۱۴۰۳، سال توسعه حفاظت، احیا و مرمت خواهد بود

به گزارش خبرنگار ایلنا، چندی پیش قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور از ابلاغ بسته اقدام مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای حفاظت و احیاء ۱۰۰ روستای تاریخی و گردشگی و حمایت و توانمندسازی مردم در این روستاها برای اجرا خبر داد و عنوان کرد: پیرو توافقات قبلی انجام شده و به منظور تحقق حمایت از مردم و ساکنان روستاهای تاریخی و با ارزش و ارتقاء کیفیت زندگی مردم در این روستاها، بسته عملیاتی با مشارکت طرفین تهیه و در دستور کار قرار گرفته است. در این اقدام معاونت میراث فرهنگی که با مشارکت معاونت‌های گردشگری و صنایع دستی وزارت و معاونت‌های عمران روستایی و بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن آغاز شده است، حفاظت و احیاء همزمان این روستاها و ایجاد زمینه رشد و توسعه یکپارچه مد نظر قرار دارد. 

فاطمه داوری (مدیرکل اداره حفظ و احیا بناها و محوطه‌های تاریخی) درخصوص آنچه تاکنون در حوزه اقدام مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این حوزه انجام شده، گفت: این بسته اقدام مشترک با تمرکز بر ۱۰۰ روستا بود که بتوانیم با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و صنایع‌دستی و اقتصادی، پروژه صد روستا را پیش ببریم. این پروژه از سال ۱۴۰۲، دوساله تعریف شده بود و تاکنون حدود ۴۰ روستا احیا شده‌اند. در حال توافق برای تأمین منابع ۶۰ روستای دیگر هستیم تا به نتیجه برسد. 

او ادامه داد: با پیگیری‌های وزیر میراث و گردشگری و البته تاکیدات رییس جمهور، پیش‌بینی می‌کنیم که سال ۱۴۰۳ سال گشایش‌های جدی باشد. با آغازی که داشتیم و پیگیری‌ها و حمایت‌های وزیر، امیدواریم سال ۱۴۰۳ را به عنوان سال توسعه حفاظت، احیا و مرمت کنیم. بافت‌های تاریخی نیز بخشی از این موضوع هستند. شاید نگاه من تفاوت‌هایی در این زمینه داشته باشد چراکه به دنبال اقدامات روبنایی در بافت‌های تاریخی نیستیم و بیشتر به فکر اقدامات زیربنایی هستیم. به این معنا که اگر روستاها و بافت‌های تاریخی صاحب طرح درست و صحیح باشند که تمام دستگاه‌ها و نهادها ملزم به رعایت آن طرح باشند، بخش بزرگی از مسائلمان حل خواهد شد. از آنجایی که اکنون چنین طرح‌ها و برنامه‌هایی در سطح ملی وجود ندارد، طبیعی است که هر دستگاه از ظن و دیدگاه خود به این حوزه ورود کند و بر اساس دانش تخصصی خود مداخله‌ای را در پیش می‌گیرد که نه هماهنگ است و نه موثر. 

داوری خاطرنشان کرد: سال گذشته نیز اهتمام‌مان را بر آن گذاشتیم که این طرح‌ها و برنامه‌ها را در سطح ملی تدوین کنیم. بر آن هستیم تا با گشایش‌ها و همکاری‌هایی که در سال پیش دریافت خواهیم کرد، بتوانیم حمایت بیشتری از بنیاد مسکن در این زمینه در جهت تهیه طرح‌های این روستاها داشته باشیم و بتوانیم این امر را هم به نتیجه برسانیم. 

مدیرکل اداره حفظ و احیا بناها و محوطه‌های تاریخی در پاسخ به این سوال که بارها اتفاق افتاده با وجود طرح و برنامه‌هایی مطرح شده، اما نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود و به این طرح‌ها بی‌اعتنایی می‌شود لذا تاکید شما درخصوص وجود طرح برای چیست، گفت: در خیلی از حوزه‌ها در کشور نیازمند اجماع نظر و گفتمان هستیم. همین مبنای گفتمانی که طی این مدت با بنیاد مسکن داشتیم ما و آن‌ها را برآن داشت تا با هم برای انجام یک کار پیش برویم و آن را انجام دهیم و درواقع هر کدام دو کار متفاوت از هم انجام ندهیم. همین گفتمان‌ها ما را برآن می‌دارد که وقتی به طرحی می‌رسیم هر دو بخش متعهد بر اجرای آن باشند. اینها راهکارهایی است که طبیعتا نمی‌تواند به یکباره شرایط را تغییر دهند اما به ما کمک می‌کند که از شرایط موجود بیرون بیاییم. 

او درخصوص بزرگترین چالشی که در این میان وجود دارد، گفت: بزرگترین چالش که مسئله عام کشور است، منابع است. منابع بزرگترین چالش در این زمینه است. خصوصا قانون حمایت که این امکان‌ها را به ما می‌دهد در دل یک برنامه که همان برنامه ششم توسعه بود، خلق شد. بنابراین رد آن در برنامه ۵ساله دولت دیده نمی‌شود. رفتن به سمت برنامه هفتم، این انتظار را در ما ایجاد می‌کرد که رد اجرایی قانون حمایت را بتوانیم در برنامه هفتم ببینیم. البته همکاران ما در بنیاد مسکن خیلی به این موضوع توجه ندارند اما گفتمانی شکل گرفته که بتوانیم از ظرفیت پیش رو استفاده کنیم. در همین راستا اقدامات مشترکی همچون: مشارکت و همکاری در شناسایی و انتخاب روستاهای واجد شرایط؛ حفاظت و احیاء از طریق مشارکت در تهیه، تدوین و اجرای طرح‌های مرتبط؛ همکاری در ایجاد زیرساخت‌های لازم و توسعه گردشگری؛ همکاری در توسعه و ترویج صنایع دستی و افزایش ضریب اشتغال بر پایه صنایع دستی و ترویج الگوی بومی مسکن و کیفیت‌بخشی به ساخت و سازهای روستایی در دستور کار دو نهاد مذکور قرار گرفته است. 

داوری یادآور شد: یکی از تلاش‌های ما که در قانون بودجه ۱۴۰۲ با موضوع مرمت بافت‌های تاریخی تبصره ۹ آورده‌ایم این بود که بتوانیم از این ظرفیت به غیر از ردیف بودجه‌ها استفاده کنیم اما شرایط منابع در اختیار استان‌ها و اولویت‌ها به گونه‌ای نبود که امور مطابق با انتظار ما پیش برود. با این حال همین که می‌توانیم در تبصره‌های قانون بودجه، ردی از مرمت بافت‌های تاریخی داشته باشیم آغازی برای این راه است.