سیستم کارآمد در عرصه تولید مشترک بین ایران وفرانسه وجود ندارد/ ایران فاصله چندانی با سینمای دنیا ندارد

به گزارش ایلنا، به ابتکار «مرکزایران و فرانسه» وبینار «آینده سینمای ایران» با حضور جمعی ازعلاقمندان هنر و سینمای ایران، دست اندرکاران فرهنگی و سینمایی ایران و فرانسه در پاریس برگزار شد.

میهمانان و سخنرانان این وبینار حسین نمازی نویسنده، کارگردان و مدرس سینما، رقیه توکلی فیلمساز و مدرس دانشگاه، آلن برونه نویسنده، سینماگر وکارشناس فرانسوی سینمای ایران، کارولین رونارد مدرس سینمای دانشگاه اکس مارسی فرانسه و مدیر دپارتمان هنر این دانشگاه بودند. 

دبیری این وبینار هم به عهده سید وحید یعقوبی پژوهشگر حوزه فرهنگ و ادبیات فرانسه و عضو هیات مدیره مرکز ایران و فرانسه بود. 

در ابتدای این وبینار خانم کارولین رونارد که دکترای پژوهشی خود را سابقا در زمینه زیبایی‌شناسی سینما و آثار عباس کیارستمی به انجام رسانده است، با اشاره به موفقیت‌های سینمای ایران در کشور فرانسه گفت: مخاطبان غربی علاقه بسیاری به سینمای مولف دارند و این به خاطر تاریخ نقد سینما در فرانسه و توجه به رمانها و آثار ادبی می‌باشد که در این بین حضور سینمای ایران به عنوان یک سینما مولف بسیار مورد توجه و پسند مخابین فرانسوی می‌باشد. 

وی با توصیف شرایط دشوار کنونی و مشکلات کشور ایران سینمای ایران را بسیار با انرژی و فعال توصیف نمود و نکته حائز اهمیت را در این بین حضور زنان در این عرصه دانست. 

آلن برونه در ادامه با اشاره به نقش زنان در سینمای ایران و برشمردن کارگردانانی نظیر میلانی، بنی اعتماد، رخشنده و نرگس آبیار، حضور جوانان را نقطه مثبت سینمای ایران دانست و در عین حال نقش مهم سینمای ایران را در غرب و به خصوص فرانسه ناکافی دانست. 

این سینماگر فرانسوی با اشاره به نبود یک تشکل رسمی که متولی تولید مشترک فیلم‌های ایرانی باشد افزود: متاسفانه سالهاست که یک سیستم کارآمد در عرصه تولید مشترک بین ایران وفرانسه وجود ندارد و این بدور از جایگاه واقعی روابط فرهنگی و سینمایی این دو کشور است. 

برونه در ادامه به شبکه‌های تلویزیونی که در قالب برنامه‌های مستند به تهیه حوادث مهم جهانی می‌پردازند اشاره کرد و توضیح داد: متاسفانه نمایش فیلم‌های ایرانی در شبکه‌های تلویزیونی فرانسه بسیار دشوار است و مثلا ما شاهد نمایش یک فیلم مستندی که در خصوص جنگ ایران و عراق باشد نیستیم. 

وی خاطر نشان کرد: در موضوع تولیدات مشترک در مقایسه با موفقیت‌هایی سینما ایران شاهد پخش اندک این آثار در کشور فرانسه هستیم که یقینا وجود یک قرار داد رسمی در این زمینه می‌تواند در آینده سینمای ایران در اروپا بسیار تاثیر گذار باشد. 

در ادامه این وبینار رقیه توکلی با ارائه آماری از حضور کارگردانان زن ایرانی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، تعداد آنان را قبل از انقلاب معدود برشمرد و افزود: خوشبختانه در این چند دهه و بویژه دهه ۹۰ خورشیدی کارگردانان زن ایرانی توانستند اتفاقات مهم و خوبی رقم بزنند چنانچه در همین سال گذشته حدود ۸ فیلم توسط آنان ساخته شده است. 

توکلی با اشاره به حضور اخیر خود در دو جشنواره کوتاه و مستند در ایران به عنوان داور، رشد و افزایش زنان کارگردان را بسیار قابل توجه و امیدوار کننده دانست و افزود: از این نقطه نظر که محوریت اصلی غالب این فیلم‌ها زنان هستند و شناخت بیشتری نسبت به زنان دارند و به جزییات دقیقتر می‌نگرند، ما در آینده نزدیک شاهد موفقیت‌های خوبی از آنان در عرصه بین الملل خواهیم بود چنانچه آینده سینمای ایران را از این به بعد باید از آن زنان دانست. 

