اخراج اساتید و ستاره‌دار کردن دانشجویان در شان دانشگاه نیست

ایلنا:

جعفر میلی منفرد(وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری) در گفت‌وگوی اختصاصی با ایلنا، در مورد برنامه‌ها و رویکرد‌ش در وزارت علوم در علوم انسانی ازجمله علوم سیاسی و مطالعات زنان اظهار داشت: از منظر علمی و دینی، آشنایی با هر عرصه معرفت بشری امری ممدوح و بلکه به اعتبار آیات قرآن همچون (اطلبوا العلم ولو بالسین) و احادیث نبوی و ائمه معصومین، واجب و ضروری است.

وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین عرصه‌های معرفت بشری علوم انسانی است که مبنا و بنیاد علوم مختلف است. بنابراین هیچ کرانه‌ای از علوم انسانی نباید نادیده انگاشته یا مورد غفلتِ تفحص و تحقیق قرار گیرد.

میلی منفرد افزود: در ایران علی‌رغم وجود ذخیره‌های عظیم علمی و دینی، متأسفانه از علوم انسانی به دلایل عدیده‌ای کمتر استفاده شده و تبدیل آن به مباحث موردنیاز در عرصه‌های کاربردی ‌و عملی مورد بی‌توجهی واقع شده است.

به گفته وی؛ برخلاف کشور ما در غرب و اروپا، به دلیل اهمیت علوم انسانی در زیرساخت‌های توسعه پایدار، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای توسط محافل مختلف علمی و آکادمیک، دولت، شرکت‌های بخش خصوصی و مراکز پژوهشی روی این بخش صورت می‌گیرد و بر این اساس است که تولید نظریه‌ها و پارادایم‌های متعدد در عرصه‌های مختلف انجام می‌شود.

حذف رشته‌های علوم انسانی، راحت‌ترین راه برای حذف صورت مسائل است

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات وفناوری با بیان اینکه بدیهی است ما از یکسو موظفیم با استخراج میراث عظیم فرهنگ و دین خود، به طرح مبادی و مبانی علوم انسانی و ارائه نظریه در زمینه‌های مختلف آن بپردازیم، اظهار داشت: در این راستا، توجه به کرسی‌های نظریه‌پردازی و ایجاد زمینه‌های حقوقی برای ارائهٔ آزادِ اندیشه در محافل آکادمیک، از وظایف مهم و مبرم به شمار می‌رود. و از سوی دیگر، درک صحیح از تحولات علوم انسانی در جهان معاصر و بهره‌گیری از قدرت‌ها و آشنایی با ضعف‌ها و کاستی‌های آن نیز از وظایف مهم مراکز علمی و پژوهشی(دانشگاه و حوزه علمیه) به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه گسترش رشته‌های مطالعات علوم سیاسی، مطالعات زنان و ده‌ها رشته دیگر از ضروریات به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: حذف هر رشته علوم انسانی، راحت‌ترین راه برای حذف صورت مسائل و مشکلاتی است که به آسانی حل نمی‌شود. با منع و حذف، ولع و اشتیاق بیشتری حاصل می‌شود و زمینه‌ی گسترش عرصه‌ی غیررسمی این علوم گسترش می‌یابد.

وی ادامه داد: طرح مسئله و نقد عالمانه در هر وجه علوم انسانی اعم از دینی و و غیردینی، اسلامی و غیراسلامی، دو عنصری بوده است که تمدن اسلامی را در قرون ۴ تا ۷ هجری به اوج درخشش خود رسانده است. بر این اساس به جای حذف هر رشته، با تقویت علوم انسانی و کارمدی آن با ایجاد زیرساخت‌ها، قطب‌ها و ورود دانشجویان باهوش و ایجاد بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها، می‌توانیم خود تولیدکننده و صادرکننده نظریات علمی به جهان امروز باشیم.

سامان‌دهی قانونمند فعالیت‌های داوطلبانه دانشجویان باید اولویت وزارت علوم باشد

وی همچنین در پاسخ به اینکه برای رویارویی با مشکل کاهش نشاط سیاسی در فضای دانشگاه چه راهکاری اتخاذ خواهید کرد، اظهار داشت: حضور صد‌ها هزار جوان بااستعداد، خوش‌فکر و پرانرژی در دانشگاه، باعث ایجاد عرصه‌های متنوع و متکثر فعالیت‌های خودجوشِ علمی، فرهنگی، اجتماعی، مشاوره‌ای و سیاسی می‌شود.

میلی منفرد اضافه کرد: در این ارتباط می‌توان دو نوع نگرش را با این فعالیت‌ها درنظر گرفت. یکی آنکه بگوییم فعالیت دانشجویی، فی‌نفسه فرصت است و برای این فرصت باید ساز و کارهای لازم حقوقی و امکانات موردنیاز فراهم شود و نگرش دیگر اینکه بگوئیم فعالیت دانشجویی ذاتاً تهدیدآمیز است و باید به حداقل‌ها در این زمینه بسنده کرد.

