سکون بازارها، چالش اقتصاد ۹۶
شرایط اقتصاد یک کشور برآیند وزنی تعاملات بازیگران و کنشگران خرد و کلان آن کشور است؛ سیستمی پیچیده متشکل از افراد، بنگاه‌ها، خواسته‌ها، تصمیم‌ها، گرایش‌ها، منافع و دیگر عوامل گوناگون که تحلیل اکنون و آینده آن جز با ژرف‌نگری و تجربه‌اندوزی میسر نیست.
به گزارش ایلنا، جهان اقتصاد نوشت: اقتصاد ایران بنا به موقعیت خاص ژئوپلتیک، جمعیت شناختی و فرهنگی حاکم بر آن شرایط ویژه‌ای دارد؛ و به همین دلیل، ترسیم دقیق ِافق‌های آتی در اقتصاد ایران امری صعب و چندوجهی است. از سوی دیگر پیش‌نیازِ بنگاه‌ها برای اتخاذ تصمیم‌های استراتژیک و لازمه‌ی افراد برای موفقیت در حوزه مالیه شخصی، دارا بودن تحلیل و پیش‌بینی صحیح از اکنون و آینده اقتصاد است. در حقیقت، بزرگ‌ترین زیان مجموعه‌ها و افراد زمانی حادث می‌شود که فرآیند تصمیم‌سازی آنها در تاریکی مطلق و بدون بینشی از اوضاع و احوال محیطی انجام پذیرد. اعتقاد ما بر این است که آحاد فعال در حوزه اقتصاد می‌توانند(و باید) به جای پیش‌گویی‌های سلیقه‌ای و بدون فکت، در پی پیش‌بینی‌های کارشناسانه و مبتنی بر واقعیت و تجربه باشند.
امیررضا حسنی مدیریت موسسه اقتصاد ایرانیان در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به مطلب فوق گفت: سند برجام به همت و درایت کارگزاران شایسته و فرزندان برومند این آب و خاک، ایستگاه فرجامین خود را پشت سر گذاشت و اکنون پس از القای تحریم‌ها، دیدگان ما را بر چشم‌اندازی نوین گشوده است. امروز اقتصاد ایران، تهدید بیرونی را به طور مؤثری از سر خود تارانده و نوبت مصاف با چالش‌های درونی فرا رسیده است. برای شکوفا کردن ظرفیت‌های خفته در اقتصاد ایران، ابتدا باید بیماری‌های مزمن این پیکره را علاجی مؤثر بیابیم.
وی افزود: اگرچه باز شدن درهای اقتصاد به سوی جهان، عامل خارجی تحریم ظالمانه را رفع کرده است، اما اقتصاد ما در دل خود دغدغه‌ها و چالش‌هایی دیرپا دارد، که در طول سالیان نه تنها مرتفع نشده، بلکه بر وخامت آن افزوده شده است. به طور مشخص در سال آتی، اقتصاد ایران به هم آوردی چالش‌هایی چون رفع موانع برداشته شدن تحریم‌ها، تأمین مالی بنگاه‌ها، بودجه دولت، رکود تولید و سکون بازارها، انباشت بدهی دولت به صندوق‌ها و پیمانکاران، تأمین انرژی موردنیاز برای توسعه و رشد پیش‌بینی شده، مهیاکردن زیرساخت‌ها، بیکاری، اقتصاد متکی به نفت و چالش قیمت نفت، نرخ بهره و چند نرخی بودن ارز خواهدرفت.
این کارشناس ارشد اقتصادی گفت: توفیق دولت محترم در مهار تورم نشان داد که در صورت اجماع سیاست‌گذاران و آحاد جامعه، و همچنین تدبیر و تعقل در تدوینِ برنامه‌ها و استراتژی‌ها، درمانِ دردها میسر است. باید با عظمی راسخ و با توجه به سرمایه بی‌بدیل “امید” که اکنون بر فضای جامعه حاکم شده است، وزنه‌ها را از پای اقتصاد ایران باز کنیم و به این پیکر عظیم، توانِ دویدن دهیم.
***جهان به کدام سو می‌رود
حسنی در باره اجلاس داووس گفت: در نشست ۲۰۱۶ “مجمع جهانی اقتصاد” در داووس سوییس، صاحب‌نظران سال جاری را در حوزه فن‌آوری، سال شکوفایی دنیای دیجیتال و در دنیای کسب‌وکار، سال زایش فرصت‌ها از طریق مشارکت دانسته‌اند. در این نشست تحلیل‌گران علاوه بر پیش‌بینی رشد اقتصادی کندتر برای چین و افزایش قیمت نفت، از اجماعی سخن گفتند که تصمیم سازان بین‌المللی برای برقراری صلح و امنیت در جهان و ایجاد جهانی بهتر برای زندگی، شکل خواهند داد. نخبگان اقتصاد دنیا در این نشست، دوران جدیدی را معرفی کردند که در آن روی دادن انقلاب چهارم صنعتی ناگزیر است. نیک میدانیم که سیستم اقتصاد، یک مجموعه ایزوله و تنها نیست. به قطع و یقین شرایط اقتصادی کشور متأثر از اوضاع و احوال سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان است. بنابراین نسبت به روندهای طی شونده در اقتصاد بین‌الملل و تأثیرات درون‌زای این روندها آگاه باشیم و بدانیم کدامین راه‌ها به فرصت سازی در عرصه بین‌المللی منتهی خواهد شد.
