حق مسکن به چه کسانی تعلق میگیرد؟
یکی از مسائل مهمی که در محاسبه حقوق و مزایای نیروی کار انسانی (کارگر و کارمند) مطرح می‌شود، مساله محاسبه و پرداخت حق مسکن است. پرتکرارترین سوالی که بعد از سوال درباره میزان حق مسکن، پرسیده می‌شود نیز، این است که به طور کلی حق مسکن به چه کسانی تعلق میگیرد و چه کارپذیرانی مستحق دریافت این کمک هزینه هستند؟
اگر شما کارفرما هستید، احتمالا برای محاسبه قانونی و دقیق مبلغی که باید به کارپذیر خود بپردازید، ابهامات و سوالاتی خواهید داشت. در ادامه این مقاله، حق مسکن را به عنوان یکی از مزایای قانون کار تعریف می‌کنیم و درباره ابعاد قانونی و دیگر زوایای این کمک هزینه قانونی به کارپذیر توضیح خواهیم داد.
پیش از ادامه این مطلب، باید اشاره کنیم که این کمک هزینه، بخشی از حقوقی محسوب می‌شود که قانون در حمایت از نیروی کار انسانی تعیین کرده است. البته مزایای قانونی روابط استخدامی صرفا به کمک هزینه مسکن ختم نمی‌شود و موارد دیگری را نیز در بر میگیرد. برای آشنایی بیشتر با این مزایای قانونی و همچنین برای مطالعه بیشتر در این خصوص، به شما مقاله « مزایای شغلی قانون کار » را پیشنهاد می‌کنیم که در مجله حقوقی رکلا، مرجع تخصصی قرارداد، منتشر شده است. با زدن روی لینک، می‌توانید به این مقاله دسترسی داشته باشید و آن را مطالعه کنید.
حق مسکن کارگری چیست؟
قانون کار را به عنوان یک قانون حمایتی معرفی کرده‌اند که هدف آن رسیدگی به روابط کاری و استخدامی و همچنین شرایط به خدمت گرفتن نیروی کار انسانی است و از این قشر حمایت می‌کند. این قانون در حمایت از کارپذیر، مزایایی را برای او در نظر میگیرد. این مزایا جنبه رفاهی و انگیزشی دارند. یعنی با هدف افزایش رفاه کارگر و همچنین به جهت افزایش انگیزه او برای کار کردن تعریف و معین می‌شوند. حق مسکن یا کمک هزینه مسکن نیز، از جمله مزایای رفاهی این قانون برای کارپذیران است که بخشی از حقوق ماهانه (حق السعی) آن‌ها را شامل می‌شود. در تصدیق این تعریف، می‌توانیم به ماده ۳۴ قانون کار استناد کنیم. مطابق این ماده، تمام دریافتی‌های قانونی که کارپذیر (کارگر یا کارمند) به واسطه قرارداد کار (برای مطالعه درباره چهارچوب حقوقی این قرارداد، روی لینک بزنید) از کارفرمای خود دریافت می‌کند، حق السعی نامیده می‌شود. این دریافتی‌های قانونی نیز مواردی مانند کمک عائله‌مندی، کمک هزینه مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، پاداش و انواع مزایای غیر نقدی هستند.
این کمک هزینه چگونه به کارگر پرداخت می‌شود؟
ماده 35 قانون کار توضیح می‌دهد که منظور از مزد تمام وجوه نقدی یا غیر نقدی است که به کارگر پرداخت می‌شود. مطابق با این توضیح، کمک هزینه مسکن، مبلغی است که به حقوق ثابت ماهانه (در اکثر موارد حقوق پایه اداره کار) افزوده می‌شود و در مجموع تحت عنوان حق السعی به کارپذیر پرداخت خواهد شد. اگر شما به واسطه امضای قرارداد کار موقت در سازمانی مشغول به کار باشید، ممکن است در فیش حقوقی خود، مشاهده کنید که در خصوص این کمک هزینه و دیگر مزایای شغلی، توضیح داده شده است و مبلغ آن را مشخص کرده‌اند.
