خشکسالی پیش‌رونده در کمین سرزمین « آریو برزن »/ تنش آبی در 300 روستا و شهر کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش خبرنگار ایلنا از یاسوج، 57 رودخانه به طول یک هزار و 400 کیلومتر و 11 هزار کیلومتر آب راه در این استان وجود دارد اما بنا به گفته " رسول فرهادی " مدیرعامل آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد، به دلیل کم بارشی شاهد بروز خشکسالی کم سابقه در سطح کشور و این استان هستیم که باید طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در راستای حفاظت و صیانت از منابع آبی و تلاش برای سازگاری با کم آبی را در دستور کار قرار گیرد.

وجود سه هزار و 411 حلقه چاه با حجم تخلیه 185 میلیون متر مکعب برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی دارای پرونده در این استان کوچک با دو اقلیم سردسیری و گرمسیری وجود دارد و البته یک هزار و 237 حلقه چاه غیرمجاز با حجم تخلیه 65 میلیون متر مکعب نیز تاکنون در استان کهگیلویه و بویراحمد شناسایی شده است.

بنا به گفته مسئولان آبی، در پنج سال اخیر ، 408 حلقه چاه غیرمجاز با حجم صرفه‌جویی 11 میلیون متر مکعب پُر و از این تعداد، 91 حلقه معادل 22 درصد کل چاه‌های پُر شده در سال گذشته با حجم صرفه‌جویی 2 میلیون متر مکعب، مسلوب المنفعه شده است.

از سویی مهم‌ترین پروژه  آبرسانی به چهار شهر گرمسیری در کهگیلویه بزرگ که با هدف تأمین آب پایدار چهار شهر دهدشت، سوق، لنده و چرام از سد کوثر در سال 1396 با حضور وزیر وقت نیرو، مسئولان استانی و شهرستانی کلنگ‌زنی شد و براساس برنامه زمانبندی، تکمیل و بهره‌برداری از این طرح حیاتی سه ساله تعریف شده بود با گذشت بیش از چهار سال و نیم از شروع عملیات و حدود 18 ماه از پایان سررسید هنوز 32 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

هم اکنون  بیش از 300 روستای استان کهگیلویه و بویراحمد در فصل تابستان و زمستان دارای تنش آبی بوده که با ده‌ها دستگاه تانکر آبرسانی سیار کار آبرسانی به آنها انجام می شود.

رسول فرهادی مدیرعامل آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد از کاهش شدید دُبی چاه‌های آب این استان خبر می دهد و به ایلنا از یاسوج می گوید: بارش‌های سال گذشته بدون استفاده در ذخیره سازی مناسب از استان خارج شده است.

وی  با بیان اینکه اهمیت و ضرورت تکمیل زیرساخت های ذخیره سازی آب در سال جاری به وضوح نمایان شد و در سال گذشته حدود 540 میلی متر بارش داشتیم، اظهارداشت: همه بارش‌های سال گذشته از این استان خارج و منفعتی برای استان نداشته است.

مدیرعامل آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد که بسیاری آن را سرزمین زاگرس ، آریو برزین و ... هم می‌نامند  با اشاره به تنش آبی استان هم می گوید: در تابستان امسال از 24  ساعت شبانه روز، با قطعی 12 ساعته آب رو به رو شدیم و برخی مناطق تا دو روز بی آبی را تجربه کردند.

فرهادی با تاکید بر اینکه به جز شهرستان گچساران که از سد کوثر بهره می‌برد، اغلب مناطق با مشکلات آبی رو به رو شدند، خاطرنشان کرد: دُبی چاه‌ها به شدت کاهش یافته و به تعمیر اساسی و لایروبی نیاز پیدا کرده است.

وی همچنین به روند ساخت سد تنگ سرخ یاسوج هم اشاره و گفت: این سد در حال حاضر 38 درصد پیشرفت دارد.

