سهم ۲۵ درصدی برای دانش آموزان سرآمد در امتحانات/سوال خوب الزاما سوال پیچیده نیست

«محسن زارعی» رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در خصوص برخی گلایه‌ها از سوی دانش آموزان مبنی بر سختی سوالات امتحان نهایی گفت: سوالات امتحان نهایی از منبع اصلی آزمون یعنی کتاب‌های مدرسه طرح می‌شود و طبیعتا به هیچ عنوان سوالی خارج از محتوای کتاب در امتحانات به دانش آموزان داده نمی‌شود. ما به همه طراحان نیز توصیه‌های کافی را اعلام می‌کنیم. 

زارعی گفت: اگر شرکت کنندگان در امتحانات نهایی و سایر افراد، مورد خاصی برای گزارش دارند، می‌توانند در شبکه شاد به ما منعکس کنند، چنین بستری را برای افراد فراهم کرده‌ایم و قطعا این گزارشات را بررسی خواهیم کرد. 

او افزود: در خصوص سوال خوب در یک امتحان باید این توضیح را مدنظر داشت که یک سوال خوب الزاما سوال پیچیده نیست. سوال خوب، سوالی است که عمده دانش آموزانی که کتاب درسی خود را به دقت مطالعه کرده اند، می‌توانند به آن پاسخ دهند. 

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش ادامه داد: بخشی از سوالات را برای دانش آموزان متوسطی طراحی می‌کنیم که فهم عمیق‌تری از مطلب درسی داشته‌اند و می‌توانند پاسخ گوی این دست سوالات باشند. همچنین سهم ۲۵ درصدی برای دانش آموزان سرآمد و تمیز آن‌ها قائل هستیم. آن سهم ۲۵ درصدی البته مشمول سوالات سخت و پیچیده نمی‌شود بلکه سطوح بالای شناختی در سوالات این چنینی در ارزیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد و دانش آموزانی که فهم عمیق‌تری نسبت به مطلب درسی دارند توان پاسخ دادن به این سوالات را دارند. 

زارعی تاکید کرد: اینکه به طوری کلی بگویند سوالات امتحانی سخت است، نیاز به توضیح بیشتر دارد. آیا شرکت کننده‌ای که کتاب درسی خود را کامل خوانده و موضوع را فهمیده هم می‌گوید سوالات سخت است یا این مسئله را کسی مطرح می‌کند که صرفا یک مطالعه سطحی از کتاب داشته و انتظار دارد با این مطالعه حتما نمره دلخواه را کسب کند؟ 

او ضمن بیان اینکه چهارچوب مشخصی در طراحی سوال وجود دارد و از طرح هر سوالی خارج از محتوای درسی جلوگیری می‌شود، عنوان کرد: ما فرای کتب درسی سوالی را طرح نمی‌کنیم، اما هدف این است که سوالاتی طراحی شود که تمامی اهداف برنامه درسی را مورد ارزشیابی قرار دهد و از سمت دیگر بتواند دانش آموزان سرآمد را از دیگران تمیز دهد. این چهارچوب استانداردی است که برای امتحانات مدارس طراحی شده حالا اگر خارج از این چهارچوب خبرگان حوزه آموزش نکته‌ای دارند یا شرکت کنندگان ابهامی دارند، ما از نظرات آن‌ها استقبال می‌کنیم و می‌خواهیم که نکات خود را به ما انتقال دهند. 

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش در ادامه گفت: تا جایی که ما بازخورد دریافت کرده ایم، تقریبا همه خبرگان حوزه مربوطه استاندارد بودن سوالات امتحانی و در چهارچوب بودن آن را تایید می‌کنند. 

زارعی در ادامه با تاکید به اینکه از قبل گفته شده بود که سوالات امتحانی به سمت مفهومی شدن می‌رود، اظهار کرد: قرار بر این بود که از طرح سوالات پرتکرار پرهیز شود و مفهومی بودن این سوالات نیز مدنظر است، بنابراین باز هم اگر افرادی نکته‌ای دارند و فکر می‌کنند خارج از چهارچوب عمل شده، منتظر انعکاس نظرات آن‌ها هستیم تا اگر اصلاحی لازم است صورت بگیرد. 

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش که از حوزه مصححین نیز بازدید داشته، در مورد دقت سوالات و گزارش از سوالات غلط در بین سوالات امتحانی سال تحصیلی که پشت سرگذاشته ایم، بیان کرد: بعد از اینکه طراحان راهنمای تصحیح را آماده می‌کنند، اول در اختیار گروه‌های آموزشی و دبیرخانه راهبری کشوری قرار می‌گیرد که اگر نظر اصلاحی دارند، به ما اعلام کنند. بعد از اصلاحات مدنظر و احتمالی، راهنمای اولیه را منتشر می‌کنیم و نظر مصححین و گروه‌های آموزشی استانی را نیز دریافت می‌کنیم و نظر نهایی اعلام می‌شود. پس اگر اشکالی در سوالات وجود داشته باشد، در این رفت و برگشت‌ها قطعا متوجه می‌شویم و اصلاحات در راهنمای تصحیح نیز صورت می‌گیرد. 

زارعی در پایان افزود: در شبکه شاد گروهی تشکیل شده و در حین برگزاری امتحان نیز اگر دانش آموزی متوجه اشکالی در سوالات شود، می‌تواند منتقل کند و این نکات باید توسط گروه‌های آموزشی جمع آوری و به دبیرخانه راهبری کشوری منتقل شود و جمع‌بندی شده آن را در اختیار ما قرار می‌دهند تا اصلاحات نهایی لازم را انجام دهیم.