وقوع فرونشست در ۳۰ استان/ نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله با انتقال آب خزر

وی افزود: افزون بر این تعهدات بین المللی نظیر کنوانسیون تهران برای حفاظت از محیط زیست دریای خزر، کنوانسیون لندن برای جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از دفع مواد زائد و دیگر مواد و زباله، کنوانسیون مارپل برای جلوگیری از آلودگی ناشی از کشتی‌ها و کنوانسیون منطقه‌ای کویت موسوم به رابمی برای حفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان به عنوان تعهدات در حوزه دریا و کنوانسیون رامسر برای حفاظت از تالاب‌ها و پرندگان مهاجر را به فعالیت‌های این معاونت باید اضافه کرد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها گفت: در سال‌های اخیر موضوعی تحت عنوان توسعه دریامحور به یکی از سیاست‌های اصلی نظام در اسناد بالادستی تبدیل شده است. توسعه دریامحور به این دلیل مطرح می‌شود که با توجه به تقسیم‌بندی جغرافیایی که در ایران وجود دارد، عمده منابع آبی ما در یک پهنه محدود از کشور، یعنی نیمه غربی کشور قرار گرفته و محدوده مرکزی و شرق کشور از این منبع مهم حیاتی در حداقل قرار دارد.

وی گفت: با این حال، توسعه جمعیت و به تناسب آن، توسعه صنعت و کشاورزی نیز تا حدی در این مناطق صورت گرفته که دیگر جوابگوی این میزان از جمعیت کشور در بسیاری از مناطق کم‌آب نیست. ضمن اینکه به دلیل عدم توسعه و استقرار جمعیت به سمت دریا خصوصاً سواحل جنوب، بارگذاری بیش از توان قابل تحمل سرزمینی بر منابع آبی وارد شده و دچار مشکلات عدیده‌ای در داخل سرزمین شده‌ایم. به عنوان مثال، سفره‌های آب زیرزمینی ما به شدت کاهش یافته است. با پایین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی، رطوبت خاک را از دست داده و بسیاری از پهنه‌ها با پدیده گرد و غبار مواجه شدند.

وی افزود: با کاهش سفره‌های آب زیرزمینی، کیفیت آب نیز کاهش یافته و مناسب برای فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی نیست. بدتر از همه، فرونشست زمین است. با کاهش سفره‌های آب زیرزمینی، متأسفانه فرونشست زمین را در استان‌های زیادی شاهد هستیم و این فرونشست در ۳۰ استان به نسبت‌های مختلفی اتفاق افتاده است؛ از فرونشست ۲ سانتی‌متری در سال تا فرونشست بالای ۴۰ سانتی‌متر در سال گزارش شده و حتی در مناطقی در استان‌های کویری، فرونشست بیش از این ارقام در سال نیز گزارش شده است. بنابراین، توسعه دریامحور، یک الزام برای توسعه آینده کشور است.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: کشورهایی که سواحل بسیار کمتری از ما دارند، توانسته‌اند ثروت زیادی از طریق دریا و اقتصاد آبی به دست آورند؛ اما ما با وجود اینکه نزدیک به ۶ هزار کیلومتر طول سواحل در شمال و جنوب داریم، هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم از این ظرفیت و فرصت خدادادی بهره‌برداری کنیم. به عنوان مثال، به لحاظ جمعیتی، شاید ۱۰ درصد جمعیت ما در کنار این سواحل طولانی مستقر شده‌اند و عمده جمعیت در درون سرزمین قرار دارد. بنابراین، بحث دریامحور در اولویت فعالیت‌های دولت و مجلس قرار گرفته و در برنامه هفتم پیشرفت نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

وی افزود: با ابلاغ سیاست‌های توسعه دریا محور در سال ۱۴۰۲ توسط مقام معظم رهبری و دستورالعمل اجرایی شدن این سیاست‌ها در بهار ۱۴۰۳ شتاب بیشتر و منسجم‌تری برای توسعه دریامحور به وجود آمده است و سازمان حفاظت محیط زیست می‌بایست به سرعت خود را با این توسعه جدید به لحاظ وظایف نظارتی و سیاست‌گذاری‌ها منطبق کند. از این رو در سازمان اقدامات و برنامه‌هایی را از چند سال پیش آغاز کرده‌ایم و در دولت چهاردهم، پس از اینکه شخص رئیس‌جمهور آقای عبدالعلی‌زاده را به عنوان مسئول توسعه دریامحوری معرفی کردند، این طرح به صورت منسجم‌تر و با برنامه‌تر دنبال می‌شود. ما نیز به تناسب، برنامه‌هایمان را متمرکز به سمت توسعه دریامحور با یک آینده‌نگری پیش می‌بریم.

