چرا تهران زیبایی ندارد؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، گلریز خانعلی‌زاده هنرمند عکاس و عضو هیأت داوران نخستین مسابقه عکس «برگ‌ریزان تهران» در پاسخ به این سوال که آیا تاکید این مسابقه بر ثبت آثاری اصطلاحا عمیق و پر معنا است یا توجه به چند پارامتر فصلی و شهری در یک ترکیب مناسب کفایت می‌کند، گفت: یک عکاس پیش از آنکه بخواهد دکمه شاتر دوربین را لمس کند باید در ذهن خود اندیشه، احساس و یا حرفی برای گفتن داشته باشد که این اندیشه یا احساس را به کمک فرم‌ها، اشکال، رنگ‌ها یا نور در قالب تصویر بیان می‌کند، به شیوه‌ای که احساسات زیبایی‌شناسی در مخاطب را برانگیزد. فرم و محتوا ویژگی‌های ذاتی تصاویر هستند و هنگام نقد یک عکس هر دو مورد توجه قرار می‌گیرند. ثبت تصاویر عمیق و پرمعنا به دیدگاه و احساس هر عکاس وابسته است که می‌تواند از ویژگی‌های فصل پاییز به عنوان بستری خاص برای بیان اندیشه خود استفاده کند.

این هنرمند که مدال نقره FIAP را در جشنواره جام گیپوسکوا اسپانیا ۲۰۱۶ کسب کرده است، در پاسخ به این سوال که آیا زیبائی تهران و پائیزش حزن‌انگیز است یا امید بخش؟ کدام یک تصویر و عکس بهتری خواهد بود؟ اظهار داشت: تهران از منظر زیباشناسی شهر خوش نامی نیست، ازدحام، آلودگی، ترافیک، آسمان خاکستری. معدود زمان‌هایی می‌توان روی زیبای این کلان شهر را دید. یکی از این ایام فصل پاییز است که به لطف خزان درختان، این شهر جلوه‌ای رنگارنگ به خود می‌گیرد. پاییز اوج شکوه و زیبایی جنگل‌ها و درختان است و این درختان هر کجا که باشند پیرامون خود را دگرگون می‌کنند، حتی در شهری مانند تهران. اندوه یا امید مفاهیمی مرتبط با نگاه و حس ما انسان‌ها نسبت به مسائل بیرونی است و مستقیما از درون هر یک از ما سرچشمه می‌گیرد و نه از بیرون. بسیاری از شعرا پاییز را حزن‌انگیز توصیف کرده‌اند و بسیاری دیگر سرشار از شور و عشق. همه هنرمندان در خلق آثار خود نگاه و احساس درونی خویش را به تصویر می‌کشند و عکاسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر عکسی که بتواند این حس و نگاه را چه حزن‌انگیز و یا امیدبخش به زیبایی و درستی به مخاطب انتقال دهد، یک عکس خوب است.

این عضو انجمن نذر طبیعت و فعال محیط زیست در مورد ویژگی‌های یک عکس خوب با موضوع برگریزان پائیزی با توجه به تغییرات جدی و پیوسته زندگی معاصر گفت: یک عکس خوب بدون در نظر گرفتن موضوع آن، دارای معیارهای مشخصی است. باید نوردهی صحیحی داشته باشد، در قسمت‌هایی که لازم است از فوکوس کاملی برخوردار باشد، ترکیب‌بندی و استفاده از رنگ‌ها با اصول زیباشناختی منطبق باشند و درنهایت بتواند پیام، مفهوم یا احساسی را به بیننده منتقل کند. برگریزان پاییزی به لحاظ بصری سوژه بسیار جذابی است، این زیبایی به تنهایی می‌تواند در قالب یک عکس خوب احساس مخاطب را برانگیزد و همزمان می‌تواند بیانگر مفاهیم انسانی، عاطفی یا اجتماعی نیز باشد.

این مدرس عکاسی منظره در پاسخ به اینکه آیا ابزار عکاسی برای گرفتن یک عکس خوب تعیین‌کننده است، گفت: مسلما استفاده از یک دوربین حرفه‌ای امکانات بیشتری در اختیار شما می‌گذارد اما گرفتن یک عکس خوب را تضمین نمی‌کند. ثبت عکس خوب در درجه اول به دانش، مهارت و تجربه هر عکاس وابسته است و در مرحله بعد ابزار مناسب، شانس و امکان گرفتن عکس خوب را بیشتر می‌کند. به عنوان مثال نورسنجی یکی از مهمترین تنظیماتی است که هر عکاس هنگام گرفتن عکس با آن مواجه است و اگر ابزار مورد استفاده این قابلیت را به خوبی پشتیبانی نکند، استفاده از آن نتیجه دلخواه را نخواهد داشت.

این هنرمند در مورد اینکه دستاورد چنین مسابقه‌ای چه می‌تواند باشد، گفت: شخصا امیدوارم بتوانیم شاهد تصاویری زیبا از شهر تهران باشیم، صحنه‌هایی که پیش‌تر ندیده بودیم و یا به آن‌ها توجه نکرده بودیم. یک عکس خوب پاییزی می‌تواند به ما یادآوری کند که تا چه اندازه در این شهر شلوغ از طبیعت زیبا دور مانده‌ایم و چقدر نیازمند وجود فضاهای طبیعی در تهران هستیم.

گلریز خانعلی‌زاده که مدال طلای آکادمی عکس جشنواره پلودیف بلغارستان را در سال ۲۰۱۶ دریافت کرده است، در مورد اینکه چگونه می‌شود عکسی از پائیز تهران گرفت که مخاطبی جهانی داشته باشد، بیان کرد: عکاسی زبان مشترک دنیاست که هر فردی در هر کشوری و با هر فرهنگی توان درک آن را دارد. بیان مفاهیم عمیق انسانی همراه با ویژگی‌های بصری جذاب و خلاقانه می‌تواند عکسی را منحصر به فرد و در ذهن مخاطب جهانی ماندگار کند.

نخستین مسابقه عکس «برگ‌ریزان تهران» توسط انجمن عکاسان ایران با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری تهران و به دبیری ساعد نیک ذات برگزار می‌شود.

گفتگو: معصومه دیودار