بیمارستان 540 تخت خوابی؛ پروژه ای که در وعده ها جا ماند/ چالشی که سلامت مردم را تهدید می کند

به گزارش خبرنگار ایلنا، بیمارستان امام علی (ع) چابهار، که پیش‌تر یک درمانگاه تأمین اجتماعی بوده، اکنون به نام بیمارستان فعالیت می‌کند اما از حداقل استانداردهای درمانی فاصله دارد. بیماران و کادر درمان در محیطی کار می‌کنند که به جای یک مرکز درمانی بیشتر به یک ساختمان در حال تخریب شباهت دارد.

علاوه بر این، بیمارستان فاقد سیستم تهویه مرکزی مناسب است. گرمای طاقت‌فرسای چابهار، در کنار شرایط محیطی نامناسب بیمارستان امام علی چابهار، شرایط را برای بیماران و همراهان شان دشوارتر کرده است. در چنین شرایطی، جای تعجب نیست که بسیاری از بیماران ترجیح می‌دهند برای دریافت خدمات درمانی به شهرهای دیگر سفر کنند، حتی اگر این سفر هزینه‌های سنگینی را به آن‌ها تحمیل کند.

در دی‌ماه ۱۳۹۷، کلنگ ساخت بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی چابهار با حضور وزیر وقت بهداشت و استاندار سیستان و بلوچستان به زمین زده شد. وعده داده شد که این بیمارستان ظرف سه سال آماده بهره‌برداری شود، اما اکنون با گذشت بیش از 6 سال، هیچ خبری از افتتاح نیست. این پروژه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و مردم همچنان منتظر پاسخ مسئولان هستند که چرا این بیمارستان، که می‌توانست نقطه امیدی برای ارتقای سطح درمانی منطقه باشد، همچنان بلاتکلیف است.

چابهار یکی از مهم‌ترین مناطق استراتژیک ایران است شهری با بنادر مهمی همچون شهید بهشتی و کلانتری، منطقه آزاد تجاری و موقعیت ویژه در کریدورهای بین‌المللی اما در کمال ناباوری، این شهر از ابتدایی‌ترین امکانات درمانی محروم است.

چالش‌های نظام بهداشت در چابهار؛ کمبود پزشک و فرسودگی زیرساخت‌ها

علیرضا رئیسی، معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی چابهار، با اشاره به وضعیت نامناسب زیرساخت‌های بهداشتی در این منطقه، در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، اظهار داشت: بزرگ‌ترین مشکل ما، فرسودگی خانه‌های بهداشت و پراکندگی جمعیت تحت پوشش آن‌هاست. این موضوع باعث شده است که خدمات اولیه بهداشتی به‌درستی به مردم ارائه نشود و دسترسی به مراکز درمانی برای روستاهای دورافتاده دشوارتر شود.

کمبود پزشک و چالش‌های رفاهی

 رئیسی ادامه داد: کمبود پزشک در کل کشور وجود دارد، اما در مناطق مرزی مثل چابهار، این مسئله به‌مراتب حادتر است.

وی افزود: از آنجایی که پزشکان ما قراردادی هستند، طبیعتاً ترجیح می‌دهند در مناطقی با آب‌وهوای بهتر و امکانات بیشتر فعالیت کنند. این در حالی است که ایجاد جذابیت برای جذب و نگه‌داشتن پزشکان، تنها بر عهده حوزه بهداشت و درمان نیست و نیازمند اقدامات گسترده‌تر در سطح کلان است.

نیمی از خانه‌های بهداشت غیرفعال‌اند

رئیسی با ارائه آماری از وضعیت مراکز بهداشتی در چابهار گفت: ما ۴۳۳ خانه بهداشت مصوب داریم، اما تنها ۵۷ درصد از آن‌ها فعال هستند. این در حالی است که بسیاری از نیروهای بهداشتی در حال طی کردن دوره‌های آموزشی هستند تا کمبود نیروی انسانی جبران شود، اما این موضوع به‌تنهایی کافی نیست.

او تأکید کرد: برای رفع این مشکل، باید خانه‌های بهداشت تجهیز و برخی از آن‌ها از نو ساخته شوند. مصوبات لازم برای این کار اخذ شده است، اما هنوز در مرحله اجرا با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم.

مشکلات مسکن و هزینه‌های بالای رفت‌وآمد پزشکان

رئیسی گفت: بسیاری از خانه‌های بهداشت، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی هستند، اما برخی دیگر به‌صورت استیجاری اداره می‌شوند که هزینه‌های اضافی برای سیستم بهداشت و درمان ایجاد می‌کند.

او همچنین به مشکل راه‌های مواصلاتی و هزینه‌های رفت‌وآمد پزشکان اشاره کرد و گفت: یکی از جذابیت‌های سایر شهرها برای پزشکان، امکانات حمل‌ونقل مناسب، نزدیکی به مراکز بزرگ و کاهش هزینه‌های سفر است. چابهار از این نظر با مشکلات متعددی روبه‌رو است که بر روند جذب پزشکان تأثیر منفی می‌گذارد.