لاهیجان‌زاده افزود: کاری که ما انجام دادیم این بود که مطالعات پهنه بندی استقرار صنایع در سواحل جنوب را به سرعت به سرانجام برسانیم و اجازه ندهیم در هر پهنه‌ای هر صنعتی شکل بگیرد. پهنه‌هایی که قابلیت توسعه صنعتی دارند را مشخص کردیم و در واقع یک نوع آمایش سرزمین را در سواحل جنوب و به ویژه سواحل مکران انجام دادیم.

وی در ادامه گفت: مشابه این کار را برای استقرار آب‌شیرین‌کن‌ها نیز انجام دادیم و مکان‌هایی که امکان استقرار آب‌شیرین‌کن وجود دارند را شناسایی کردیم. پهنه‌ها را تعیین کردیم و هر درخواست مجوزی یا هر برنامه توسعه‌ای باید حتماً در این پهنه‌ها پیش‌بینی گردد. در کنار تعیین پهنه، مطالعاتی چون ارزیابی زیست‌محیطی و موارد قانونی نیز بر آن‌ها اعمال می‌شود تا توسعه آینده با کمترین آسیب به محیط‌زیست دریا و سواحل انجام گیرد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها افزود: یکی دیگر از اقداماتی که به تازگی به اتمام رسید، بحث تعیین استاندارد تخلیه پساب به دریا بود که حدود سه سال پیش مطالعات آن انجام و ابلاغ شد. در دوره اخیر، علاوه بر اینکه این موضوع را نهایی کردیم و جزو استانداردهای ما لحاظ می‌شود، مطالعات استانداردهای تخلیه به تالاب‌های کشور نیز به اتمام رسیده و جزو برنامه‌های ۱۴۰۴ است که بتوانیم این مطالعات و استانداردها را به مرحله ابلاغ برسانیم و قانونمند کنیم. همان‌طور که می‌دانید، بسیاری از تالاب‌های ما ساحلی هستند و در طول سواحل استقرار دارند.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: یکی دیگر از کارهایی که ما از اوایل سال بسیار پیگیری کردیم و در این شش ماهه به شدت بر آن تمرکز داشتیم، تصویب پروتکل ارزیابی اثرات زیست‌محیطی فرامرزی محیط‌زیست دریای خزر بود که ذیل کنوانسیون تهران تهیه شده و خوشبختانه با پیگیری ریاست محترم سازمان و همکاری مجلس محترم، به ویژه فراکسیون محیط‌زیست مجلس؛ به تصویب رسید.

وی همچنین بیان کرد: یکی دیگر از مواردی که امسال با جدیت پیگیری کردیم و در اسفندماه ۱۴۰۳ به تصویب مجلس رسید، پروتکل الحاقی ذیل کنوانسیون لندن بود که بر اساس این پروتکل، تخلیه لجن فاضلاب‌ها به دریا ممنوع شده و از فهرست هشت‌گانه قابل تخلیه به دریا حذف گردید. این دومین موردی بود که ما در مجلس در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۳ توانستیم در حوزه دریا به تصویب برسانیم.

وی تصریح کرد: در بحث حفاظت از گونه‌ها، ما تدوین اطلس زیستگاه‌های ساحلی دریای خزر را آغاز کردیم. اطلس زیستگاه‌های دریای خلیج فارس را به اتمام رساندیم و توانستیم آن را به مرحله چاپ برسانیم. یکی دیگر از کارهایی که در سال گذشته آغاز کردیم، تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از کوسه‌ماهی‌ها و سپرماهی‌ها است که مراحل نهایی آن در حال انجام است. بانک داده تنوع زیستی خلیج‌فارس، دریای عمان و خزر در حال تهیه و در مرحله نهایی شدن است.

