فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ها هنوز مشمول بیمه بیکاری نشده‌اند
معاون توسعه مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به موضوع شیوع کرونا و به دنبال آن تعطیلی برخی مشاغل حوزه فرهنگ، هنر و رسانه در کشور اشاره و نبود بیمه حمایتی بیکاری را یکی از چالش‌های اصلی این حوزه برشمرد.
به گزارش ایلنا؛، لادن حیدری در وبینار «بیمه هنرمندان و نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نگاهی به وضعیت کرونا» که به مناسبت هفته پژوهش با حضور جمعی از اساتید دانشگاه دردانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به تشریح وضعیت بیمه بیکاری و بیمه هنرمندان و اقدامات انجام شده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر، اظهار داشت: از اواخر دهه ۶۰ کم کم مشاغل فرهنگی هنری که با بیکاری مواجه شده بودند به مراجع مربوطه مراجعه می‌کردند و دریافتند که اساسا مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند. بر این اساس برای حمایت از هنرمندان و پیشکسوتان، نویسندگان و روزنامه نگاران و در اجرای قانون برنامه سوم توسعه و مصوبه سال ۷۹ هیات دولت این صندوق ایجاد شد. در برنامه چهارم ماده ۱۱۶ اشاره داشت که اصحاب فرهنگ و هنر تحت شمول بیمه بیکاری قرار گیرند. در قوانین برنامه از جمله قانون برنامه ششم صراحتا به آن تاکید شده است.
چالش جدی زیر بنایی قوانین و مقررات حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر
وی افزود: یکی از دلایل اصلی‌عدم تحقق بیمه بیکاری برای هنرمندان در این نهفته بوده و هست که وقتی در قوانین برنامه و قوانینی که برای حمایت از هنرمندان وضع می‌شود، عبارت برخورداری این قشر از بیمه بیکاری درج می‌شود، خواه ناخواه باید در مقررات مربوطه معیارها و شاخص‌ها را به سمت قوانین و مقررات ذیربط آن برد که در قانون بیمه بیکاری سند بالا دست این مساله قرار می‌گیرد، در قانون بیمه بیکاری به صراحت صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری را مشمول قانون فوق ندانسته اند.
به گفته وی، عمده اهالی فرهنگ، هنر و رسانه توسط کارفرما و کارگاه خاصی بیمه نشده‌اند و بیمه آن‌ها به تعبیر ساده خویش فرما و اختیاری یا مشاغل آزاد است. لذا برخورداری از بیمه بیکاری برای آن‌ها فراهم نیست ودر حال حاضر هنوز نتوانستیم تمامی خلاء و کمبودها را در فرهنگ و هنر پوشش دهیم.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: به طور زیر بنایی قوانین و مقررات حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر دچار چالش جدی است و اظهار اینکه بیمه بیکاری به همه مشاغل تعلق می‌گیرد حداقل در تجربه‌ای که ما داشتیم اشتباه است.
بیمه بیکاری مشمول فعالان فرهنگی، هنری و رسانه نیست
حیدری تصریح کرد: اثبات بیکاری و شیوه آن هم از مصایب هنرمندان است چرا که بیکاری برای آن‌ها معنا و شکل و ماهیت متفاوت از سایرین دارد و این هم از موانع اجرای بیمه بیکاری برای این قشر فرهیخته است.
وی ادامه داد: موضوع کمبود بودجه وعدم توانایی صندوق برای حمایت هنرمندان نیست، مساله اصلی این است که حتی اگر یک نفر هم تحت شمول بیمه بیکاری قرار می‌گرفت ما داعیه این را داشتیم که مانند سایر مشاغل تحت شمول بیمه بیکاری قرار گرفته ایم، ولی صندوق بیمه بیکاری شاید به دلیل کمبود منابع یا به هر دلیلی تابحال بیمه بیکاری را مشمول هنرمندان تحت پوشش صندوق هنر ندانسته و این خلا را داشتیم.
وی یادآور شد: در لوای لوایح بودجه که افزایش بودجه داشتیم توانسیتم افزایش تعداد هنرمندان عضو صندوق هنر را داشته باشیم، ولی هیچ وقت نتوانستیم به طور کامل همه متقاضیان را پوشش دهیم. با شیوع کرونا به چالش اصلی‌تری برخوردیم که بیمه بیکاری اصحاب فرهنگ و هنر بود، به دلیل قوانین خاصی که در این حوزه وجود دارد تا به حال این حمایت مشمول فعالان فرهنگی هنری و رسانه نشده است.
تمام شدن یک پروژه به معنی بیکار شدن هنرمند
معاون وزیر فرهنگ اظهار داشت: در تعریف مشاغل فرهنگی هنری، تمام شدن یک پروژه به معنی بیکار شدن هنرمند است. تعریف بیکاری به صورت عام با تعریف بیکاری هنرمندان متفاوت است، هنرمندی ممکن است ۶ ماه تا ۶ سال کار نداشته باشد و یا کاری به او پیشنهاد نشود.
