نیاز صنعت لوازم خانگی بازارسازی است، نه واردات

در حال حاضر صنعت لوازم خانگی بیش از اینکه به واردات نیاز داشته باشد، به رایزنی و ایجاد بازار‌های صادراتی وسیع نیاز دارد تا کارخانجات با تمام ظرفیت‌ خود تولید کنند. این صنعت که در پنج سال گذشته و با خروج برندها مطرح جهان از بازار ایران است با داخلی‌سازی قطعات و کالا‌های داخلی جان تازه‌ای گرفته، هر از‌گاهی با مطرح‌شدن گمانه‌هایی مبنی بر آزاد‌سازی واردات تهدید می‌شود. اخیراً نیز با روی کار آمدن دولت چهاردهم، زمزمه آزاد‌سازی واردات بدون فراهم‌شدن زیرساخت‌های لازم قوت گرفته است. قطعاً واردات بی‌رویه و بدون حساب و کتاب به این صنعت نوپا صدمه می‌زند و میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری به نابودی کشیده می‌شود، به ویژه اینکه در شرایط حا حاضر رکود شدیدی بر بازار حاکم شده است و برخی از برندها به دلیل نبود ‌کشش بازار تولید خود را کاهش داده‌اند.

به گزارش اهام ایران، با تشدید تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، سامسونگ و ال‌جی کره‌جنوبی از اولین شرکت‌هایی بودند که با وجود داشتن سهم چشمگیر بازار با بدعهدی، تصمیم به خروج رسمی و یک‌طرفه از بازار ایران گرفتند تا با این کار وابستگی خود را به آمریکا نشان دهند. با خروج برندهای یادشده لوازم خانگی از بازار کشورمان، خطوط مونتاژ آن‌ها در داخل کشور تعطیل شد، در ادامه نیز تحدید درآمد‌های نفتی، کشور را با بحران جدی مواجه کرد و دلیلی شد بر ادامه مشکلات در این بخش. اما در این میان اقدماتی علیه صنعت لوازم خانگی به راه ‌افتاد که با تدبیر وزارت صمت و تولیدکنندگان آگاه کشور ملغی شد.

در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، تعطیلی خطوط مونتاژ و ممنوعیت واردات لوازم خانگی ساخته‌شده جریان عرضه به بازار مصرف داخلی را دچار چالش کرد چراکه تا زمان حضور دو برند کره‌ای سامسونگ و ال‌جی در ایران، عمده بازار لوازم خانگی در اختیار این دو قرار داشت. با خروج یک‌طرفه کره از ایران، تولیدکنندگان داخلی با استفاده از فرصت پیش‌آمده و با سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه «تحقیق و توسعه» و «توسعه خطوط تولید» انجام و به تدریج خلأ کره‌ای‌ها را در بازار پر شد.

از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ حدود ۵۰۰‌ میلیون دلار سرمایه‌گذاری جدید از سوی تولیدکنندگان داخلی برای توسعه خطوط تولید لوازم خانگی انجام شد. در سال‌های مذکور به دلیل کمبود کالا در بازار، بسیاری از مصرف‌کنندگان با چالش جدی روبه‌رو شدند؛ اما پس از گذشت پنج سال از خروج برندهای مطرح از بازار کشورمان نه تنها بازار اشباع شده است، بلکه برخی برند‌ها از سال گذشته صادرات‌ خود را کلید زده‌اند.

آمارها نشانگر آن است که در سه سال نخست خروج نشان‌های خارجی از ایران به صورت میانگین ۲۵۰‌میلیون دلار به دلیل بومی‌سازی صرفه‌جویی ارزی داشته‌ایم که نتیجه تحقیق و توسعه بوده است. چراکه در حال حاضر ۷درصد نیاز بازار برطرف شده است و ۳۰‌درصد از طریق بازار سیاه قاچاق لوازم خانگی پاسخ داده می‌شود، اگر جلوی قاچاق گرفته شود، قطعاً تولیدکنندگان این ظرفیت را دارند که تمام نیاز بازار را برطرف کنند.

در سال‌های گذشته ورود به بازار روسیه با توجه به لزوم رعایت استاندارد‌های اروپایی برای صنعتگران ایرانی سخت بود، اما امروزه با توجه به جنگ بین این کشور و اوکراین و اعمال تحریم‌ها علیه روسیه، بازاری پرظرفیت برای محصولات ایرانی محسوب می‌شود که باید از آن بهره برد. اما در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی در حال انجام سرمایه‌گذاری‌های سنگین برای توسعه هستند، از سرگیری جریان واردات به شدت به این جریان ضربه می‌زند.

با انتخاب رئیس‌جمهور دولت چهاردهم برخی از واردکنندگان که در پنج سال اخیر متضرر شده‌اند، درپی زمینه‌سازی برای ازسر‌گیری واردات لوازم خانگی هستند. این جریان تلاش می‌کند تولیدات داخلی را بی‌کیفیت و گران و نبود لوازم خانگی خارجی را در بازار پررنگ جلوه دهد. واردات بدون حساب و کتاب این کالا‌ها ضمن خروج ارز از کشور میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری صنایع داخلی را دچار آسیب می‌کند.

در پنج سال گذشته که واردات ممنوعیت وجود داشته است، بار‌ها کنشگران اقتصادی تأکید کرده‌اند با ممنوع‌شدن واردات لوازم خانگی، اگر دولت به عنوان تنظیم‌گر به درستی عمل نکند و این صنعت را به حال خود رها کند، احتمال شکل‌گیری آسیب‌های متعدد از جمله انحصار و افت کیفیت وجود دارد.

با توجه به وضعیت موجود، ضروری است هر تصمیمی برای واردات یا ادامه ممنوعیت، باید با بازارسنجی همراه باشد و از صدور مجوز بی‌حساب برای واردات پرهیز کرد، چراکه صنعت لوازم خانگی در شرایط حال حاضر بیش از اینکه به واردات نیاز داشته باشد، به رایزنی و یافتن بازار‌های صادراتی نیاز دارد تا کارخانجات با تمام ظرفیت‌ خود به تولید یپردازند.