لاهیجان زاده ادامه داد: همچنین، سه مرکز پایش فک خزری را در استان‌های شمالی راه‌اندازی کردیم و دبیرخانه حفاظت از فک خزری را با مشارکت دانشگاه تربیت مدرس تأسیس کردیم. برنامه اقدام ملی حفاظت از پستانداران دریایی، لاک‌پشت‌های دریایی یا فک خزری به تناسب هر یک از این‌ها تهیه شده است. به این معنا که برای فک خزری برنامه جداگانه‌ای اجرا می‌شود؛ برای لاک‌پشت‌های خلیج‌فارس و دریای عمان نیز برنامه جامعی داریم که به ویژه در فصل تخم‌گذاری تا زمانی که به بچه لاک‌پشت‌ها تبدیل شوند، حفاظت ویژه‌ای در آن پهنه‌ها انجام می‌دهیم و همچنین آموزش‌هایی که در این حوزه دنبال می‌کنیم.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: احیای بازسازی زیستگاه‌های آب‌سنگ‌های مرجانی را در جزیره خارک و خلیج چابهار به صورت ویژه پیگیری می‌کنیم. در سال ۱۴۰۳، این کار ادامه پیدا کرد و در سال ۱۴۰۴ برنامه جدیدی در موافقت‌نامه داریم که تا شهریور ۱۴۰۴ بتوانیم چند هکتار دیگر به کاشت آب‌سنگ‌های مرجانی ادامه دهیم. در مطالعات ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستمی، ارزش گذاری زیستگاه حرا در خورخوران هرمزگان و تعیین حریم اکولوژیک این محدوده در سال ۱۴۰۳ در دست اجرا بوده و این مسیر را در سال جدید دنبال خواهیم کرد.

وی تصریح کرد: جلسات ستاد هماهنگی مدیریت تالاب‌های با هماهنگی معاون اول رئیس‌جمهور جلسه‌ای را تشکیل دادیم و مصوبات خوبی را توانستیم به تصویب برسانیم. یکی از مصوبات این است که هر سه ماه یک بار ستاد ملی تشکیل شود. این موضوع را هم بگویم که ما ۳ سال قبل از دولت چهاردهم دو جلسه داشتیم، ولی در حال حاضر هر سه ماه یک بار جلسات تشکیل خواهد شد و این روند می‌تواند خیلی در پیشبرد برنامه‌هایی که داریم مؤثر باشد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها افزود: یکی دیگر از کارهایی که بسیار مهم بود و در شش ماه دوم سال ۱۴۰۳ وقت گذاشتیم، آغاز اجرای طرح جامع احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان است که حتماً باید این طرح عملیاتی شود. به دلیل پسروی آب دریای خزر، بر اساس مطالعات و پیش‌بینی‌های محققین، اگر تا ۴ سال دیگر اقدام مؤثری برای انتقال آب از دریای خزر انجام ندهیم، خلیج گرگان و تالاب میانکاله را از دست خواهیم داد و ۴۶ تا ۵۲ هزار هکتار از این عرصه می‌تواند تبدیل به کانون گرد و غبار شود و اثرات ناگواری را به همراه داشته باشد.

وی افزود: ما مجدداً این پروژه را در ستاد ملی مطرح کردیم و درباره اعتبارات آن صحبت کردیم؛ الان در مرحله ایجاد یک ردیف اعتباری برای این پروژه هستیم و حتی با پیمانکاران مطرح کشور وارد مذاکره شدیم که بتوانیم هرچه زودتر طرح را شروع کنیم.

وی ادامه داد: مطالعات شناخت منابع آلاینده، منشأ‌یابی و پهنه‌بندی آلودگی‌های دریایی سواحل مکران و خلیج‌فارس، مراحل نهایی خود را طی می‌کند و پیش‌بینی ما این است که بتوانیم نیمه اول سال ۱۴۰۴ این مطالعه را به سرانجام برسانیم و از این مطالعات برای بحث پهنه‌بندی‌ها و استقرار واحدهایی که قرار است در آینده در سواحل جنوب، مخصوصاً در سواحل مکران مستقر شوند، استفاده خواهیم کرد.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: پروژه‌ای که اکنون در حال مطالعه کارشناسی است، تحت عنوان بررسی و تعیین بار آلودگی ورودی به خوریات ماهشهر، از واحدهای پتروشیمی منطقه و تعیین مدل انتشار این واحدها است که تلاش می‌کنیم تا پایان سال ۱۴۰۴ این پروژه به اتمام برسد. اقداماتی برای بحث بازچرخانی آب در صنایع مجاور دریا و همچنین بازچرخانی فاضلاب‌های انسانی که قبلاً به دریا تخلیه می‌شد آغاز کردیم که اکنون در صنایع پتروشیمی این کار شروع شده و فعالیت بسیار خوبی است.