لزوم توجه ویژه به توسعه زیرساخت‌های بهداشتی

رئیسی تأکید کرد: حل مشکلات نظام بهداشت در چابهار نیازمند نگاه ملی و تأمین زیرساخت‌های لازم برای جذب و نگه‌داشتن پزشکان و کادر درمانی است.

او تصریح کرد: چابهار به‌عنوان یک منطقه مرزی و راهبردی، نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای در حوزه بهداشت و درمان است. بدون این حمایت‌ها، مشکلات موجود نه‌تنها حل نخواهد شد، بلکه در آینده بحرانی‌تر خواهد شد.

توسعه‌ای که مردم را فراموش کرده است

نماینده سابق چابهار، کنارک، نیکشهر، قصرقند، دشتیاری و زرآباد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، به وضعیت بحرانی نظام سلامت در جنوب سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: در سواحل مکران، به ازای هر ۱۰۰۰ نفر تنها ۰.۴ تخت بیمارستانی وجود دارد. این آمار در مقایسه با میانگین کشوری و حتی مناطق کمتر برخوردار دیگر، فاصله‌ زیادی دارد.

معین الدین سعیدی به پروژه‌های بیمارستانی متوقف‌ شده از دهه ۶۰ اشاره کرد و تأکید کرد: این تأخیرهای طولانی در تکمیل زیرساخت‌های درمانی، سلامت مردم را با خطر جدی مواجه کرده است. ما پروژه‌های بیمارستانی داریم که از سال ۱۳۶۹ کلنگ‌زنی شده‌اند اما هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند.

سعیدی با اشاره به دوران کرونا گفت: در این دوران در ۶ شهرستان حوزه انتخابیه‌ام، تنها یک پزشک متخصص عفونی داشتیم. این کمبود شدید نیروهای متخصص، باعث شده است که بسیاری از بیماران برای دریافت خدمات پزشکی مجبور به سفر به مرکز استان یا دیگر نقاط کشور شوند که علاوه بر سختی‌های جسمی، هزینه‌های سنگینی نیز بر دوش مردم می‌گذارد.

دانشکده‌ای که دردی دوا نکرده است

با وجود راه‌اندازی دانشکده علوم پزشکی چابهار، هنوز این مرکز آموزشی و درمانی نتوانسته است تأثیر محسوسی بر بهبود وضعیت سلامت منطقه داشته باشد.

سعیدی گفت: این دانشکده هنوز یک نهال نحیف است که وظایف متعدد خود را به درستی انجام نداده است. از سوی دیگر، دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر نیز با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند. به گفته سعیدی، بخش زیادی از اعتبارات تخصیص‌یافته صرف هزینه‌های جاری شده و پروژه‌های عمرانی به دلیل کمبود بودجه متوقف مانده‌اند.

سعیدی با اشاره به بحران‌های مالی و مدیریتی در حوزه سلامت جنوب سیستان و بلوچستان تصریح کرد: هم دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر و هم چابهار به شدت بدهکارند. بخشی از این مشکلات ناشی از محدودیت‌های مالی است، اما مسائل مدیریتی نیز در این بحران نقش پررنگی دارد. این مشکلات باعث شده است که بسیاری از مراکز جامع سلامت و زایشگاه‌های روستایی، یا فاقد کادر درمان باشند یا با نیرویی بسیار محدود فعالیت کنند.

بیمارستان‌هایی که با کمبود امکانات مواجه‌اند

 او درباره بیمارستان نیکشهر گفت: این بیمارستان از دهه ۸۰ آغاز به کار کرده، اما همچنان با کمبود شدید کادر درمانی روبه‌رو است. وضعیت بیمارستان امام علی چابهار حتی وخیم‌تر است. آنچه در بیمارستان امام علی چابهار می‌گذرد، از مرز بحران عبور کرده است. تعداد بیماران بسیار زیاد و تعداد تخت‌های بیمارستانی بسیار کم است.

سعیدی در بخش دیگری از سخنان خود به توسعه سواحل مکران اشاره کرد و گفت: همه ما معتقدیم که چابهار باید توسعه پیدا کند، اما نباید توسعه محلی فدای توسعه ملی شود. اگرچه این منطقه به یکی از کانون‌های اصلی توسعه تبدیل شده است، اما زیرساخت‌های آن متناسب با رشد جمعیت و مهاجرت‌های گسترده توسعه نیافته‌اند.

وی تصریح کرد: مردم انتظار دارند که ابتدا خودشان از این توسعه بهره‌مند شوند. اما در حال حاضر، نه توزیع اعتبارات عادلانه است و نه مدیریت کارآمدی در حوزه سلامت وجود دارد. اگر مشکلات مدیریتی و مالی نظام سلامت در این منطقه حل نشود، وضعیت به مراتب بحرانی‌تر خواهد شد و توسعه‌ای که قرار بود رفاه را برای مردم به ارمغان بیاورد، به عاملی برای نارضایتی عمومی تبدیل خواهد شد.

گزارش: فائقه راغی