استاد دانشگاه آکران آمریکا در گفتوگو با ایلنا:
وضعیت امنیتی در افغانستان در حال بدتر شدن است/مردم برای محافظت از خود، مسلح شدهاند/ بیاعتمادی ایران و آمریکا به یکدیگر از بین نمیرود
استاد علوم سیاسی تاکید کرد: دولت بایدن به دولت ایران اعتماد ندارد دولت ایران نیز به ایالات متحده اعتماد ندارد. این احتمال وجود دارد که مقداری از آن بیاعتمادی کاهش یابد، اما از بین نخواهد رفت.
کارل کالتنتالر (Kaltenthaler,Karl) استاد علوم سیاسی دانشگاه آکران آمریکا است. حوزه تخصصی وی علوم سیاسی، امنیت سیاسی، خشونت سیاسی و تروریسم است. وی به صورت تخصصی در مورد کشورهای ایران، عراق، پاکستان و سوریه تحقیق و بررسی کرده است.
وضعیت امنیتی در افغانستان قطعاً در حال بدتر شدن است
برخی اقشار افغانستان در تلاش برای محافظت از خود، مسلح شدهاند
کارل کالتنتالر در ابتدا گفت: وضعیت امنیتی در افغانستان قطعاً در حال بدتر شدن است. طالبان در مناطق بیشتر و بیشتر در حال پیشروی هستند و آنها مناطقی را در اختیار دارند، نیروهای امنیتی افغانستان از کیفیت خوبی برخوردار هستند و بسیاری از واحدها در حال از هم پاشیدن هستند و برخی از اقشار جامعه افغانستان در تلاش ناامیدانه برای محافظت از خود در برابر طالبان، خود را مسلح میکنند. اقدامات اخیر طالبان بیانگر خشونت است و این امر شامل کشتن هزار نفر و دیگر کسانی است که در تعریف طالبان از مسلمانان واقعی نمیگنجد. متأسفانه میتوان انتظار داشت که دو چیز در چند ماه آینده در افغانستان ادامه یابد؛ مقادیر بیشتری از قلمرو در دست طالبان قرار گیرد و بدبختی بیشتری در میان مردم افغانستان ایجاد شود.
وی افزود: قطعاً دولتهایی در منطقه وجود دارند که وضعیت افغانستان را با نگرانی مشاهده میکنند. نخست، مسئله افزایش احتمال مهاجرت پناهندگان به خارج از افغانستان و به کشورهای همسایه است که وجود دارد. دومین مسئله وجود گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش است که به دلیل کاهش تواناییهای نیروهای امنیتی افغانستان، حضور خود را در افغانستان افزایش میدهند. القاعده که با طالبان متحد است، فضای زیادی برای فعالیت در کشور خواهد داشت که از سال۲۰۰۱ تاکنون داشته است.
ایالات متحده تواناییهای محدودی برای مقابله با القاعده و داعش دارد
کارل کالتنتالر افزود: فکر میکنم هم بایدن و هم ترامپ میدانستند که اشتیاق مردم آمریکا برای ادامه مشارکت مستقیم آمریکا در جنگ افغانستان بسیار کم است. به نظر میرسد که این مهمترین عامل تصمیمگیری آنها برای بیرون بردن نیروهای آمریکایی از این کشور باشد. از نظر امنیت ملی، خطر برای ایالات متحده کم نیست. اگر طالبان بار دیگر قدرت را به دست گیرد یا حتی قسمت قابل توجهی از افغانستان را فتح کنند، ایالات متحده تواناییهای محدودی برای مقابله با القاعده و داعش خواهد داشت. ترس من این است که تصمیم برای خروج از افغانستان ممکن است در سیاست داخلی آمریکا حس سیاسی خوبی داشته باشد اما در آیندهای نه چندان دور پشیمان شود.