نکته مهم: همانطور که می‌دانید، سال از ماه‌های 30 روزه، 31 روزه و 29 روزه تشکیل شده است. گاهی این سوال پیش می‌آید که آیا کمک هزینه مسکن در ماه‌های مختلف، مبلغ متفاوتی خواهد بود؟ در پاسخ باید بگوییم که این کمک هزینه برای کارپذیران تمام وقت، در ماه‌های مختلف سال، تفاوتی نخواهد داشت اما برای کارپذیرانی که به صورت ساعتی کار می‌کنند، با توجه به میزان ساعتی که فعالیت دارند، محاسبه و پرداخت می‌شود.
آیا تهیه جای خواب یا سوئیت توسط کارفرما، به منزله پرداخت حق مسکن است؟
یک سوال متداول میان کارفرمایان این است که اگر به واسطه شرایط کاری، محلی را برای اقامت کارپذیر تدارک دیده باشند یا شرایط اسکان او را فراهم کنند، آیا باز هم ملزم به پرداخت حق مسکن به کارپذیر هستند؟
در پاسخ به این سوال، باید توضیح دهیم که در قانون شرایط و قواعدی برای این موقعیت در نظر گرفته نشده است و همچنین پرداخت حق مسکن همراه با شروط خاصی نیست. در واقع قاعده‌ای مطرح نشده است که امکان پرداخت کمک هزینه مسکن به صورت غیر نقدی وجود دارد یا خیر! از طرف دیگر، از حق مسکن با عنوان کمک هزینه یاد می‌شود و در واقع اینطور نخواهد بود که تمام هزینه‌های مربوط به مسکن کارپذیر در قانون پیش بینی شده باشد. بنابراین، از آن جهت که این کمک هزینه، صرفا بخشی از هزینه‌های مسکن است و یک مزایای رفاهی محسوب می‌شود، به نظر نی‌رسد که بتوان به صرف ارائه محل اسکان به کارپذیر از پرداخت کمک هزینه مسکن او خودداری کرد و بهتر خواهد بود که کارفرما حق مسکن را نیز مانند دیگر حقوق قانونی کارگر یا کارمند، پرداخت کند.
حق مسکن کارمندان چگونه تعیین می‌شود و تفاوت آن با حق مسکن کارگران چیست؟
در پاسخ به این سوال، ابتدا سوال دیگری مطرح می‌کنیم. آیا میان کمک هزینه مسکن برای کارمندان و کارگران تفاوتی وجود دارد؟
برای پاسخ به این سوال، به ماده 2 قانون کار استناد خواهیم کرد. ماده 2 این قانون به صراحت اصطلاح «کارگر» را معنی کرده است. مطابق تعریفی که در این ماده بیان شده، کارگر هر شخصی است که به هر عنوان در ازای کاری که به درخواست کارفرما انجام می‌دهد، مستحق دریافت حق السعی از جمله حقوق و سایر مزایا باشد. بنابراین می‌توانیم بگوییم که قانون کار، تمام کارپذیران از جمله کارگران و کارمندان را با یک نام خطاب می‌کند و به طور کلی اشخاصی که روابط کاری آن‌ها مشمول قانون کار می‌شود را کارگر و کارفرما می‌نامد.
با توجه به این توضیح، تفاوتی میان کارگر و کارمند در میزان کمک هزینه مسکن نیست و مبلغی که سالانه اعلام می‌شود، شامل هر دو گروه خواهد بود.
در نهایت باید بگوییم که میزان دقیق این کمک هزینه، به صورت سالانه اعلام می‌شود. در واقع این مبلغ با در نظر گرفتن میزان تورم و شرایط اجتماعی و اقتصادی، توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود و در ادامه به تصویب هیئت وزیران می‌رسد. بعد از این مرحله، به مرحله اجرایی وارد خواهد شد و طرفین روابط استخدامی باید به آن توجه داشته باشند.
برچسب ها : قرارداد,رکلا,قرارداد کار,حق مسکن