در ادامه حسین نمازی سخنان خود را با موضوع تفاوت ساختاری سینمای ایران و غرب آغاز کرد و گفت: ایران فاصله چندانی با سینمای دنیا ندارد و سینما در ایران و غرب همزمان با یکدیگر متولد شده است اما از نظر شکل فیلم‌سازی ایران و غرب با یکدیگر متفاوت اند؛ مثلا فرهنگ فیلمسازی در ایران و غرب با یکدیگر فرق اساسی دارد یا مثلا خلا حضور کمپانی‌های مشابهی مثل بالیوود در هند و یا هالیوود در آمریکا که بسیار حرفه‌ای و روشمند به موضوع سینما در همه ابعاد می‌پردازند و یا مسئله بودجه که اصلا قابل قیاس نمی‌تواند باشد. با وجود چنین کمبودهایی حضور کلی سینمای ایران در عرصه بین الملل موفقیت‌آمیز است. 

وی سپس به تاثیر حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های مختف پرداخت و توضیح داد: فیلم‌های ایرانی قبل از انقلاب تا حدودی متاثر از سینمای هند و کمی سینمای مصر بودند و دورن مایه‌های آن را عمدتا عاشقانه عامه پسند و کمدی تشکیل می‌دادند. همچنین طیف روشنفکر آن زمان بیشتر متمایل به سینمای غرب بود. سرآغاز این موضوع را می‌توان فیلم گاو دانست که بسیار مورد توجه جشنواره‌های خارجی قرار گرفت و این شروعی بود موسوم به موج نوی سینما که بعد‌های کارگردانان دیگر را انگیزه‌مند برای حضور در فستیوال‌های گوناگون خارجی نمود. 

در بخش دیگر این وبینار توکلی کارگردان فیلم «مادری» با اشاره به تاثیرگذاری منفی همه گیری کرونا و تعطیلی سالن‌های سینما، آینده را ناامید کننده دانست و گفت: اکنون وضع اقتصادی در ایران هم در بدترین ممکن قرار دارد، هم به دلیل تحریم‌ها هم به جهت کرونا که دست به دست هم داده و این شرایط شامل سینمای ایران هم می‌شود؛ با این وجود اکنون با برگزاری چند جشنواره که به صورت آنلاین برگزاری می‌شود متوجه سیل فیلم‌هایی هستیم که توسط جوانان ساخته می‌شوند، فیلم‌های خوبی که از سوی دیگر بسیار امیدوارکننده می‌باشد. 

توکلی با توصیف حضور پررنگ بانوان تحصیلکرده بیان کرد: به لطف فضای مجازی از لحاظ فرهنگی خانوده‌ها آمادگی بیشتری در خصوص حضور زنان در سینما پیدا کردند و زمینه برای زنان علاقمند به کار سینما فراهم شده است و در حال حاضر در دهه اخیر با توجه به حضور پررنگ بانوان ایرانی در سینما، الگوسازی خوبی اتفاق افتاده چنانچه بسیاری از دختران ایرانی را انگیزه‌مند در این راه ساخته است. 

خانم رونار استاد هنر دانشگاه اکس مارسی فرانسه در بخش دیگری از سخنان خود تحول در زیباشناسی سینما را عموما متاثر از تحول فناوری دانست و گفت: در این صنعت با توجه گسترش استفاده از اینترنت و اقبال به سمت فضای مجازی بسیاری از این عناصر دچار دگرگونی شده اند. 

نمازی در بخش پایانی این وبینار در خصوص آینده سینمای ایران گفت: سینما هم مانند بسیاری از مسائل در گیر مسائل سیاسی شده مانند لطماتی همچون تحریم‌های فلج کننده آمریکا و تحریم‌های دارویی که آسیب اصلی آن متوجه مردم عادی است نه دولت. بنابراین طبیعی خواهد بود حتی در زمینه تولیدات سینمایی هم مبادله‌ای صورت نگیرد که بخش عمده آن دلایل سیاسی و سیاست زدگی امور است تا نهایتا متاسفانه دنیا از یکسری از فیلم‌های ایرانی محروم بماند. 

در پایان این وبینار، علیرضا خلیلی، رئیس مرکز ایران و فرانسه ضمن تشکر از همه سخنرانان و حاضرین در این کنفرانس تصویری از ابتکار این مرکز در برگزاری یک فستیوال بزرگ سینمایی ایران در فرانسه در سال آتی قرار خبر داد. 

وبینار «آینده سینمای ایران» با پرسش و پاسخ میان حاضران و سخنرانان تمام شد.