سرگذشتی که الهام‌بخش «هملت» شد/ یادی از شکسپیر در روزهای کرونایی
نویسنده کتاب همنت درباره همزمانی این اثر با طاعون زمانه یعنی کرونا گفت: هیچگاه تصور نمی‌کردم که انتشار این کتاب با روزهای کرونای همزمان شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از گاردین، منتقدان ادبیات انگلیسی باور دارند، نویسنده‌ای در ادبیات انگلیسی قوی قلمداد می‌شود که بتواند از زبان ویلیام شکسپیر در متن خود کلماتی را بیان کند. «مگی اوفارل» برای هشتمین رمان خود یعنی «همنت» توانست جایزه زنان نویسنده بریتانیا را کسب کند. او در این رمان، سرگذشت پسر یازده‌ساله ویلیام شکسپیر را روایت می‌کند که در سال ۱۵۹۶ به دلیل بیماری ناشناخته‌ای درگذشت. بسیاری براین باور هستند، همنت به دلیل طاعون خیارکی جانش را از دست داده است.
نویسنده کتاب، یک تراژدی را روایت می‌کند که الهام‌بخش اثر معروف شکسپیر یعنی «هملت» می‌شود. ۴ سال پس از مرگ همنت، شکسپیر این نمایشنامه را به رشته تحریر درمی‌آورد. بسیاری معتقدند، هملت همان همنت است که روی صحنه راه می‌رود و حرف زدنش شبیه پسر شکسپیر است.
این رمان علاوه بر روایت خیالی پایان زندگی ویلیام شکسپیر، شیوع ویروس مرگبار طاعون از یک میمون در اسکندریه تا پیشکاری در لندن را روایت می‌کند. انتشار همنت که داستان شیوع طاعون در سال ۱۵۹۵ میلادی را روایت می‌کند با شیوع جهانی ویروس کرونا همزمان شد. سرگذشت شیوع طاعون در ۴۰۰ سال گذشته با همه‌گیری جهانی طاعون زمان ما یعنی کرونا عجیب و دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.
اوفارل توضیح می‌دهد: هنگامی که نگارش این داستان را آغاز کردم، تصور نمی‌کردم که چنین حادثه‌ای اتفاق بیفتد. پیش از انتشار کتاب، تور کتاب برگزار شده بود و من در ایتالیا حضور داشتم. من لباسی برای این مراسم تهیه کردم و آن را به یک خشکشویی دادم. وقتی روز تحویل گرفتن لباس فرا رسید، کووید ۱۹ تمام ایتالیا را درنوردیده بود و تور کتاب برگزار نشد. هیچگاه تصور نمی‌کردم که به عنوان یک نویسنده که گسترش یک بیماری را روایت کرده است، خودم در روزگار شیوع یک ویروس قرار بگیرم.
اوفارل برای کسب جایزه سال زنان نویسنده بریتانیا دو رقیب بزرگ یعنی «هیلاری منتل» برنده جایزه بوکر و «برناردین اواریستو» داشت که بر آن‌ها چیره شد. ویروس کرونا، این مراسم فرهنگی و اعلام نامزدهای نهایی را تا ماه سپتامبر به تاخیر انداخت. اوفارل درباره این رویداد توضیح داد: شرایط بسیار عجیب و غیرقابل باوری بود، من در تمام تابستان احساس می‌کردم که با شرایط عجیبی روبرو هستم.
این نویسنده حدود ۲۵ سال سابقه نوشتن دارد و هشت رمان او مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است. آنچه که مسلم است، همنت بهترین اثر اوفارل است و نامزد نشدن این اثر ادبی در جایزه بوکر، واکنش کاربران توییتر را برانگیخت.
پیش از این کتاب، او داستان‌های دیگری از زاویه نگاه مرگ برای مخاطبان به تصویر کشیده است. او در کتاب خاطرات خود «من هستم، من هستم، من هستم»، سرگذشت ۱۷ بار رویارویی با مرگ را مثل چندین بار تجربه نزدیک به غرق شدن، یک سزارین ناشیانه و التهاب مغزی حاد در دوران کودکی را تعریف می‌کند. این کتاب در میان پرفروش‌ترین آثار سال ۲۰۱۷ قرار دارد.
موضوعاتی که اوفارل به آن می‌پردازد، شامل مادر بودن، فروپاشی زندگی زناشویی، جنون و زندگی دختران و زنان است. «عمل رو به نابودی اسمی لنوکس» رمانی تاریخی است که به بررسی وضعیت زندان زنان در دهه ۳۰ میلادی می‌پردازد. او در این کتاب، سرگذشت زنانی را روایت می‌کند که به جرم متفاوت بودن با سایر اعضای جامعه دستگیر شده بودند.
