توسعه تعاملات تجاری با همسایگان راهکار خروج از تحریم/ لزوم حفظ بازار صادراتی عراق

دو کشور همسایه ایران و عراق با ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک زمینی و اشتراکات فراوانی که میان خود دارند همواره در سال‌های اخیر مورد حب بغض‌های برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفتند، بدخواهانی که نمی‌توانند این میزان روابط حسنه و عمیق میان تهران و بغداد در زمینه های مختلف را برتابند.

عراق را می‌توان بدون اغراق مهمترین کشور همسایه ایران دانست، اشتراکات بسیار فرهنگی، مذهبی، تاریخی و جغرافیایی میان این دو کشور و البته پیوندهای عمیق میان مردم و مسئولین دو طرف زمینه لازم و بسیار خوبی را جهت توسعه و تعمیق هر چه بیشتر روابط و همکاری های میان این دو کشور در زمینه های مختلف را فراهم آورده است.

سفرهای پیاپی مقامات و مسئولین ایرانی و عراقی به کشورهای دو طرف طی سال‌های اخیر و عقد قراردادهای مختلف در زمینه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی تاییدی بر مطالب فوق در خصوص وجود روابط عمیق و راهبردی تهران و بغداد است.

در این بین یکی از توافقات مهم میان مقامات ایران و عراق تاکید بر افزایش حجم تبادلات تجاری میان دو طرف تا سقف ۲۰ میلیارد دلار در سال است که این مهم بر اساس ظرفیت‌های موجود در همکاری‌های تجاری میان تهران و بغداد هدفگذاری شده است.

اما موانع متعددی در این مسیر وجود دارد که با توجه به عزم و اراده جدی میان مقامات عالی دو طرف در جهت تعمیق و تسریع تحقق هدف دستیابی به ۲۰ میلیارد دلار تجارت سالیانه میان ایران و عراق امیدواریم این موانع نیز به زودی مرتفع شوند.

موقعیت ایران و عراق در شرایط فعلی، حساس و پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی و البته تحرکات و توطئه‌های گسترده بدخواهان روابط میان دو طرف لزوم هوشیاری و صبر بیشتر از جانب مقامات تهران و بغداد را می طلبد تا بتوانند فارغ از هیاهوهای پوشالی ایجاد شده از طرف بدخواهان، در مسیر افزایش سطح تعاملات تجاری گام‌های مهم و عملیاتی بردارند.

در این میان یکی از حوزه‌های مهم و تأثیرگذار همکاری اقتصادی میان دو طرف بحث صادرات برق و گاز از ایران به عراق است که کماکان ادامه دارد، اما با توجه به ایجاد برخی شرایط صادرات از سوی ایران دچار نوساناتی شده و کاهش پیدا کرده است و این گمانه تقویت می شود که در این وضعیت عراق بخواهد واردات این دو محصول مهم را از ایران متوقف کند.

هرچند این تصمیم از سوی مقامات بغداد به طور مستقل اتخاذ نشده و تحت فشار آمریکا و متحدین آن بوده، اما نتیجه امر یکسان خواهد بود

بر اساس برنامه دولت عراق این کشور باید تا سال ۲۰۲۵ در زمینه تامین گاز و برق به خودکفایی برسد.

گفتنی است در سفری که چند ماه پیش مصطفی کاظمی به آمریکا داشت ضمن دیدار و گفتگو با ترامپ با چندین شرکت بزرگ نفتی آمریکا قراردادهایی را امضا کرده که این را نیز می توان در راستای قطع وابستگی به واردات گاز و برق از ایران قلمداد کرد.

نارضایتی آمریکا از این موضوع و البته تمدید چندباره معافیت عراق جهت واردات گاز و برق از ایران نیز موید این مطلب است که تصمیم دولت بغداد در قطع واردات دو محصول استراتژیک فوق از ایران کاملاً تحت فشارهای کاخ‌سفید و متحدان منطقه‌ای آن اتخاذ شده است.

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز در این خصوص دست به کار شدند و در اظهاراتی که اخیراً مطرح کردند به این نکته اشاره داشتند که اکنون در مراحل آخر اتصال برق عراق به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند که این موضع به معنای پایان واردات برق و گاز عراق از ایران و در نتیجه کاهش حجم تبادلات تجاری میان دو طرف خواهد بود.

گفتنی است علاوه بر تلاش بازیگران خارجی منطقه‌ای و بین‌المللی جهت تسریع و تحقق این هدف (قطع وابستگی برق و گاز عراق به ایران) برخی عوامل داخلی عراقی نیز در این راستا اقدامات سازماندهی شده‌ای را ترتیب داده‌اند که در این میان می‌توان به جریان صدر و شاخه سرایا السلام اشاره کرد.

در این خصوص یکی از سران سرای السلام شاخه نظامی جریان صدر تاکید کرده که همه کادرهای آن جریان و به خصوص سرای السلام آماده تجمع و تحصن در برابر ساختمان‌های حکومتی برای توقف واردات گاز از ایران هستند

بنابراین این موضوع باید بیش از پیش مورد توجه مسئولین مرتبط اقتصادی و سیاست خارجی کشورمان باشد که در شرایط سخت تحریمی که ایران قرار دارد یکی از راهکارهای مناسب خروج از این وضعیت توسعه تعاملات تجاری با کشورهای همسایه و منطقه‌ای است و در این میان نقش عراق به عنوان کشور دوست و همسایه با همه اشتراکات و نزدیکی دیدگاه‌های موجود میان مسئولان دو طرف بسیار حائز اهمیت است.

امیدواریم با اتخاذ تدابیر هوشمندانه و آینده نگرانه بتوان با حفظ و تقویت بازار مناسب عراق جهت صادرات کالاها و خدمات ایران به آن کشور به خصوص در دو حوزه برق و گاز در راستای تحقق سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی که بارها مورد تاکید رهبری انقلاب نیز قرار گرفته گامی جدی و موثر برداریم.