حسینعلی قبادی:
فعالیتهای پژوهشی پژوهشگاه جزو دغدغهها و گفتمانهای استاد شهید مطهری به شمار میرود
مراسم گرامیداشت مقام معلم و شهید مطهری با حضور مجازی و برخط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری صبح روز ۱۲یکشنبه، اردیبهشتماه ۱۴۰۰، برگزار شد.
به گزارش ایلنا، در مراسم گرامیداشت مقام معلم و شهید مطهری، حسینعلی قبادی (رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) از توجه مقام عالی وزارت به علوم انسانی تشکر کرد و گفت: حضور دکتر غلامی، وزیر محترم علوم در مراسم امروز و رونمایی از آثار طرح جامع اعتلای علوم انسانی نشانگر عنایت ایشان به حوزهی علوم انسانی و ارادتورزی به ساحت استاد شهید مطهری و مقام استاد و معلم است.
وی ادامه داد: در روزی نام معلم و استاد را پاس میداریم که معلم معلمان عالم، مطلوبِ عاشقانِ جهان، جان جانان، امیرمؤمنان در سحرگاه امروز؛ به وصال معشوق ازلی خویش دست یافت و از حریم اخلاص و عشق به شایستگی صیانت کرد. عطر فُزتُ و ربِّ الکعبهاش هنوز طنینافکن است. آری به تعبیر حافظ
یک قصه بیش نیست غم عشق وین عجب کز هر زبان میشنوم، نامکرر است
و همو گوید:
حریم عشق را درگه، بسی بالاتر از عقل است کسی آن آستان بوسد، که جان، در آستین دارد
که گویی مقتبس از این آیهی شریفه قرآن کریم در فضیلت امیرالمؤمنین باشد،
وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد
آری، از همین روی بود که حافظ در جایی دیگر فریاد برآورد که:
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی آن شب قدر که این تازه براتم دادند
قبادی افزود: شبهای عظیمِ قدر را مغتنم میداریم و ضربت خوردن امام علی (ع) امام حکمت، اندیشه، آزادگی، تعقل به جهاد، مرّوت، تدبیر و خردورزی و معلم جاودانه همهی اعصار را تسلیت میگویم. گرامیمیداریم یاد استاد شهید مطهری را، روز شهادت استاد بیبدیل، پارهی تن حضرت امام خمینی (ره) و معلم نمونه و محقق مسئلهشناس، آفرینندهی آثار راهگشای زمانهی ما، متفکر والا مقام و آیندهپژوه، پژوهشگر با اخلاص، پشتوانهی دغدغهداران دینمدار، پرچمدار موفق وحدت حوزه و دانشگاه و الگوی موفق اندیشهورزی دینی. امروز روز درس آموزی مجدد ماست.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با قدردانی از اجابت دعوت پژوهشگاه از سوی مقام عالی وزارت، دکتر منصور غلامی و قبول زحمت برای رونمایی بیش از ۲۰دستاورد مهم طرح اعتلا که علاوه بر چاپ مقالات متعدد، نشستهای علمی امروز نیز به صورت کتاب نشر پیدا میکنند.
قبادی ادامه داد: قدردانی میکنم از همه اعضای محترم هیأت امناء، بهویژه وزیر محترم، قائم مقام محترم ایشان جناب آقای دکتر باقری بابت واگذاری مأموریت به پژوهشگاه برای اجرای طرح جامع اعتلا، بهویژه از معاون محترم وقت سازمان برنامه، جناب آقای دکتر واعظ مهدوی، بابت تأمین اعتبار طرح اعتلا و افزایش بودجه پژوهشگاه، همچنین نمایندهی فهیم و فرهیختهی سازمان برنامه و بودجه در هیأت امنا، سرکار خانم مهندس یحییپور. وی همچنین از سخنرانان مراسم امروز، استاد فاضل حضرت حجت الاسلام والمسلمین استاد مهدویراد و استاد اندیشهورز دکتر افروغ، و از همهی معاونتها و بهویژه معاونت کاربردیسازی و فرهنگی پژوهشگاه دکتر زهرا پارساپور که برنامهریزی، ساماندهی و اجرای این برنامه ارزشمند را بر عهده داشتهاند قدردانی کرد.
