انعقاد تفاهم‌نامه‌ی همکاری پژوهشگاه علوم انسانی با دانشگاه کابل

به گزارش ایلنا، دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با توجه به زمینه‌های مشترک فرهنگی و رسالت‌ها و وظایف پژوهشگاه علوم انسانی و دانشگاه کابل به‌ویژه در زمینه‌ی شناسایی و پاسداری از زبان و فرهنگ فارسی پس از پیگیری‌های مداوم از طریق مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت عتف و وزارت امور خارجه موفق به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با دانشگاه کابل شد. 

دانشگاه کابل قدیمی‌ترین و معروف‌ترین دانشگاه دولتی افغانستان است که در سال ۱۹۳۲م. (۱۳۱۱ ش) تأسیس شده است و در حال حاضر دارای ۲۲ دانشکده، ۱۰۲ گروه، بیش از ۸۹۰ استاد و بیش از ۲۶۰۰۰ دانشجو در مقطع‌های لیسانس و فوق لیسانس است. دانشگاه کابل با توجه به اهمیت برقراری تفاهم‌نامه‌های علمی بین‌المللی خود جهت تأمین و گسترش فعالیت‌های علمی، ارتقای کیفیت و ایجاد زمینه‌ی مشارکت در تجارب و مهارت‌های علمی- فنی با بیش از ۶۰ دانشگاه معتبر دنیا تفاهم‌نامه‌های علمی منعقد کرده است. دانشکده‌ی زبان و ادبیات یکی از دانشکده‌های قدیمی دانشگاه کابل بوده که در سال ۱۳۲۳ دوره‌ی کارشناسی زبان و ادبیات پارسی دری و پشتو را به‌صورت مشترک آغاز کرده است و در ۱۳۳۵ گروه‌های پارسی دری و پشتو از هم جدا شدند. برنامه‌های کارشناسی ارشد هر دو گروه به شکل جداگانه در ۱۳۵۶ و نخستین دوره‌ی دکترای هر دو گروه به‌صورت جداگانه در سال ۱۳۹۲ آغاز شده است. 

در نشست مجازی که روز اول بهمن ۱۳۹۹ با حضور دکتر حسینعلی قبادی (رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، دکتر شکوه السادات حسینی (مدیر دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی) و دکتر یامان حکمت (به نمایندگی از دانشگاه کابل) از ایران و دکتر محمد عثمان بابری (رئیس دانشگاه کابل)، دکتر راحله حمیدزی (رئیس گروه زبان و ادبیات دانشگاه کابل) و نیز حضور غلامحسین شیرزاد مقدم (رایزن فرهنگی ایران در کابل) از افغانستان برگزار شد، این تفاهم‌نامه‌ی همکاری علمی امضا شد و دکتر حکمت به نمایندگی از دانشگاه کابل و شیرزادمقدم به نمایندگی از پژوهشگاه علوم انسانی تفاهم‌نامه‌ها را برای تسلیم به طرفین تحویل گرفتند. 

عمده‌ترین اهداف این تفاهم‌نامه، همکاری دوجانبه، تبادل استاد، انجام تحقیقات علمی مشترک توسط استادان و دانشجویان دو نهاد، تبادل دانشجویان به‌منظور تشریک آموزش و پرورش در فرایند یادگیری دانشجویان، فراهم‌سازی زمینه‌ی برنامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری در رشته‌های زبان‌شناسی و ادبیات برای دانشگاه کابل، راه‌اندازی نشست‌ها و همایش‌های علمی و تحقیقی مشترک، فراهم‌سازی چاپ مقالات علمی بین‌المللی، فراهم‌سازی بورسیه‌های تحصیلی برای دانشجویان دوطرف، و همچنان فراهم‌سازی زمینه‌ها جهت انجام کارهای عملی و دوره‌های آموزشی کوتاه مدت برای محصلان هر دو نهاد با استفاده از امکانات همدیگر است. 

در آغازِ نشستی که به مناسبت مراسم امضای این تفاهم‌نامه تشکیل شد، دکتر شکوه‌السادات حسینی با قدردانی از تلاش‌های دکتر حمیدزی و دکتر حکمت، توضیحاتی درباره‌ی مقدمات انعقاد تفاهم‌نامه داد و ضمن اظهار امیدواری برای ادامه‌ی همکاری رسمی و مثمرثمر میان پژوهشگاه علوم انسانی و دانشگاه کابل، از رؤسای دو طرف دعوت به سخنرانی کرد. 

دکتر محمد عثمان بابری (رئیس دانشگاه کابل) با تشکر از همکارانی که زمینه‌ی انعقاد این تفاهم‌نامه را فراهم کردند، اظهار امیدواری کرد که در آینده فعالیت‌های علمی مشترک چشم‌گیری رقم بخورد. 