وی اضافه کرد: در فاضلاب‌های شهری مانند فاضلاب بندرعباس این کار آغاز شده و پروژه پیشرفت فیزیکی خوبی دارد و در سایر صنایع نیز پیشرفت‌های فیزیکی مناسبی دارند. در سال ۱۴۰۴، چندین پروژه به بهره‌برداری و افتتاح خواهد رسید که در مصرف آب به شدت صرفه‌جویی می‌شود و هم در کاهش آلاینده‌ها می‌تواند مؤثر باشد.

وی افزود: یکی دیگر از کارهایی که ما در اینجا فعال هستیم، بخش بین‌الملل ما است که چندین فعالیت در سال ۱۴۰۳ داشتیم. اول اینکه توانستیم برای طرح حفاظت از تالاب‌ها یک کشور خارجی به توافق برسیم که به مدت ۴ سال هزینه این طرح تالاب را تقبل کند و از کمک مالی آن استفاده می‌کنیم.

وی گفت: این رقم حدود ۴.۲ میلیون دلار است با کشور ژاپن به توافق رسیدیم و حدوداً یک میلیون دلار آن از طریق فائو در اختیار جهاد کشاورزی برای کشاورزی پایدار هزینه خواهد شد و مابقی در مجموعه پهنه یا حوزه آبریز دریاچه ارومیه، در تالاب شادگان، تالاب انزلی و یکی از تالاب‌های استان فارس انجام خواهد شد که این نیز اقدام بسیار خوبی بود و یک موفقیت قابل ارائه برای این قسمت است که می‌تواند پروژه خوبی برای فعالیت‌های نرم‌افزاری و همچنین مزارع نمونه یا پایلوتی باشد که می‌تواند طرح‌های کشاورزی پایدار را آنجا اجرا کنیم و این‌ها به الگویی برای سایر کشاورزان تبدیل شوند.

وی افزود: به ثبت رساندن تالاب گندمان در فهرست تالاب‌های بین‌المللی یکی دیگر از اقدامات امسال بود که به نتیجه رسید. همچنین انتخاب شهرهای بابل و کیاشهر به عنوان شهرهای بین‌المللی تالابی ذیل کنوانسیون رامسر یکی دیگر از موفقیت‌های امسال بود. در سال ۱۴۰۴ بنا داریم تعداد شهرها و هم تعداد تالاب‌هایی که ثبت کنوانسیون رامسر می‌شود را از لحاظ کمی افزایش دهیم و از لحاظ کیفی نیز برنامه‌های مفصلی برای این قسمت داریم.

وی تصریح کرد: از جمله اقدامات دیگر، نهایی‌سازی پروتکل ارزیابی محیط‌زیستی فرامرزی دریای خزر بود ذیل کنوانسیون تهران هست که در مجلس نهایی شده است. همچنین در تلاشیم با همکاری کشورهای متعاهد کنوانسیون تهران پروتکل پایش را نهایی کنیم که امیدواریم در سال ۱۴۰۴ این برنامه را ادامه داده تا به تصویب کشورهای همسایه برسد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها افزود: یکی دیگر از برنامه‌های خیلی مهمی که ما داریم، بحث برگزاری کاپ 7(cop7) است که در واقع هفتمین اجلاس کشورهای متعاهد کنوانسیون خزر است. کنوانسیون تهران برای حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر کار می‌کند. بر اساس نوبت‌بندی، دور جدید این اجلاس به میزبانی کشور ایران است. برنامه‌ریزی‌های ما انجام شده و اگر کشورهای همسایه در مورد زمان برنامه همکاری لازم را داشته باشند، احتمالاً در شهریور ۱۴۰۴ بتوانیم این اجلاس را برگزار کنیم. تهیه اسناد پیش‌جلسه به صورت ویدئوکنفرانسی و در آینده نزدیک در کشور ایران یا در ژنو جلساتش برگزار می‌شود و اسناد مربوط به آن کنوانسیون نیز آماده خواهد شد.