به گفته حیدری، شرایط برخورداری از بیمه بیکاری این گونه است که مشمولین باید حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری موضوع را به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی مربوطه ارایه دهند، قانون بیمه بیکاری به بیکاری که به طور غیرارادی بیکار شده باشد تعلق می‌گیرد، بر همین اساس مشاغل فرهنگی هنری که اختیاری در مورد زمان شغل‌شان ندارند، نمی‌توانند مشمول موضوع ارادی یا غیرارادی بودن قرار گیرند، حتی نمی‌توان این افراد را کارگر فصلی هم حساب کرد، چون کارگران فصلی دوره‌ای از سال را مشغول کار هستند و دوره‌ای نیستند، ولی یک هنرمند عموما باید منتظر پیشنهاد و دعوت به کار باشد.
چه کسانی مشمول بیمه بیکاری می‌شوند
وی در عین حال اظهار داشت: از منظر قانون کار، فرد بیکار در صورت احراز شرایطی می‌تواند مشمول بیمه بیکاری باشد، باید مشمول قانون کار و تامین اجتماعی باشد، مستمری بگیر و بازنشسته یا از کار افتاده کلی نباشد، دارای حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشد، در زمره صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشد استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارد. ۳ درصد از حقوق مزایای افراد بیمه مشمول قانون کار توسط کارفرما تامین و پرداخت می‌شود. مساله اصلی ما پرداخت ۳ درصد حق بیمه از جانب کارفرما بود، که صندوق بیمه بیکاری مقررات خاص خودش را دارد، و اگر دولت منابع را در جای دیگری تامین می‌کرد، بهتر بود تا هنرمندانی که بیکار می‌شدند به این صندوق احاله نمی‌شدند.
حیدری ادامه داد: در متن ماده علاوه بر این موارد به صدا و سیما و سازمان تبلیغات اشاره شده که هر کدام مشمولین‌شان متفاوت است. صدا و سیما کارمندانش را تحت پوشش بیمه‌های مختلف قرار داده و نباید با هنرمندان که شغلی ندارند و فعالیت‌شان شغل محسوب نمی‌شود در یک گروه قرار گیرند.
تلاش برای حمایت همه جانبه از اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه
معاون توسعه مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: با همه موانع و مسایلی که داشتیم به دستاوردهایی نیز رسیدیم و تلاش شده با حداقل امکانات و منابع دولت شروع کنیم و اصحاب فرهنگ و هنر عضو در صندوق را تحت پوشش بیمه قرار دهیم، نیمی از راه را با موفقیت طی کردیم، و آیین نامه اجرایی ماده ۹۲ قانون برنامه ششم به تصویب کمیسیون فرهنگی دولت رساندیم، بعد از این تامین منابع آن به حمایت دولت معطوف است.
حیدری یادآور شد: در حال حاضر بیش از ۷۵ هزارنفر عضو داریم، حدود ۳۲ هزار نفر، کمتر از نصف اعضاء از بیمه شدگان تامین اجتماعی صندوق و مابقی منتظر هستند. در سال ۱۳۹۹ با افزایش اعتبارات افزایش عضو بیمه شده را داشتیم. در پایان سال حدود ۴۰ هزار عضو بیمه شده خواهیم داشت که حدود ۳۰ هزار نفر از تسهیلات بیمه تکمیلی برخوردارهستند، ۲۰ هزارنفر نیز متقاضی عضویت در صندوق داریم تا به عنوان هنرمند به رسمیت شناخته شده و از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند.
به گفته وی، هنرمندان توقع دارند به محض عضویت تحت حمایت و پوشش صندوق قرار بگیرند، ما با توجه به کمبود اعتبارات و امکانات بااحتیاط و آهسته عضو می‌پذیریم. اگر تامین مالی صورت گیرد، تمامی متقاضیان را پوشش خواهیم داد. بسیاری از افراد نیز درخواست عضویت نداده‌اند به طور مثال اعضای خانه تئاتر یا انجمن هنرهای نمایشی تاکنون عضو صندوق نشده‌اند و تمایلی هم نداشتند شاید در حال حاضر جزو منتظران باشند ولی تاکنون جزو بیمه شدگان و اعضای صندوق نبودند.
دو دهه تلاش برای مشمول کردن اهالی فرهنگ و هنر در صندوق بیمه بیکاری
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال تاکید کرد: بیش از دو دهه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کردیم تا صندوق بیمه بیکاری هنرمندان را نیز مشمول بیمه بیکاری نماید، در حال حاضر توانسیتم بیمه بیکاری را به هنرمندانی که به طورغیرارادی بیکار شده‌اند اختصاص دهیم.