به گزارش ایلنا، از سویی ادامه فعالیت " سدتنگ سرخ یاسوج" محل مناقشه بین برخی از مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد و فعالان زیست محیطی و صاحبان راضی تحت پوشش این پروژه شده که به نظر می رسد فعالیت این پروژه را در آینده نزدیک با مشکلات جدی مواجه کند.

مدیرعامل آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد تاکید می کند که باتوجه به کاهش بارندگی، همه منابع آبی استان به عنوان یکی از مناطق پرآب کشور در سال تنش آبی تحت تأثیر خشکسالی است.

به گفته فرهادی، همه منابع آبی این استان شامل رودخانه‌ها، چشمه‌ها، چاه و سدها  تحت تاثیر تنش آبی بوده و هم اکنون 13 رودخانه استان در سرشاخه های بشار، زهره، خیرآباد و مارون با آفت دُبی ورودی آب مواجه بوده و میزان آب چشمه های کهگیلویه وبویراحمد نسبت به پارسال کاهش محسوس دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای این استان از اُفت ایستایی آب 15 دشت استان نیز خبر می دهد و اظهارداشت: تکمیل طرح های احداث سد تنگ سرخ،سد چم شیر و سرپری از برنامه های مهم دولت برای مدیریت آب در استان کهگیلویه و بویراحمد است.

وی با اشاره به ضرورت مدیریت روان آب ها برای ذخیره سازی آب در مقوله پیشگیری از بروز سیلاب ها، فرسایش خاک و استفاده در زمان خشکسالی می گوید: تعدادی از ساختگاه های کهگیلویه و بویراحمد مانند سقاوه و آبریز در حال تکمیل مطالعات هستند و در آینده نزدیک وارد فاز اجرایی می شوند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: تکمیل طرح‌های مهم تامین و مهار آب استان با استفاده تقویت اعتبارات ملی شامل سدهای تنگ سرخ و سرپری، آبرسانی از سد کوثر به شهرهای لیکک، دهدشت، سوق، لنده و چرام  و 300 روستای مسیرخط انتقال.آبرسانی به دیشموک و قلعه رئیسی،مرمت و بازسازی تاسیسات آبی شبکه ها ،ایستگاه های پمپاژ، لایروبی کانال ها از مهم‌ترین این برنامه هاست.

فرهادی تاکید کرد:خودداری از کشت برنج در مناطق دارای تنش آبی و تحت پوشش چاه ها و ایستگاه های پمپاژ،رعایت الگوی کشت وعدم کشت محصولات پر آب بر،جایگزینی گیاهان دارویی مقاوم به خشکسالی و اجرای سیستم آبیاری تحت فشار در اراضی استان و نصب کنتورهای هوشمند و حجمی آب و روی چاه ها و ایستگاه های پمپاژ کشاورزی از راهکارهای مدیریت دوران خشکسالی است.

وی  گفت: همچنین اقدام هایی مانند تکمیل طرح‌های آبرسانی از دشتروم به سد شاه قاسم، خودداری از توسعه کشت های فصلی،عدم واگذاری اراضی جدید در سال آبی جاری برای کشت های کشاورزی ،فعالیت طرح های پرورش ماهی متناسب با دبی آب محل تأمین برنامه اجرایی کاهش اثرات و در دستور کار دولت است.

این مسئول منابع آبی در کهگیلویه و بویراحمد افزود: با وجودی که این استان با 11 و 2 دهم میلیارد متر مکعب بارندگی سالیانه هشت و نیم میلیارد متر مکعب از استان های پربارش کشور  است اما تنها یک سد مخزنی بزرگ سد کوثر با 500 میلیون متر مکعب و سد کوچک شاه قاسم کمتر از 10 میلیون متر مکعب امکان ذخیره سازی رواناب ها وجود دارد و به همین دلیل بخش قابل توجه از روان آب ها از استان خارج می شود.

کهگیلویه و بویراحمد با 750 هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار داشته و دارای مساحتی حدود 16  هزار و 249 کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.