وی افزود: یکی دیگر از برنامه‌هایی که در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۳ انجام شد، تهیه سند راهبردی منطقه‌ای محیط‌زیست دریایی راپمی است که منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان را دربرمی‌گیرد. با همکاری وزارت امور خارجه و کشورهای عضو؛ جلسه آن در اواخر بهمن‌ماه در کشور کویت برگزار شد. جلسه بسیار خوبی بود و نهایتاً کلیات این سند به تصویب رسید، ولی هنوز این فرصت وجود دارد که اگر اصلاحاتی مدنظر کشورهای عضو وجود دارند به دبیرخانه کنوانسیون در کویت اعلام کنند.

لاهیجان‌زاده افزود: از جمله برنامه‌های دارای اولویت سال ۱۴۰۴ معاونت دریایی و تالاب‌ها در صورت تأمین اعتبار می‌تواند به تبیین برنامه اقدام ملی حفاظت از جنگل‌های مانگرو، تعیین حد بستر و حریم خوریات در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان اشاره کرد.

وی افزود: برخی برنامه‌ها نیز در سال گذشته شروع شده و امیدواریم در سال ۱۴۰۴ این برنامه‌ها به اتمام برسد که فهرست وار به آنها اشاره می‌کنم

۱- ارزیابی توان و ظرفیت بارگذاری در پهنه‌های صنعتی سواحل دریای مکران، هرمزگان و سیستان و بلوچستان

۲- راه‌اندازی سامانه پایش مدیریت هوشمند مدیریت دریایی خلیج‌فارس

۳- اجرای بند ت ماده ۶ برنامه هفتم پیشرفت شامل بازسازی زیستگاه‌های حساس به ویژه زیستگاه‌های آبی دارای گونه‌های در معرض خطر با همکاری دستگاه‌های اجرایی

۴- بررسی نوسانات تراز آب دریای خزر

۵- تدوین و اجرای برنامه جامع پایش، پیشگیری و مقابله با آلودگی دریا و کاهش اثرات تغییر اقلیم در چارچوب برنامه جامع تحقق سیاست‌های توسعه دریامحور

۶- پهنه‌بندی، تهیه نقشه و اطلس آلودگی‌های سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان

۷- موضوع نوسازی خطوط لوله و تأسیسات نفتی فرسوده خلیج‌فارس با همکاری وزارت نفت

۸- پیگیری اجرای مصوبات ستاد هماهنگی تالاب‌ها در خصوص تالاب‌های انزلی، گمیشان، میانکاله و زریوار جزو برنامه‌های مورد تأکید ما برای ۱۴۰۴ خواهد بود.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها افزود: ما برای گسترش شبکه پایش و سامانه‌های تالابی با استفاده از هوش مصنوعی، در آستانه انعقاد قرارداد با یک شرکت دانش‌بنیان و یک دانشگاه هستیم. این پروژه هم برای ۶ ماه اول سال آینده پیش‌بینی شده که اگر به نتیجه برسد، تحول چشم‌گیری در پایش ماهواره‌ای با دقت یک متر خواهیم داشت که انقلابی در پایش سواحل و تالاب‌های کشور ایران و همچنین حوزه‌های آبریز خواهد بود.

وی افزود: از جمله اقدامات مهم ما در تجهیز کردن استان‌ها، بهره‌برداری اولین کشتی تحقیقاتی و پایشی تا پایان اردیبهشت‌ماه در استان بوشهر خواهد بود. ساخت این کشتی توسط صنایع دریایی ایران انجام شده و می‌تواند به ما بسیار کمک کند. امکانات و تجهیزات خوبی روی آن پیش‌بینی شده است. در بحث نمونه‌برداری، گشت ساحلی و گشت دریایی، قابلیت این را دارد که بتواند چندین روز در دریا گشت داشته باشد و در شرایط آب و هوایی مختلفی آن منطقه را پوشش دهد.