در ادامه، دکتر قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی، نیز سخنان خود را با عرض تسلیت مجدد حادثه‌ی ناگوار ترور ۲۲ تن از دانشجویان دانشگاه کابل و یادآوری یاد و خاطره‌ی قربانیان این حادثه‌ی شوم به تقدیم پیام هم‌دردی از سوی پژوهشگاه علوم انسانی در سفارت افغانستان در ایران، آغاز و اظهار امیدواری کرد که دیگر هیچ‌گاه نمونه‌ی چنین رخدادهایی را شاهد نباشیم. همچنین قبادی با توجه به زمینه‌های مشترک فرهنگی و زبانی دو کشور همکاری‌های نهادهای علمی ایران و افغانستان را اجتناب‌ناپذیر دانست و با اشاره به قدمت و سابقه‌ی پژوهشگاه علوم انسانی قریب به ۶۰ سال و پیش‌گامی این پژوهشگاه در رشته‌هایی چون زبان‌شناسی شناختی و معناشناسی و نزدیکی پژوهشگران این حوزه‌ها به مرزهای دانش جهانی در نسل‌های قبلی و نسل‌های جدید، پژوهشگاه را دارای بستر مناسبی برای ایجاد همکاری‌های علمی در زمینه‌های مشترک دانست. 

دکتر قبادی با اشاره به اهمیت همکاری با دانشگاه بزرگ و قدیمی کابل و نیز سوابق همکاری گذشته بین دانشجویان و استادان افغان با پژوهشگاه علوم انسانی، اظهار امیدواری کرد که امضای این سند تفاهم‌نامه، همکاری دو طرف را در زمینه‌های دیگر ازجمله برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت همچون کارگاه‌های علمی و نشست‌های مشترک تا تبادل استاد و دانشجو و اخذ مجوز از شورای گسترش وزارت علوم ایران برای پذیرش دانشجویان افغانستانی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری با ارائه‌ی مدرک رسمی افزایش دهد و بتوان در زمینه‌ی گسترش زبان و ادبیات فارسی خدمات خوبی ارائه کرد و به رشد و ترقی و نیز گسترش مودت و دوستی عمیق بین دو کشور کمک کرد. 

در ادامه‌ی این نشست دکتر حکمت، این روز را برای دانشگاه کابل و پژوهشگاه علوم انسانی روزی تاریخی خواند و پیوند این دو نهاد باسابقه و معتبر در هر دو کشور را دارای ثمرات نیکی از جمله تربیت نسلی از زبان‌شناسان متخصص در زمینه‌ی زبان فارسی و پشتو خواند که ما را به توسعه‌ی علم در افغانستان نزدیک‌تر کند. همچنین وی افزود، بی‌تردید پژوهشگاه هم می‌تواند از طریق این تفاهم‌نامه در زمینه‌ی زبان پشتو از دانشگاه قدیمی کابل استفاده‌های خوبی ببرد. 

در ادامه شیرزادمقدم (رایزن فرهنگی ایران در افغانستان) نیز با اشاره به روابط دوستانه، صمیمانه و هم‌دلانه‌ی رایزنی فرهنگی ایران در افغانستان با دانشگاه کابل و استقبال از انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی با مؤسسات علمی افغانستان که به همکاری‌های علمی و فرهنگی دو کشور کمک خواهد کرد، بر تاریخ مشترک چهارهزار ساله‌ی دو کشور و زمینه‌های مشترک زبانی تأکید کرد و امضای این یادداشت تفاهم را گامی در جهت تداوم روابط دوستانه‌ی دو کشور خواند. وی با اشاره به بنای درحال ساخت دانشکده‌ی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کابل با همکاری ایران، این اقدام نیکو را نیز یکی از راه‌های گسترش زبان و ادبیات فارسی در این کشور خواند. 

دکتر راحله حمیدزی با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته برای انعقاد این تفاهم‌نامه در ماه‌های اخیر آن را نقطه عطفی در روابط دانشگاه کابل و پژوهشگاه دانست. 

گفتنی‌است، در سال‌های گذشته همکاری قابل توجهی در زمینه‌ی برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌ها بین پژوهشگاه علوم انسانی و نهادهای علمی کشور افغانستان صورت گرفته است؛ از جمله: نشست «ملا فیض محمد کاتب هزاره پدر تاریخ افغانستان»، نشست «زبان فارسی در افغانستان» با سخنرانی دکتر محمد سرور مولایی و هم‌اندیشی «میراث مشترک نوروز در افغانستان» در سال ۱۳۹۶؛ نشست «رمان مهاجرت زنان افغانستان» در سال ۱۳۹۷؛ نشست «بررسی ادوار شعر فارسی افغانستان از بیداری تا سقوط سلطنت» با سخنرانی دکتر رضا چهرقانی در سال ۱۳۹۸؛ و نیز حضور هیأتی ۲۵ نفری از استادان زبان و ادبیات فارسی از کشور افغانستان با سخنرانی استاد تقی پورنامداریان در همین سال؛ و سخنرانی دکتر مریم سادات فیاضی در نشستِ مجازیِ «بازتاب کرونا در نغمه‌ها و ترانه‌های آسیا» با عنوان «تحلیل زبان‌شناختی نغمه‌های ایران و افغانستان در دوره‌ی کرونا» که با حضور علاقه‌مندانی از افغانستان در سال ۱۳۹۹ برگزار شد.