۱۳۶ میلیارد مترمکعب از ذخایر استراتژیک آب کشور مصرف شده است
معاون حفاظت، بهره‌برداری و امور اجتماعی حوضه آبریز فلات مرکزی و شرقی کشور گفت: طی سال‌های گذشته حدود ۱۳۶ میلیارد مترمکعب از ذخایر استراتژیک و پس‌انداز آب‌های زیرزمینی کشور را مصرف کردیم و در فلات مرکزی با سرانه ۴۸۹ مترمکعب روبرو هستیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عبدالله فاضلی فارسانی در جلسه شورای حفاظت منابع آب شهرستان نیشابور برای امضای توافق‌نامه همکاری تشکل‌های بخش کشاورزی خراسان رضوی با آب منطقه در خصوص مدیریت مشارکتی چاه‌های کشاورزی شهرستان‌های نیشابور، فیروزه و زبرخان گفت: رسیدن به یک‌هزار و ۳۰۰مترمکعب سرانه یعنی قرار گرفتن در آستانه بحران و این بدان معنا است که در عمق بحران قرار داریم که عواقب فاجعه‌باری دارد و در ۹۰درصد دشت‌های کشور شاهد فرونشست هستیم و با این اتفاق دیگر آبخوان‌ها قادر به جذب آب نخواهند بود و بدین ترتیب با از دست رفتن آب که سرمایه ما است زندگی‌ها از بین می رود.
فاضلی با بیان اینکه با همکاری و اعتمادی که بین آب منطقه و خانه کشاورزان بوجود آمده امیدواریم افت مستمر منابع آبی دشت نیشابور کاهش یابد خاطرنشان کرد: برنامه تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی ایران یک برنامه جامع و کامل است که مشابه آن در کالیفرنیای آمریکا چند سال پس از ما شروع شده و امروز در بسیاری از کشورها برای اجرای این طرح از مشارکت ذینفعان استفاده می‌شود.
وی افزود: سیلاب‌ها فرصت‌هایی است که باید با مدیریت آنها برای تقویت آبخوان دشت استفاده شود و رعایت و تغییر الگوی کشت برای محصولات پر آب‌طلب باید مورد توجه جدی قرار بگیرد تا بدون لطمه به کشاورزان مصرف آب کاهش یابد.
معاون حفاظت، بهره‌برداری و امور اجتماعی حوضه آبریز فلات مرکزی و شرقی کشور گفت: امیدواریم با اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌ای که امروز امضا خواهد شد با چشم‌انداز همکاری ۲ساله کسری مخزن آبخوان نیشابور کاهش یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی نیز گفت: در طرح انتقال آب از دریای جنوب برای رفع کمبود آب در بخش صنعت و خدمات حدود ۲۲۰ میلیون مترمکعب برای سیستان‌وبلوچستان، ۸۰میلیون مترمکعب برای خراسان جنوبی و ۲۰۰میلیون مترمکعب برای خراسان رضوی در نظر گرفته شده است.
علیرضا طاهری اظهار کرد: از سال ٩۴ مطالعاتی برای سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان‌وبلوچستان انجام شد و بر این اساس ۹۵۰ میلیون مترمکعب کمبود آب در بخش شرب، صنعت و خدمات احصاء شد و با در دستور کار قرار گرفتن موضوع همیاران آب و همکاری بخش خصوصی این میزان به ۷۵۰میلیون مترمکعب کاهش یافت.
وی خاطرنشان کرد: امسال از سوی سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور ۱۱هزار و ۵۰۰میلیارد تومان اعتبار برای عبور از تنش آبی ناشی از خشکسالی در نظر گرفته شده اما هنوز میزان اعتبار استان خراسان رضوی از این بودجه مشخص نیست و انتظار می‌رود با توجه به جمعیت این استان حداقل ۱۰درصد از این بودجه به استان خراسان رضوی اختصاص یابد.
