هایی که قرار می‌گیرند برنامه‌هایی چند ساله برای اجرای ایده‌ها و طرح‌های خود و تیم کاری‌شان البته در چارچوب قواعد و آیین نامه دارند. و مدت زمان یکسال، فرصت کافی برای ارزیابی عملکرد یا اجرای همه ایده‌ها نیست. این رویه‌ای معمول و مرسوم و مقبول در مدیریت است و مدیریت ها دستکم دو یا چند سال فرصت برای اجرای ایده‌های خود دارند. بسیاری از رویدادها و جشنواره‌ها نیز این رویه را دنبال می‌کنند که مسئول و دبیر آن در چند دوره فعالیت کند. نمایندگان مجلس، هیات وزیران، اعضای شوراهای اسلامی شهرها، اعضای هیئت‌های مدیره در سازمان‌های دولتی و خصوصی مختلف، مسئولیت‌های بین‌المللی در سازمان‌های بین‌المللی و... ازین جمله‌اند.
ملاک انتخاب آقای حسن ریاحی به عنوان دبیر سی و هفتمین جشنواره فجر چه بوده است؟
در خصوص انتخاب جناب آقای دکتر حسن ریاحی برای دوره سی و ششم، لازم است عرض کنم این موضوع در شورای سیاستگذاری مطرح شد و مورد موافقت شورا قرار گرفت. با توجه به سابقه دانشگاهی متمادی، آشنایی ایشان با عموم هنرمندان موسیقی در کشور و ویژگی‌های مثبت اخلاقی این جمع‌بندی وجود داشت که هنرمندان ارجمند به حضور چنین شخصیتی در جشنواره احترام می‌گذارند و ایشان می‌تواند نماینده و برآیند جامعه شریف موسیقی باشند.
اعضای هیئت انتخاب آثار و گروه‌ها یا به عبارتی هیئت داوران جشنواره همگی از هنرمندان جوانتر موسیقی کشورمان بوده‌اند و هستند
چرا جشنواره موسیقی فجر از هنرمندان نسل‌های جوانتر که علاوه بر تجارب عملی در زمینه‌های اداری و مدیریتی تجربه دارند به عنوان دبیر یا اعضای اصلی استفاده نمی‌کند؛ کما اینکه خواست تعداد زیادی از اهالی حرفه‌ای موسیقی نیز همین است؟
چنانچه به رویه عملی جشنواره موسیقی فجر در دوره‌های اخیر نگاه کنید، اعضای هیئت انتخاب آثار و گروه‌ها یا به عبارتی هیئت داوران جشنواره همگی از هنرمندان جوانتر موسیقی کشورمان بوده‌اند و هستند. به ترکیب این هیات در دوره سی و چهارم، سی و پنجم و سی و ششم نگاه کنید. همه این عزیزان به دعوت دبیر جشنواره، عضویت در این شوراها را پذیرفته‌اند و دبیر جشنواره محور وحدت بوده و البته حداکثر یک رأی در انتخاب‌ها داشته است. ترکیب هنرمندان با تجربه‌تر در شورای سیاستگذاری باهنرمندان جوان تر و پویاتر در هیئت‌های داوری می‌تواند ترکیب همگون و متناسبی برای جشنواره باشد.
شورای سیاستگذاری در چند جلسه، سیاست‌های کلی جشنواره را تعیین می‌کند و به مباحث اجرایی ورود نمی‌کند
چرا طی سال‌ها و دهه‌های گذشته هسته اصلی شورای سیاستگذاری افرادی ثابت هستند که به ندرت شاهد تغییر یا جایگزینی دیگران بوده‌ایم؟
در خصوص شورای سیاستگذاری و ترکیب آن باید عرض کنم، این موضوع به رویکرد و اقتضائات جشنواره و عوامل متعددی برمی‌گردد. معمولا بهتر است یکی دو نفر از ترکیب شورای دوره قبلی جشنواره باقی بمانند و دو سه نفر نیز به تازگی اضافه شوند. شورای سیاستگذاری در چند جلسه، سیاست‌های کلی جشنواره را تعیین می‌کند و به مباحث اجرایی ورود نمی‌کند. بخش اصلی و به عبارت بهتر حضور گروه‌ها و هنرمندان در بخش‌های رقابتی و بخش اجراهای صحنه‌ای جشنواره فقط در اختیار هیئت انتخاب آثار و گروه‌هاست که پیشتر عرض کردم هنرمندان جوانتر کشورمان در آن هیئت عضویت دارند، و مدیر دفتر موسیقی هم به عنوان رییس جشنواره هیچ نقشی در آن ندارد. این موضوع با پرسش از هر یک از اعضای هیئت انتخاب دو سال گذشته قابل راستی آزمایی است. به نظر می‌رسد روح حاکم بر آیین‌نامه جشنواره نیز اینگونه اقتضا می‌کند که ترکیبی از پیشکسوتان در شورای سیاستگذاری و راهبری کلی جشنواره، در کنارش همراه شود با داوران جوانتر در هیئت‌های مختلف جشنواره و این ترکیب که از هنرمندان نسل‌های مختلف موسیقی از دیروز تا امروز را شامل می‌شود، رنگین کمان کاملی را شکل می‌دهد.
آیا انتشار بیلان مالی یا اطلاع رسانی درباره بودجه و هزینه‌های صرف شده در یک جشنواره اتفاقی مرسوم است ؟ اگر اینطور است باید توسط کدام بخش ارائه شود؟ و اینکه در دوران مدیریت شما این اعلام و شفاف سازی در بودجه و هزینه جشنواره، توسط سایت ارشاد یا دیگر رسانه عملی شده است؟
طبق قواعد و مراحلی که در فرایند و کمیته شفاف‌سازی وزارتخانه تعیین شده است، اطلاعات و گزارش‌ها برای انتشار در اختیار کمیته شفاف‌سازی قرار می‌گیرد و از سوی این کمیته منتشر می‌شود. اطلاعات مالی جشنواره در هر دو دوره سی و پنجم و سی و ششم در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته و روی سامانه شفاف‌سازی قرار خواهد گرفت تا در معرض اطلاع عمومی قرار گیرد.