وزیر پیشنهادی علوم با بیان اینکه تجربه نشان داده است به میزانی که فعالیت دانشجویان در داخل دانشگاه از گستردگی و تنوع بیشتری برخوردار شود؛ فضای دانشگاه پرنشاط‌تر است، اظهار داشت: دانشگاه در زمینه‌های علمی و عرصه‌های اجتماعی از نشاط و شادابی بیشتری برخوردار خواهد بود. هم‌چنین به موازات جریان فعالیت قانونمند و بانشاط، دانشجویان از آسیب‌های اجتماعی مانند بزه، اعتیاد و آسیب‌های فردی همانند افسردگی و لاابالی‌گری مصون می‌مانند.

وی با اظهار تاسف از اینکه در سال‌های گذشته شاهد رکود شدید فعالیت دانشجویان در عرصه‌های مختلف بوده‌ایم که آثار وضعی مختلفی را به همراه داشته است، خاطرنشان کرد: از اولویت‌های وزارت علوم، سامان‌دهی قانونمند فعالیت‌های داوطلبانه دانشجویان در عرصه‌های مختلف است.

میلی منفرد اضافه کرد: توجه به این نکته که دانشگاه محل فعالیت‌های حرفه‌ای در زمینه مذکور نیست، ضروری به نظر می‌رسد. دانشجو در کنار آموزش و پژوهش، با فعالیت‌های فوق‌الذکر خود را آماده می‌کند تا جامعه‌پذیر، تحمل‌پذیر، توانمند در امور مدیریت و بهره‌مند از سلامت جسم و روان، متخلق به اخلاق و مبادی ارزش‌ها باشد.

به گفته وی؛ از این رو ایجاد عرصه‌های مختلف قانونی برای توانمندسازی دانشجویان، «عین برنامه» و نه فوق برنامه است. اهتمام به این زمینه می‌تواند نقشی اساسی را در تفکر خلاق، رشد فرهنگ و نقد مشفقانه در عرصه واقعی و نه نمایشی برای کرسی‌های نظریه‌پردازی و نهایتاً گسترش فرهنگ تعامل به‌جای تقابل داشته باشد.

اخراج اساتید و ستاره‌دار کردن دانشجویان درشان دانشگاه ایران اسلامی نیست

وی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود؛ با بیان اینکه متأسفانه در دولت نهم و دهم با دو پدیده‌ی غیرمترقبه و شگرف روبرو شدیم؛ یکی بازنشستگی و اخراج تعدادی از اساتید باتجربه و مستعد در دانشگاه‌ها و پدیده بسیار موهن دیگری به نام ستاره‌دار کردن دانشجویان، گفت: متاسفانه این دو پدیده ضایعات بسیاری را تاکنون برای دانشگاه ایجاد کرده است و هیچ یک از این پدیده‌ها در شأن دانشگاه و آموزش عالی و نیز جامعه فرهیخته ایران اسلامی نبوده و نیست.

وی متذکر شد: استاد رکن علمی ثابت و تعیین‌کننده‌ دانشگاه است. در سال‌های گذشته برخورد حذفی با اساتید مبرز به خصوص در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی انجام شده است. همچنین در کنار بازنشسته شدن اساتید، شاهد گسترش دوره‌های دکتری بوده‌ایم.

میلی منفرد توضیح داد: درواقع دو امر متعارض رخ داده است. گسترش دوره‌های دکتری نیازمند حضور اساتید مجرب و کارآزموده است. تجربه جهانی آزمون‌های دکتری حکایت از دانشگاه محور بودن آن دارد. متمرکز کردن امتحان دوره‌های دکتری نیز ازجمله مواردی است که با استاندارد‌های متعارف در تعارض است. در این ارتباط گزینش‌های خاص نیز مزید بر علت شد و دانشجویان پذیرفته شده باید به سئوالات گزینشی غیرعلمی و عمدتاً سیاسی پاسخ دهند.

وی در ارتباط با بحث دانشگاه تک‌جنسیتی نیز اظهار داشت: این دانشگاه‌ها، در دنیا معمول و متعارف است و چنان‌چه دچار افراط در این زمینه نشویم، موضوعی است که امر انتخاب را برای دانشجویان تقویت می‌کند.

تفکیک جنسیتی بدون دیدگاه افراطی امر انتخاب را تقویت می‌کند

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری دولت یازدهم خاطرنشان کرد: در ارتباط با تفکیک جنسیتی دانشجویان، حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری هشدار دادند که در جهت اسلامی کردن دانشگاه از اقدامات ظاهرگرایانهٔ بدون عمق و بدون انجام قبلی آزمون‌های علمی و تحقیقی باید پرهیز کرد.

وی متذکر شد: دانشگاه یکی از سالم‌ترین مراکز اخلاقی کشور است و قطعاً رعایت شئونات اخلاقی و دینی در هر محیطی و خصوصاً دانشگاه الزامی است اما ضرورتاً رعایت این شئونات با امور غیرمتعارف حاصل نمی‌شود بلکه می‌تواند نتایج عکس و مخربی را به دنبال داشته باشد.