وی بیان داشت: در دنیای امروز، سیاست توسعه متوازن سرلوحه تصمیم سازان قرار دارد. از همین روست که امروز بیش از توجیه‌پذیری مالی (Financial Feasibility) در طرح‌های سرمایه‌گذاری، توجیه‌پذیری اقتصادی (Economic Feasibility) مدنظر قرار گرفته است. توجیه‌پذیری اقتصادی یعنی دیدن کل تصویر به جای تمرکز بر جزء. یعنی انتفاع کل سیستم اقتصاد از یک فعالیت اقتصادی به جای کسب منفعت یک واحد در ازای زیان واحدهای دیگر. یعنی رقم زدن یک رشد همه جانبه به جای حجیم شدن کاریکاتور گونه و نامتوازن اندام‌ها.
***کدام راه: “سازشِ” منفعل یا “سازگاریِ” فعال؟
حسنی گفت: در یک اقتصاد پویا، زمینه‌ها و بافت‌ها (Contexts) در حال تغییر و دگرگونی است و ما می‌بایست مسائل و مفاهیم (Concepts) را با توجه به ساختارها و زمینه‌های نو، بازتعریف کنیم. تصمیم‌گیری با نگاه درست و بر پایه اطلاعات موثق و کارآ، به ما توانایی سازگاری با شرایط را به نفع سودآوری بنگاه یا مالیه‌ی شخصی خود خواهد داد. در این حالت، می‌توانیم با مدیریت منظم و تدبیر در اجرا، به سرمنزل مقصود برسیم. در غیر این صورت و بدون پیش‌آگاهی، خود را در شرایط نامنتظری گرفتار خواهیم دید. و در این شرایط چه می‌توان کرد جز تن دادن به اجبار و انفعال و بی‌نظمی در مدیریت و هرج و مرج در اجرا؟
وی افزود: سودآوری پروژه نیست؛ یک پروسه است. و اساسی‌ترین زیربنای فرآیند بقای سود، کسب کردن اطلاعات درست در زمان درست است. هر راهی غیر از این افتادن در دوری باطل و تسلسلی زیان‌ده است.
***فصلی جدید در کتاب اقتصاد نوشته می‌شود
این کارشناس اقتصادی با اشاره به چینش فضای اقتصاد در ایران و جهان گفت: دکوراسیون تعاملات و تقابلات در حال تغییر است. از گذشته‌ای که بر این اقتصاد رفته است، باید قابی بگیریم و جایی در پیشگاه دیدگانمان نگاه داریم و آن را چراغ راه آینده کنیم. امروز باید به جای ارائه پاسخ‌های تکراری و ناموزون، پرسش‌های درست و هوشمندانه طرح کنیم. به صِرفِ وجود ابزارهای جدید در دستانمان، پیشرفتی حاصل نخواهد شد. در اذهان ما نیز باید نگرشی نو هویدا شود. مدرن‌ترین وسیله نقلیه جهان هم که در اختیارمان باشد، باز هم نمی‌توانیم در یک جاده خاکی و پر از دست‌انداز و فراز و نشیب به سرعت مطلوب برانیم. برای ارتقا و تکامل، اولویت با نگرش قدرتمند است نه ابزار پیشرفته. در فضای نوین کنونی، این دانش است که راه می‌گشاید. این ایده است که سود می‌رساند و این اطلاعات است که ارزش می‌آفریند. و راه قطعیِ سودآوری، سرمایه‌گذاری در اطلاعات و بیمه شدن با آگاهی است.
***همایش زمستانی و حرف‌های بهاری
حسنی در پایان گفت: خداوند را شاکریم که به روال سال‌های گذشته، ما در موسسه اقتصاد ایرانیان افتخار میزبانی همایش “دورنمای اقتصاد ایران در سال ۹۶” را پیدا کرده‌ایم. امسال نیز، نهم اسفندماه در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی در یک بعدازظهر زمستانی گردهم می‌آییم و در آستانه سال جدید، پای صحبت بزرگان اقتصاد ایران می‌نشینیم تا تصویری شفاف از سال اقتصادی آینده را ترسیم کنیم. سالی که امیدواریم همه فصل‌های آن برای اقتصادمان فصل بهار باشد و هنگامه‌ی شکوفایی. فعالان اقتصادی و علاقه‌مندان به حضور در همایش “دورنمای اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۶” می‌توانند از طریق شماره تلفن ۰۲۱۸۸۶۱۱۸۱۹ داخلی ۱۳۹ اقدام فرمایید.