طاهری با اشاره به اینکه جمعیت ایران در سال ۱۳۴۰ حدود ۲۵ میلیون نفر و با توجه به حجم نزولات جوی سرانه هر ایرانی حدود پنج‌هزار متر مکعب برای هر نفر بود و این سرانه در حال حاضر با ۸۰میلیون نفر جمعیت به حدود یک‌هزار متر مکعب رسیده است خاطرنشان کرد: به‌دلیل کاهش این سرانه رقابت برای آب افزایش یافته و طبعا تعارض منافع پیش می‌آید و راه حل آن سازگاری با خشکسالی و ترویج فرهنگ صحیح مصرف آب است.
وی تاکید کرد: باید توجه کنیم اگر حداکثر صرفه‌جویی و بهره‌وری و حداقل مصرف را در بخش آب داشته باشیم باز هم در این حوزه با کمبود روبرو خواهیم بود.
فرماندار نیشابور هم گفت: تعداد چاه‌های آب غیرمجاز در نیشابور از یک‌هزار و ۷۶۱ حلقه در سال ۱۳۹۲ امروز به ۵۷۳ حلقه چاه رسیده که موجب صرفه‌جویی در حجم ۱۸میلیون مترمکعب شده است.
ابوطالب جوان اظهار کرد: از ۳۷دشت استان خراسان رضوی در حال حاضر ۳۴ دشت در وضعیت ممنوعه بحرانی قرار دارد و دشت نیشابور در وضعیت قرمز و فوق بحرانی است و اگر در سال‌های گذشته به تعهداتمان عمل می‌کردیم به این بحران نمی‌رسیدیم اما خوشبختانه امروز پس از سالها استفاده بی‌رویه از منابع آبی به فهم و درک جمعی رسیده‌ایم که برای حل این بحران باید فرهنگ مصرف صحیح آب ترویج شود.
همچنین عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران گفت: با کاهش ۱۵ تا ۵۰درصدی دبی چاه‌های کشاورزی دشت نیشابور میزان مصرف آب در این بخش از یک‌میلیارد و ۴میلیون متر مکعب در سال ۱۳۷۲ به ۵۲۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
ابوالفضل کرباسی‌شرق با بیان اینکه با وجود افزایش بیش از ۱۰۰درصدی بهای خدمات، ابزار و تجهیزات در بخش کشاورزی اما بهای واقعی تولیدات بخش کشاورزی متناسب با آن افزایش نیافته است اظهار کرد: دشت نیشابور با هفت‌هزار و ۳۹۳ کیلومتر مربع جزو بزرگ‌ترین دشت‌های ایران است اما مدیریت آب منطقه نیشابور نیازمند اختیارات و تجهیزات و نیروی بیشتر برای کنترل و نظارت است هرچند بخش خصوصی در این زمینه همکاری می‌کند و برای کنترل کلیه بهره‌برداران این دشت باید صدور مجوز همه چاه‌ها در این حوزه آبریز به صورت متمرکز نظارت و کنترل شود.
مدیر امور منابع آب شهرستان نیشابور نیز در این جلسه گفت: در حال حاضر کسری مخزن آب دشت نیشابور ۷۸میلیون مترمکعب بوده و بیش از ۸۰درصد منابع آب تجدید شونده نیشابور مصرف شده است.
سعید خجسته‌پور با اشاره به اینکه به استناد ماده چهار قانون توزیع عادلانه آب توسعه و حفر هرگونه چاه برای مصارف کشاورزی ممنوع است افزود: دشت نیشابور یکی از بحرانی‌ترین دشت‌های کشور به لحاظ کسری مخزن؛ افت سطح آب زیرزمینی، شکاف و نشست زمین، هجوم جبهه آب شور است.
وی اظهار کرد: در دشت نیشابور میزان ظرفیت منابع آب تجدیدشونده، سهم آب‌های سطحی و آب‌های زیرزمینی از منابع تجدید شونده به ترتیب ۳۹۵ میلیون، ۵۳ میلیون و ۳۴۳ میلیون مترمکعب است و میزان افت متوسط سالیانه سطح آب ۵۰ سامتی‌متر است.