وی در خصوص بهثمر رسیدن بخشی از کوششهای آثار علمی پژوهشگاه علوم انسانی در زمینههای بومی و دینی علاوه بر بخش طرح جامع اعتلا؛ تأکید کرد: از محتوای این آثار روشن میشود که فعالیتهای پژوهشی پژوهشگاه جزو دغدغهها و گفتمان استاد شهید مطهری به شمار میرود. اکنون در روز بزرگداشت معلم و استاد و سالگرد شهادت استاد مطهری، به لطف الهی افزون بر دستاوردهای طرح اعتلا، شاهد رونمایی بیش از ۱۰ جلد از آثار فاخر حوزهی دینی و بومی از پژوهشگاه نیز هستیم که جملگی با منظومهی فکری و نظام اندیشگانی استاد شهید مطهری تناظر و همخوانی دارند. در یک نگاه کلان درباره چگونگی همخوانی طرح اعتلاء با اندیشههای استاد شهید مطهری؛ به اجمال میتوان گفت: طرح اعتلاء در همهی ساحتهای چهارگانه خود در مسیر استمرار مجاهدت علمی آن استاد فرزانه جایی میگیرد؛
ساحت اول؛ شناخت، تحلیل و نقد مبانی علوم انسانی وارداتی؛
ساحت دوم؛ بازکاوی انتقادی سیر و ورود این علوم انسانی در ایران و رواج آن در مراکز علمی؛
ساحت سوم؛ نوع به کارگیری این دانشها در جامعه؛
ساحت چهارم؛ ظرفیت و تواناییهای علوم انسانی جدید و علوم دینی و بومی ما در حل مسائل و چالشهای اجتماعی.
با ملاحظه این چهار ساحت، روشن میشود که مبانی فکری استاد شهید مطهری عمدتاً ناظر به همین زمینهها بوده و پژوهشگاه نیز با تأسیس کرسی ویژهی تخصصی مطهریپژوهی به این مهم اهتمام ویژه ورزیده است. خدا را شکر که برخی از مسئولان و مدیران طرح اعتلا نیز تخصیصاً به این مسئله پرداختهاند.
قبادی یادآور شد: خوشبختانه در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی، پایگاه استواری برای این خط و مشی و اجرای طرح جامع اعتلاء در اسناد بالادستی میتوان یافت –یعنی در نقشهی جامع علمی کشور، برنامهی پنجم و ششم توسعه، تأکید صریح و مستقیم وزیر محترم، برنامهی توسعه راهبردهای پژوهشگاه و مأموریت ویژهی هیأت امناء به پژوهشگاه از جمله این اسناد بالادستی به شمار میآیند.
وی در خصوص به ثمر رسیدن کتاب «اتصال به ریشه و انطباق با زمان» شرح داد: عنوان این کتاب، همان منشور فکری استاد زندهیاد رئیس فقیه پژوهشگاه (دکتر صادق آئینهوند) است که در آغاز مدیریت ایشان با همین رویکرد، طرح جامع اعتلای علوم انسانی طراحی، برنامهریزی و ساماندهی شد. از عنوان کتاب نیز بر میآید که مرحوم دکتر آیینهوند نیز به درستی پویندهی راه استاد شهید مطهری بودهاند و شاید بتوان گفت، همهی کوششهای استاد بزرگوار مرتضی مطهری نیز برای حفظ اتصال به میراثها و ریشهها و کسب قدرت بازآفرینی و عرضه متناسب آنها ناظر به چالشهای امروز و پاسخگویی به جوانان و به تعبیر صریح خودشان «مقتضیات زمان» بوده است.
