خدمات اسنادی و کتابخانه‌ای سامانه حافظه ملی ایرانیان
مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: سه هزار کتابخانه فعال دانشگاهی، عمومی و تخصصی در شبکه کتابخانه‌ها، ۶۴ هزار عنوان نشریه فهرست شده در بانک نشریات، فهرست اسناد موجود در ۷ مرکز آرشیوی در شبکه اسناد کشور و فهرست یک میلیون نسخه خطی فارسی و غیر‌فارسی داخل، نسخ عراق، فارسی کشورها در یک هزار و ۸۶۸ مرکز در فهرستگان نسخ خطی تاکنون در سامانه حافظه ملی ایرانیان قرار گرفته است و بهروزرسانی می‌شود.
به گزارش ایلنا، حسن باقری مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره خدمات سامانه حافظه ملی ایرانیان گفت: سامانه حافظه ملی ایرانیان جامع‌ترین پایگاه فهرست کتب، نشریات، اسناد و نسخ خطی کشور است که دسترسی به چهار پایگاه شبکه کتابخانه‌های کشور، شبکه مراکز اسناد کشور، فهرستگان نسخ خطی و بانک نشریات ایران را با هدف غنی‌سازی تجربه کاربری، توزیع عادلانه اطلاعات، تمرکززدایی از داده‌ها و در اختیار همگان قرارگرفتن آنها را، میسر می‌کند.
وی افزود: تاکنون، سه هزار کتابخانه فعال دانشگاهی، عمومی و تخصصی در شبکه کتابخانه‌ها، ۶۴ هزار عنوان نشریه فهرست شده در بانک نشریات، فهرست اسناد موجود در ۷ مرکز آرشیوی در شبکه اسناد کشور و فهرست یک میلیون نسخه خطی فارسی و غیر‌فارسی داخل، نسخ عراق، فارسی کشورها در یک هزار و ۸۶۸ مرکز در فهرستگان نسخ خطی در این سامانه وجود دارند و بهروزرسانی می‌شود.
باقری گفت: با استفاده از این سامانه پژوهشگران می‌توانند بدون از دست دادن زمان از درگاه مشترک به منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. زیرا در غیر این‌صورت اگر کسی در جستجوی یک نسخه خاص باشد، مجبور است تک تک کتابخانه‌ها و مراکز اسناد و آرشیو را جستجو کند که کار ساده‌ای نیست.
وی ادامه داد: سامانه حافظه ملی ایرانیان، پژوهشگر و مخاطب را به سمت مجموعه‌های اسنادی و کتابخانه‌ای رهنمون می‌کند تا بتوانند ساده‌تر به منابع اطلاعاتی دسترسی داشته باشند. کشورهایی که به دنبال توسعه فرهنگی و علمی هستند، می‌توانند سرمایه داخل کشورشان را از طریق حافظه ملی، به بهترین شکل توزیع کنند و همه کشورها می‌توانند از آن استفاده کنند.
باقری تصریح کرد: همچنین با ایجاد شبکه ملی، این سرمایه‌ها که بخشی از آن پردازش نشده است، در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد و پژوهشگران می‌توانند این سرمایه خام را تبدیل به فرآورده‌های مختلف فرهنگی، هویتی و علمی کنند.
وی گفت: در شبکه کتابخانه‌های کشور این سامانه، پژوهشگران می‌توانند به فهرست کامل کتاب‌های موجود در کشور دسترسی پیدا کنند و براساس پرکاربردترین فیلدهای جستجو نزدیک‌ترین کتاب و کتابخانه را بیابند و به سایت کتابخانه مورد نظر نیز سر بزنند. همچنین به کمک شبکه کتابخانه‌ها دسترسی به امکاناتی مانند، ارجاع‌دهی دقیق و گرفتن انواع خروجی از داده‌ها، نیز مهیا شده است.
باقری افزود: در شبکه مراکز اسناد این سامانه، هفت مرکز بزرگ مانند کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه آستان حضرت معصومه (س)، مجموعه مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، کتابخانه ملک، و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به همراه بزرگترین بانک سندی سازمان اسناد و کتابخانه ملی؛ فهرست اسناد خود را در دسترس قرار داده‌اند.
وی گفت: این فهرست دارای قابلیت جستجوی دقیق برای افرادی است که می‌خواهند درباره اسناد، پژوهش کنند؛ همچنین محل دقیق نگهداری اسناد را نشان می‌دهد. امید است به واسطه راه‌اندازی این سامانه، با کمک قوانین، واسپاری نسخ پشتیبان دیجیتال این اسناد راهم داشته باشیم تا دستگاه‌های اجرایی و مجموعه‌های متصل به دولت، منابع اسنادی خود را به شکل دیجیتال در اختیار بگذارند.
باقری ادامه داد: در فهرستگان نسخ خطی این سامانه، تاکنون یک میلیون عنوان نسخه خطی ایران و جهان اسلام معرفی شده است. در این مجموعه سعی شده تمام اطلاعات کتابشناختی که در فهرست مادر آمده به این سامانه منتقل شود. علاوه بر این اطلاعات، نام کشور، شهر و نام کتابخانه، عنوان فهرست با فرمت مارک به این سامانه افزوده شده است.
وی ادامه داد: امیدواریم این مجموعه گام موثر و بلندی برای تسهیل مطالعات افرادی که در حوزه‌های تاریخی و کتاب‌های خطی کار می‌کنند به ویژه فهرست نویسان نسخ خطی ایران و جهان فراهم کند.
باقری گفت: بانک نشریات این سامانه فهرست نشریات روزنامه‌ها و مجلات ایرانی از آغاز تاکنون را دربر می‌گیرد. امیدواریم این مجموعه بتواند خلا بزرگ نبود آرشیو کاملی از نشریات را در حوزه پژوهش رفع کند.
مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه حجم کلان از داده می‌تواند مسائل مرتبط با خودش را داشته باشد در این سامانه امکان کامنت‌گذاری، تکمیل و مشارکت در اصلاح داده‌ها نیز وجود دارد.
