تحلیلی بر یک اتفاق رسانه‌ای و سینمایی؛
تولید در سینما و تلویزیون حرفه‌ای نیست/تهیه‌کنندگان فقط مجری و مادرخرج هستند
کوهیان معتقد است که تهیه‌کنندگان طرف قرارداد با صداوسیما تصمیم‌گیر نهایی در ارتباط با عوامل طرف قرارداد خود نیستند بلکه به نوعی رابط صداوسیما با پروژه و مادرخرج و مدیر هزینه گروه تولید هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهای اخیر رفتار یکی از بازیگران سریال دلدادگان و به دنبال آن سخنانی که سازندگان سریال مطرح کردند؛ به سوژه رسانه‌ها تبدیل شد. مهدی کوهیان (حقوقدان، تهیه‌کننده مستند و عضو انجمن صنفی شرکت‌ها و موسسات فیلمسازی) معتقد است که خارج از جنجال‌های رسانه‌ای اتفاق اخیر برای این سریال نشان داد که همچنان فرایند تولید ما در سینما و تلویزیون حرفه‌ای نیست.
کوهیان گفت: بزرگترین مشکل در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی ضعف قراردادهاست و به نظر می‌رسد سازندگان آثار آنگونه که باید به اصول قراردادنویسی آشنا نیستند و قراردادنویسی تخصص بسیار ویژه است که در آن تعهدات طرفین و وظایف آنها باید با جزئیات مشخص شود.
وی ادامه داد: باید بپذیریم که قراردادنویسی در این زمانه تبدیل به تخصص شده همانگونه که ما در زمان بیماری به پزشک مراجعه می‌کنیم یا در هنگام ساختن یک ساختمان به مهندس مراجعه می‌کنیم، در هنگام نگارش قرارداد در سینما نیز باید به حقوقدان مراجعه کنیم. امری که در صنعت کاملاً نهادینه شده است اما متاسفانه به دلیل آنکه تولید در سینما و تلویزیون ما حرفه‌ای و تخصصی نشده به این مسئله نیز توجه نمی‌شود.
رئیس هیئت مدیره موسسه حقوق ارتباطات علامه ادامه داد: امروز با توجه به هزینه‌ها و تورم، ساخت یک فیلم سینمایی یا سریال تبدیل به یک پروژه میلیاردی شده است بنابراین لازم است که در این پروژه قطعاً یک نفر حقوقدان حضور داشته باشد و قراردادها را با دقت آماده کند و یکی از دلایلی که امروز اختلافات زیادی بین سازندگان یک پروژه به وجود می‌آید و همچنین پرونده‌های بسیاری در شوراهای داوری در صنوف مختلف همچون خانه سینما و آیفیک و قوه قضائیه مطرح است، درست نبودن ساختارهای حقوقی قراردادهای منعقد شده است و اینکه هرکدام از طرفین می‌توانند مفاد قرارداد را آنگونه که دوست دارند، تفسیر کنند.
کوهیان با اشاره به اینکه این مشکل فقط به تهیه‌کنندگان مربوط نمی‌شود و از سوی بازیگران نیز وجود دارد، گفت: بازیگرانی که امروز دستمزدهای میلیونی و بعضا میلیاردی دریافت می‌کنند، باید مدیر برنامه داشته باشد و مدیر برنامه وظیفه دارد که امور حقوقی را پیگیری کند. بازیگر نیز وقتی به مدیر برنامه خود اعتماد کرد باید نظر او را لحاظ کند.
وی ادامه داد: متاسفانه انگار همه به شکلی با هم توافق کرده‌اند که دوستانه و هیاتی کار کنند و به تخصص توجه نمی‌کنند درحالی‌که قرارداد برای روزهایی است که اختلاف به وجود می‌آید. گاه بر سر تفسیر یکی از مفاد قراداد دوستی‌ها از بین می‌رود.
کوهیان با تاکید بر حرفه‌ای نبودن فرایند تولید در سینما و تلویزیون افزود: بخشی از تهیه‌کنندگان که کارمند هستند و برای تولید آثارشان حقوق می‌گیرند، مورد بحث ما نیستند اما گروهی از تهیه‌کنندگان خارج از صداوسیما برای پروژه‌های جداگانه قراردادهای جداگانه می‌بندند. درباره این تولیدکنندگان ایراد اصلی به خود تلویزیون بازمی‌گردد.
وی ادامه داد: در سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی اگر بخواهند پروژه‌ای کوچک یا بزرگ را برون‌سپاری کنند، برای اجرای آن پروژه با توجه به اهمیت آن بین کسانی که قرار است آن کار را انجام بدهند، رتبه‌بندی می‌کنند و به نوعی صلاحیت آنها را تایید می‌کنند و بعد برای آن پروژه مناقصه برگزار می‌شود و کسانی که قرار است در آن مناقصه شرکت کنند، طرح توجیهی آماده می‌کنند. همه مسائل را محاسبه می‌کنند و در نهایت یک نفر در مناقصه برنده می‌شود و از زمان برنده شدن تا پایان پروژه؛ برنده مناقصه متعهد است و سازمانی که پروژه را واگذار کرده به هیچ عنوان دخالت نمی‌کند.
کوهیان افزود: در صداوسیما چنین اتفاقاتی اصلاً رخ نمی‌دهد و ما اصلاً مسئله‌ای به عنوان برون‌سپاری تولید یک سریال نداریم تا تولیدکنندگان باصلاحیت برای گرفتن آن پروژه رقابت کنند و از سوی دیگر مجری تولید یک سریال اعم از موسسه تولیدکننده یا تهیه‌کننده، برخلاف سازمان‌های دیگر تصمیم‌گیر نهایی در ارتباط با عوامل طرف قرارداد خود نیست و به نوعی رابط صداوسیما با پروژه و مادرخرج و مدیر هزینه گروه تولید است و به نوعی تهیه‌کنندگان فقط مجری تصمیمات صداوسیما هستند.
کوهیان با اشاره به اتفاق اخیر در سریال دلدادگان و ماجرایی که با یکی از بازیگران این سریال به وجود‌آمده بود، ادامه داد: وقتی پروژه‌ای با افکار عمومی به صورت مستقیم در تماس است حتماً باید ارتباط درستی برقرار کند و اطلاع‌رسانی درستی صورت بگیرد. نمی‌شود یک پروژه‌ای را تعریف کنیم که در آن بازیگرانی حضور دارند که درست یا غلط طرفداران زیادی دارند ولی به اطلاع‌رسانی بی‌توجه باشیم زیرا افکار عمومی درگیر چنین پروژه‌هایی می‌شوند و آن را پیگیری می‌کنند.
وی ادامه داد: به همین دلیل باید فردی یا افرادی در این پروژه باشند که رسانه‌ها را پیگیری کنند و اطلاع‌رسانی درستی انجام دهد و به نوعی افکار عمومی را قانع کنند و امروز اطلاع‌رسانی نیز تبدیل به یک تخصص شده و باید در کنار پروژه حضور داشته باشد.
وی ادامه داد: محل حل و فصل اختلافات، نباید در رسانه‌ها باشد و از سویی هیچکس نباید اعمال حق خویش را وسیله اضرار به دیگری قرار دهد. صنوف باید در این خصوص فعالتر عمل کنند و با ورود به موقع به منازعات و اختلافات، از بی‌اعتمادی عمومی به فعالان سینما و تلویزیون جلوگیری کنند.
