شعارهای انتخاباتی فرهنگ باج‌دهی هستند/ یارانه‌های اعلامی در تضاد با رشد اقتصادی هستند/ کاندیداها امید به عملکرد خوب ندارند

جمشید عدالتیان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد شعارهای اقتصادی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری با تمرکز روی وعده‌های یارانه‌ای اظهار کرد: یارانه نقدی به طور کلی مشکل دارد، احتمالا نامزدهای انتخاباتی هم می‌خواهند یارانه چند دهک اول جامعه را حذف کنند و به چند دهک پایین اضافه کنند. ولی به طور کلی وقتی کسی می‌گوید یارانه یک میلیون تومانی یا 450 هزار تومانی می‌دهد نشان می‌دهد که راه حل اقتصادی برای جامعه ندارد. وقتی از توزیع ثروت به این شکل صحبت می‌شود باید مشخص کنند که منابع تولید ثروت چیست؟ به این شکل عمل کردن در توزیع ثروت درست نیست.

وی افزود: باید به خانواده‌هایی که نیاز به امداد دارند کمک شوند اما به صورت کلی وقتی چنین شعارهایی داده شود نشان می‌دهد که کاندیداها هم امید چندانی ندارند که رشد اقتصادی و عملکرد خوبی داشته باشیم.

این کارشناس اقتصاد سیاسی تصریح کرد: اگر این شعارها امکان تحقق هم داشته باشد با رشد اقتصادی در تضاد است. چیزی که به آن نیاز داریم این است کار ایجاد کنیم؛ بهترین نوع عدالت اجتماعی و رشد اقتصادی از سرمایه‌گذاری و کنترل تورم می‌گذرد. این شعارها نشان می‌دهد که راه حلی برای اقتصاد ندارند.

وی در مورد سیستم‌های حمایتی در جهان گفت:‌ در همه جای دنیا سیستم حمایتی از اقشار که به موقعیت خاص اقتصادی دچار می‌شوند برای مثال برای زنان سرپرست خانوار یا افرادی که سن زیادی دارند وجود دارد. مثلا در آلمان به افرادی که بیکار می‌شوند حقوق بیکاری دریافت می‌کنند و تحت پوشش حمایت قرار می‌گیرند. این سیستم حمایتی در ایران هم از طرف دولت و هم کمیته امداد انجام می‌شود که واقعا پول‌های کمی در اختیار این افراد می گذارند. باید سیستم حمایتی از کسانی که به هردلیلی دچار مشکل هستند وجود داشته باشد اما این پولی که از طرف این نهادها داده می‌شود کافی نیست و باید یک حداقلی به این به خانواده‌ها پرداخت شود. کسی که بیکار است چند فرزند دارد و همسرش را هم از دست داده چه کار باید کند؟

عدالتیان اضافه کرد:‌ در این مورد مخالفتی وجود ندارد اما کمک باید در راستای خودیاری باشد. یعنی باید افراد را کمک کرد تا از این مرحله خارج شوند و بتوانند دوباره روی پای خود بایستند. کمک‌های مشابه در دنیا نیز با همین سیستم است. باید چند سال از آنها حمایت شود تا بتوانند خودشان را از این وضعیت خارج کنند. اما آنچه در شعارهای انتخاباتی؛ وعده آن داده می‌شود نه توجیه اقتصادی دارد و نه منطقی پشت آن است. بعد هم تبدیل به یک حق می‌شود که سال‌ها ادامه پیدا می‌کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به خطر تورم خاطرنشان کرد: وقتی از یارانه‌ یک میلیون تومانی صحبت می‌شود باعث می‌شود که بترسیم؛ چراکه احتمالا این شعار به یک تورم شدید ختم می‌شود. زمانی که 45 هزار تومان یارانه می‌دادند این رقم حدود 45 دلار بود اما الان حدودا 2 دلار است. می‌ترسیم که این یک میلیون تومان هم بعدا 5 دلار شود.

وی افزود: بنابراین بهتر است از این منطق خارج شویم و به دنبال یک منطق صحیح اقتصادی باشیم. این شیوه فرهنگ باج‌دهی است، می‌توانیم به راه‌هایی که دنیا رفته نگاه کنیم. در دنیا هیچ کودکی دست کم تا 15 سالگی نباید خرج پزشکی یا دندانپزشکی داشته باشد. مدرسه کودکان باید کاملا رایگان باشد. اگر در نقاط دور است حتما باید امکانات لازم را دریافت کند. به این شیوه‌ها در دنیا عمل می‌شوند راه عاقلانه هم همین است اما آنچه الان در کشور شاهد هستیم راه‌های پوپولیسیتی است.

عدالتیان در پایان تصریح کرد: وقتی نامزدهای انتخاباتی به صورت فردی وارد کارزار انتخابات می‌شوند و کاملا حزبی نیستند، برنامه‌ها هم سلیقه‌ای می‌شود. امیدوارم این سیستم به شکلی باشد به جای افراد، احزاب برنامه بدهند، در این صورت می‌توان به آن اعتماد بیشتری داشت.