حسن بهشتیپور در گفتوگو با ایلنا:
چندجانبهگرایی خلا عدم حضور ایران در پیمانهای منطقه و بینالمللی را پر میکند
یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: ایران میتواند با تعریف کردن پروژههای مختلف همکاری و در پیش گرفتن تاکیتک چندجانبهگرایی خلا عدم حضور در پیمانهای منطقه و بینالمللی را پر کرده و موجب افزایش ثبات، امنیت و همکاریهای دستهجمعی در منطقه شود.
حسن بهشتیپور در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به نشست چهارجانبه ایران، گرجستان، آذربایجان و ترکیه در باکو گفت: سیاست دولت جمهوری اسلامی ایران در زمان آقای روحانی، افزایش مناسبات منطقهای است. در واقع، سیاست منطقهای جمهوری اسلامی ایران، ارتقای مناسبات و افزایش همکاریها با کشورهای منطقه به صورت دوجانبه، سه جانبه و حتی چهارجانبه است.
همکاریهای چندجانبه موجب افزایش ثبات و صلح میشود
وی ادامه داد: در این راستا مشاهده میکنید که طی سالهای اخیر، تهران علاوه بر گسترش مناسبات با باکو، مسکو، ایروان، تفلیس و آنکارا و... همکاریهایی را به شکل «ایران، روسیه و ترکیه»، «ایران، ترکیه و آذربایجان»، «ایران، آذربایجان و گرجستان» را آغاز کرده و در این چارچوب همکاری «ایران، ترکیه، آذربایجان و گرجستان» آغاز شده است.
این کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه دیدارها و نشستهای چندجانبه موجب افزایش همکاریها از طریق انعقاد قراردادها میشود، اظهار داشت: امضای قراردادهای تجاری موجب همکاریها و مناسبات اقتصادی و متناسب با آن، افزایش ثبات و صلح و امنیت منطقهای میشود.
منافع مشترک موجب همکاریهای چندجانبهگرایانه میشود
بهشتیپور با بیان اینکه انگیزه هر کدام از این کشورها متفاوت است، تصریح کرد: در دیدارها و همکاریهای چندجانبه، هر کدام از کشورها به دنبال پیدا کردن منافع مشترک هستند. این منافع، موجب انگیزه در همکاری مشترک و در نهایت، توسعه امنیت و همکاریها میشود. در واقع، وقتی مناسبات اقتصادی کشورها با یکدیگر گره بخورد، ملاحظات امنیتی کشورها نیز با یکدیگر گره خورده و این مسئله موجب افزایش ثبات میشود.
ایران، ترکیه، آذربایجان و ترکیه به دنبال چه اهدافی در همکاری با یکدیگر هستند؟
وی در پاسخ به این سوال که چه منافعی موجب شده تا ایران، گرجستان، آذربایجان و ترکیه به دنبال همکاری چهار جانبه با یکدیگر باشند؟ خاطرنشان کرد: هر کدام از این کشورها منافع خاصی را دراین همکاری دنبال میکنند که البته این منافع در عین توجه به منافع مشترک است. ترکیه از مدتها قبل با گرجستان و آذربایجان همکاریهای دوجانبه و سه جانبه داشته است.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: وقتی ترکها مناسبات خود را از سر حالت سهجانبه به چهارجانبه ارتقا میدهد، یعنی این همکاریها را هم میخواهد به خلیج فارس پیوند دهند و این یعنی گسترش همکاریها از دریای سیاه تا خلیج فارس و این مسئله موجب میشود تا فرصتهای جدیدی برای ترکیه خلق شود که به شکل دوجانبه یا سهجانبه قابل تحقق نیست.
بهشتیپور با بیان اینکه آذربایجان به دنبال تسریعبخشی به تکمیل روند پروژه کریدور شمال به جنوب است، ابراز داشت: گرجستان و آذربایجان راههای ترانزیتی خود را توسعه بخشیدهاند و تکمیل راههای مواصلاتی ایران و آذربایجان میتواند مکمل این راهها باشد. توسعه این راههای مواصلاتی میتواند موجب توسعه گردشگری شود. این مسئله میتواند به افزایش سرمایهگذاری منجر شود.
وی با بیان اینکه توسعه گردشگری و توریسم مهمترین مسئله مورد توجه گرجستان در این نوع از همکاریها است، عنوان کرد: سه بندر پوتی، آبخازیا و سوچی در گرجستان قرار دارند که میتواند راههای ترانزیتی که از خلیج فارس و ایران آغاز میشود را به این بنادر و دریای سیاه برساند. از سوی دیگر، گرجستان تلاش میکند تا بندر سوچی را به دوبی جدیدی در دریای سیاه تبدیل کند و نقشی که دوبی در خلیج فارس دارد، بندر سوچی در دریای سیاه داشته باشد که با افزایش همکاریهای ایران، آذربایجان، ترکیه و گرجستان شانس برای دستیابی به این هدف قابل تحققتر است.
همکاریهای چندجانبه تهدیدی برای همکاریهای دوجانبه کشورها با یکدیگر نیست
این کارشناس مسائل قفقاز تاکید کرد: همکاریهای چندجانبه ضمن آنکه تهدیدی برای دیگر همکاریهای دوجانبه کشورها با یکدیگر نیست بلکه انگیزههای لازم را برای سرمایهگذاری در عرصههای دریایی، ریلی، جادهای و ارتباطاتی ایحاد میکند که در نهایت موجب رونق اقتصادی و در نتیجه افزایش ثبات و امنیت در کشورهای منطقه میشود.
ایران برای افزایش تاثیرگذاری باید وارد همکاریهای بینالمللی و منطقهای شود
بهشتیپور در پاسخ به این سوال که همکاریهای چندجانبه منطقهای تا چه اندازه میتواند ایران را حصاری که ناشی از عدم عضویت در پیمانهای منطقهای و بینالمللی است خارج کند؟ یادآور شد: از ابتدای انقلاب تاکید میشده است که ایران جزو پیمانهای منطقهای و جهانی نیست و این مسئله میتواند مشکلساز باشد. بر این اساس، ایران برای افزایش جایگاه منطقهای و ارتقای تاثیرگذاری بینالمللی خود لازم است وارد همکاریهای بینالمللی و منطقهای شود.
ایران به دنبال افزایش مناسبات و همکاریهای منطقهای از طریق چندجانبهگرایی است
وی با تاکید بر اینکه تقویت سازمان اکو، پیوستن سازمان شانگهای، تشکیل سازمان همکاریهای کشورهای حاشیه دریای خزر و... نمونههایی از راهکارهای ایران برای افزایش همکاریهای جمعی بوده است، بیان کرد: راهکاری که هماینک از سوی وزارت امور خارجه دنبال میشود افزایش مناسبات و همکاریهای منطقهای از طریق چندجانبهگرایی هم از نظر شمال – جنوب و هم شرق - غرب است که میتواند موجب افزایش جایگاه منطقهای ایران شود.
چندجانبهگرایی خلا عدم حضور ایران در پیمانهای منطقه و بینالمللی را پر میکند
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه ایران میتواند همکاریهایی از این دست را با کشورهای حوزه آسیای مرکزی هم تعریف کند، گفت: ایران میتواند با تعریف کردن پروژههای مختلف همکاری و در پیش گرفتن تاکیتک چندجانبهگرایی خلا عدم حضور در پیمانهای منطقه و بینالمللی را پر کرده و موجب افزایش ثبات، امنیت و همکاریهای دستهجمعی در منطقه شود.