چسباندن اصطلاح «داستان خانوادگی» به کتاب همنت، موجب تشویش و پریشانی این نویسنده می‌شود. به طور قطع و یقین، همنت اقتباسی از داستان شکسپیر است که بخش عمده‌ای از آن نه در کلوب شکسپیر یا میکده‌ای در لندن، بلکه در آشپزخانه، اتاق خواب و باغی در استراتفورد اتفاق می‌افتد. به نظر می‌رسید، این رمان همچون هملت درباره پدران و پسران باشد اما به تصویری زنده از یک مادر و پسر منتهی می‌شود.
اوفارل تصمیم داشت تا به بررسی مسائل تاریخ میانه انگلیس بپردازد و نام خود را در زمره افرادی که درباره این موضوع کار کرده‌اند، ماندگار کند. اوفارل ترفندی جسورانه‌ای برای واقعی جلوه دادن یک داستان خیالی درباره بزرگترین نویسنده تاریخ ادبیات انگلیسی به کار می‌برد. شکسپیرِ اوفارل به نقشی فرعی تنزل شده است و نقش او تنها به عنوان شوهر یا پدر خانواده شناخته می‌شود.
این نویسنده درباره ایده و طرح اولیه این رمان توضیح داد: هنگامی که دانش‌آموز بودم، ایده اولیه این کتاب به ذهن من خطور کرد. معلم، سرنوشت همنت پسر شکسپیر را تعریف می‌کند که چهار سال پیش از نگارش نمایشنامه هملت، در یازده سالگی چشم از جهان فرو می‌بندد. سرگذشت این پسر و جایگزین شدن حرف «لام» به جای «نون» در نمایشنامه توسط پدر در ذهن من ثبت شد و تبدیل به داستان همنت شد.
بعد از سال‌ها مطالعه درباره این موضوع (او یک طبقه «هملت» در کتابخانه‌اش دارد) اوفارل از نادیده انگاشتن همنت توسط محققان، فراموش کردن مرگ او به خاطر نرخ بالای مرگ و میر کودکان در آن زمان و بی‌میلی آن‌ها به درک اهمیت شخصی موضوع برای شکسپیر که بزرگترین تراژدی‌اش را به نام پسرش نام‌گذاری کرد، ناامید و خسته شد. «شوخی نکنید! این همان اسم است». «همنت» تلاش او برای واگذاری حاشیه ادبی به این پسر است… یک حضور و یک صدا؛ تا بگوید او مهم بود و تنها یک کودک در آمار کودکان الیزابتی نبود. بدون او ما «هملت» و شاید «شب دوازدهم» را نداشتیم.
تصور می‌شود، اوفارل درنظر داشته است تا همنت را در کانون داستان قرار دهد؛ اما برخلاف انتظار خوانندگان، همسر شکسپیر به نقطه توجه تبدیل می‌شود. اوفارل، او را یک روح آزاد فریبنده درنظر می‌گیرد. او از شیوه معرفی اَن توسط محققان و نویسندگان فیلم‌های برنده اسکار انتقاد می‌کند: فیلم‌ها همواره سیمای همسر شکسپیر را به عنوان زنی روستایی و بی‌سواد نشان داده‌اند که نابغه ادبیات انگلیس را با اغواگری به دام انداخته است. برخی از تاریخ‌نگاران در کتاب‌های خود نوشته‌اند، او زنی آبله‌رو و از شکسپیر متنفر بود. اگرچه این ادعاها مطرح می‌شود اما هیچ مدرکی برای اثبات این موضوع در دسترس نیست.
این رمان تنها اعاده حیثیتی داستانی برای همسر شکسپیر نیست، بلکه به رابطه این دو می‌پردازد. اوفارل توضیح داد: تصور می‌کنم، او عاشق خانواده‌اش بود و خودش را وقف آن‌ها کرد.
همنت با اجرایی از هملت پایان می‌یابد. اوفارل تصریح کرد: من می‌خواستم درباره منشا و تاریخچه هنر سخن بگویم. همچنین تصمیم داشتم به این موضوع اشاره کنم که نوشتن از کجا نشات گرفته یا با طرح پرسشی نیاز به نوشتن را بازگو کنم. پرسشی مطرح می‌شود، نوشتن چگونه می‌تواند از رنج‌ها نشات بگیرد، ما نیاز داریم که به پاسخ این پرسش برسیم به همین دلیل دست به چنین کاری زدم.
مثل هملت که در صحنه تله موش موجب گناه کلاودیوس می‌شود، همنت شکاف بزرگ اندوه پشت نمایش را آشکار می‌کند، که رویکرد کاملا جدیدی به خود می‌گیرد. این نویسنده توضیح داد» به نظر می‌رسد، هملت پیامی یک‌طرفه از سوی یک پدر به پسر خود در قلمروی دیگر است.