قبادی در خصوص محتوای این کتاب یادآور شد: این کتاب، تحلیل جامع و روشمند آماری عملکرد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در دولت تدبیر و امید است که پایهها و ارکان آن را میتوان برنامهمداری، داناییمحوری، جامعهمداری، بومیگرایی، نظاممندسازی دانست که اجمالاً سر خط دستاوردهای این عملکردها را میتوان اینگونه برشمرد:
۱- تدوین برنامهی راهبردی اول و دوم، اصلاح و روزآمدسازی اساسنامه و برانگیختن اعضای هیأت علمی به داشتن برنامهی راهبردی پژوهشی و تلاش برای تحقق آن و تصویب اساسنامه جدید پژوهشگاه
۲- استقرار مدیریت داناییمحور و مدیریت مشورتی، تشکیل کمیتههای و شوراهای متعدد بهمنظور بهرهبرداری حداکثری از خرد جمعی در پیشبرد اهداف پژوهشگاه
۳- تکمیل بنیانهای قانونی ساختار پژوهشگاه و روزآمدسازی آن
۴- نظاممندسازی فرایندهای امور پژوهشی، تدوین انواع نظامنامه و شیوهنامههای مرتبط سامانه سیماپ و یکسانسازی فرایندهای امور پژوهشی
۵- صیانت از میراث فرهنگی و توجه به بازآفرینی میراثها در طرحهای تحقیقاتی
۶- استقرار مدیریت دستاورد محور و متنوعسازی خروجی¬های علمی و تولیدات پژوهشگاه
۷- افزایش بیش از دو برابری سرانهی تولید علم
۸- جامعهمحوری اثرگذاری در عرصهی سیاستگذاری در کشور با انتشار دائمی گزارشهای راهبردی و توصیههای سیاستی، گسترش تلاشها در راستای ترویجیسازی علوم انسانی و ارتباط مستقیم با جامعه و تأسیس مرکز نوآوری و راه اندازی استارتاپها
۹- گسترش همکاری با حوزههای علمیه در جهت تحقق حداکثری پیوند حوزه و دانشگاه
۱۰- اجرای طرح جامع اعتلای علوم انسانی معطوف به پیشرفت کشور
۱۱- ارتقاء نقشآفرینی پژوهشگاه بهمنظور تقویت هویت دینی و بومی
۱۲- راهاندازی اولین قطب علمی زبانشناسی ایران، تأسیس دفتر کرسیهای نقد، نوآوری و نظریهپردازی و گسترش فعالیتهای آن تا ۱۲ کرسی در سال و تأسیس مرکز نوآوری
۱۳- ساماندهی شبکهی نخبگانی کارآمد و جلب همکاری بیش از ۳۰۰۰ نفر از استادان دانشگاههای سراسر کشور در ۱۸ گروه تخصصی از طریق شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی دانشگاهها
۱۴- تبدیل هیأت ممیزه و هیأت جذب پژوهشگاه به قطب هیأت ممیزه و جذب مؤسسات پژوهشی علوم انسانی وزارت علوم
۱۵- بالا بردن سطح رفاهی و معیشتی کارکنان، و پرداخت جدول معیشتی سالانه کمنظیر نسبت به پژوهشگاهها و دانشگاههای شهر تهران
۱۶- کسب ۲۶ جایزهی ملی و بینالمللی در سالهای ۱۳۹۴ – ۱۳۹۹
۱۷- توسعهی قابل توجه پرتال جامع علوم انسانی و روزآمدسازی، ارتقاء و توسعهی وب¬سایت پژوهشگاه
۱۸- ورود پژوهشگاه به طرح تراز بینالمللی
۱۹- توسعهی انتشارات پژوهشگاه به واسطهی استقرار سامانههای نشر، بهبود فضای نشر، بهبود چرخهی توزیع و فروش کتاب
۲۰- مواجههای فعال با بحران پاندمیک کرونا و کسب مقام نخست کشوری از جهت پرداختن به آن از منظر مباحث اجتماعی و فرهنگی و فلسفی.
در ادامهی مراسم و پس از سخنرانی دکتر منصور غلامی از آثار طرح اعتلای علوم انسانی رونمایی بهعمل آمد.