لاهیجان‌زاده درباره آخرین وضعیت دریاها و تالاب‌های کشور از لحاظ آبی و برنامه‌های سال جاری برای حفاظت از آن‌ها گفت: ببینید، وضعیت دریا از مسائلی که در خشکی وجود دارد، بسیار متفاوت است. همچنین تالاب‌های دریایی و ساحلی ما هم از تالاب‌هایی که درون‌سرزمینی هستند یا حقابه‌شان وابسته به رهاسازی آب و سدها است، متفاوت است.

وی افزود: یک سری از تالاب‌ها در جنوب داریم که جزر و مدی هستند و حیات‌شان به وضعیت جزر و مدی یا بارش‌هایی که در سواحل اتفاق می‌افتد وابسته است و بعضاً از طریق رودخانه هم تغذیه می‌شوند. این‌ها مشکلاتشان به مراتب کمتر از تالاب‌هایی هستند که در خشکی قرار دارند.

در حال حاضر بیشترین نگرانی و مشکلات ما آلودگی نفتی است که وارد دریا می‌شود و مهم‌ترین علت آن هم فرسودگی خطوط لوله است. اولویت اول ما در دریا، الزام وزارت نفت به تعویض خطوط فرسوده بوده که جلسات آن مستمر تشکیل می‌شود. ریاست جمهوری در جلسه توسعه دریامحور در این زمینه دستوری صادر کرد و امیدواریم وزارت نفت بتواند طی یک برنامه سه‌ساله وضعیت خطوط و سکوهای نفتی فرسوده سرو سامان بدهد و عمده آلودگی ما از این بابت مرتفع شود.

دومین موضوع ورود فاضلاب‌های شهرهای ساحلی شمالی و جنوبی است. در مکاتباتی که با وزارت نیرو داشتیم و همچنین طبق مصوبه ستاد هماهنگی تالاب‌ها، قرار بر این است که وزارت نیرو اولویت خود را در تکمیل تصفیه‌خانه‌های فاضلاب یا ایجاد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به شهرهای ساحلی بدهد که امیدواریم این وزارتخانه بتواند به تعهد یا الزامش عمل کند.

وی افزود: الان تالاب‌هایی که در داخل پهنه هستند، مانند گاوخونی، شرایط خوبی ندارند و تقریباً خشک شده‌اند. جازموریان نیز شرایط خوبی ندارد. سال گذشته بارندگی‌ها بسیار کم بود و خشکسالی شدیدی در کشور حاکم شد که اثر خود را بر تالاب‌های کشور گذاشته است. تالاب هورالعظیم کمتر شادگان نیز کمتر از ۵۰ درصد آب دارد. این وضعیت به دلیل آن است که پنج استان آبخیز ما یعنی چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، شمال استان خوزستان و استان ایلام، به شدت درگیر خشکسالی شده و آب تالاب‌های خوزستان وابسته به بارش‌ها در این استان‌هاست.

وی گفت: همچنین آب تالاب هورالعظیم وابسته به بارش‌هایی است که در ایلام و کرمانشاه اتفاق می‌افتد؛ ولی متأسفانه وضعیت بارش‌ها بسیار کم بوده و حدود ۳۸ درصد تا اواخر اسفند ۱۴۰۳ نسبت به میانگین بارش کاهش بارندگی داشته ایم. امیدوارم در روزهای آغازین سال ۱۴۰۴ در فروردین‌ماه بارش‌های خوبی داشته باشیم که تا حدودی جبران شود.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: دریاچه ارومیه نیز وضعیت مشابهی دارد. استان گیلان بارش خوبی داشته و تالاب انزلی توانسته آبگیری خوبی داشته باشد، اما تالاب میانکاله که کاملاً به دریای خزر وابسته است و از حوزه آبریز، آب ناچیزی وارد تالاب و خلیج گرگان می‌شود. بنابراین با پسروی دریای خزر و کاهش عمق آن، خطر خشک شدن خلیج نیز وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد: بخش بزرگی از تالاب گمیشان خشک شده و امیدواریم با پروژه‌ای که در دست اجرا داریم، بخشی از آن آبدار شود. تالاب‌های استان فارس نیز به جز یکی دو تالاب که در بارندگی سال گذشته تا حدودی آبگیری کردند، اکثرشان شرایط خوبی ندارند. امیدواریم با طرح‌هایی که اجرا می‌شود بتوانیم این تالاب‌ها را نیز تا حدودی احیا کنیم.