بیثباتی در افغانستان تأثیرات منفی بر ایران و پاکستان دارد
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: ایران و پاکستان تا حدودی توانایی تلاش برای ایجاد ثبات در افغانستان را دارند اما نه آنطور که برخی تصور میکنند. دولت هر دو کشور میخواست که ایالات متحده افغانستان را ترک کند. اما بیثباتی در افغانستان تأثیرات منفی بر هر دو کشور خواهد داشت.
دولت ترامپ سازوکارهای تحریمی را وضع کرده است که حذف آنها دشوار است
وی در بخش دیگری از اظهارات خود در مورد احیای برجام گفت: به احتمال زیاد احیای توافق هستهای اتفاق میافتد زیرا هر دو طرف به دلایل خود آن را میخواهند. اما رسیدن به آنجا بسیار دشوار خواهد بود. دولت ترامپ سازوکارهای تحریمی را وضع کرده است که حذف آنها دشوار است. جزئیات خواستههای هر یک از طرفین را نمیتوان نادیده گرفت یا از آنها خواست.
این استاد دانشگاه گفت: اگر نتیجه موفقیتآمیزی برای مذاکرات حاصل شود، تحریمها برداشته میشود. آیا این همه تحریمهایی است که دولت ایران میخواهد لغو شود؟ گفتن این مساله سخت است.
ایران و آمریکا زمان میخواهند تا به توافق هستهای برگردند
این استاد دانشگاه گفت: به احتمال زیاد توافق هستهای احیا خواهد شد، معتقدم هر دو دولت در این زمان میخواهند تا به توافق هستهای برگردند. آیا ممکن است در آینده تغییر کند؟ بله، با تغییر افراد در دولت یا تغییر شرایط میتواند تغییر کند. اما در حال حاضر، به دلیل تمایل هر دو دولت برای دستیابی به توافق هستهای، احتمال دستیابی به توافق تا حدودی مثبت به نظر میرسد. در صورت عدم توافق در وین، توافقی حاصل نخواهد شد یا اگر توافقی حاصل شود و ایران به آن پایبند نباشد، ایالات متحده از اهرم فشار برای بازگرداندن انطباق استفاده خواهد کرد یا توافق را دوباره ترک خواهد کرد.
اسرائیل نگرانی زیادی در مورد بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای با ایران دارد
وی افزود: اسرائیل قطعاً نگرانیهای زیادی در مورد بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای با ایران دارد. دلیل این امر آن است اسرائیل میترسد با لغو تحریمها بودجه لازم را به دولت ایران برای ساخت سلاحهای متعارف و حمایت از شبه نظامیها بدهد که امنیت اسرائیل را تهدید میکند.
کارل کالتنتالر اضافه کرد: انجام این مذاکرات آسان نخواهد بود و قبل از دستیابی به توافق زمانبر است. این فقط یک مسئله ساده امضای سند نیست. جزییات بیشماری وجود دارد که باید کار شود و در بسیاری از این جزئیات هر دو طرف از یکدیگر دور هستند.
بیاعتمادی ایران و آمریکا به یکدیگر از بین نخواهد رفت
شاهد بهبود روابط ایالات متحده و ایران در مقایسه با دوران دولت ترامپ خواهیم بود
وی در ادامه در مورد تاثیر تغییر دولت ایران بر مذاکرات گفت: تا حدی میتواند موثر باشد، اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، نظرات مقام معظم رهبری در مورد موضوع توافق هستهای است. در حالی که او عمیقا نسبت به ایالات متحده بیاعتماد است، اما به نظر میرسد که فکر میکند این معامله برای برونرفت از تحریمها ارزش آن را دارد. به احتمال زیاد شاهد بهبود روابط ایالات متحده و ایران در مقایسه با روابط در دوران دولت ترامپ خواهیم بود. به خاطر داشته باشید، این یک مسیر باریک است. دولت بایدن به دولت ایران اعتماد ندارد دولت ایران نیز به ایالات متحده اعتماد ندارد. این احتمال وجود دارد که مقداری از آن بیاعتمادی کاهش یابد، اما از بین نخواهد رفت.