تکالیف دولت و کارفرمایان در فصل هشتم قانون کار

فصل هشتم قانون کار شامل ماده ۱۴۸ تا ۱۵۶ قانون کار می‌شود. این فصل از قانون کار در مورد خدمات رفاهی است. در این فصل وزارت کار و امور اجتماعی مکلف به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی برای کارگران و کشاورزان مشمول قانون کار است. در زمینه بیمه تامین اجتماعی کارفرمایان مکلف به بیمه نمودن کارگران در حین کار هستند؛ چنانچه کارگاهی از بیمه نمودن کارگر خود سر باز زند، شامل جریمه می‌شود. در ادامه این فصل، کارفرمایان نسبت به تامین مسکن کارگران مسئول بوده و می‌بایست با همکاری تعاونی‌ها در این زمینه اقدام به تامین مسکن کارگران نمایند. بر این اساس، کارفرمایانی که تعداد بالایی نیروی کار در کارگاه‌های خود دارند، می‌بایست جهت رفاه آن‌ها، نسبت به احداث مسکن سازمانی در جوار کارخانه یا شرکت با استفاده از تسهیلات بانکی و استفاده از امکانات وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری‌ها و سایر ارگان‌ها اقدام نمایند. 

در زمینه شعائر مذهبی کارفرمایان می‌بایست جهت ادای فریضه نماز، محلی که در خور کارگر باشد معین نماید و همچنین با همکاری شورای اسلامی کار – انجمن اسلامی و سایر نمایندگان کارگری در ماه مبارک رمضان برای ادای فریضه نماز و روزه با کم کردن ساعت کاری برای کارگران شیف روز و تهیه افطار و سحری برای کارگران شیفت شب، همکاری نمایند. 

در این فصل کارفرما می‌بایست برخی از امکانات را برای کارگران که بنا به شغل خود که می‌بایست از محل کار خود دور شوند فراهم کند؛ مانند تهیه وعده غذایی با هزینه کم (شامل: صبحانه، ناهار، شام) و یک وعده غذایی گرم. همچنین کارفرما باید به اقتضای فصل، با توجه به مسافت برای جابجایی کارگران سرویس در نظر گرفته و خوابگاهی را برای استراحت کارگران محیا سازد. 

در همین حال، کارفرمایان موظفند محل مناسبی را برای احداث تعاونی در شرکت یا کارخانه در نظر گرفته و همه امکانات را برای احداث تعاونی در اختیار اعضا قرارداده و طبق دستورالعمل‌های اجرایی که توسط شورای عالی کار تهیه و به تصویب وزارت کار و امور اجتماعی می‌رسد، مد نظر قرار دهد. 

در زمینه ورزش نیز کارفرمایان موظفند محل مناسبی را برای استفاده کارگران برای تربیت بدنی و مسابقات -تمرین در رشته‌های مختلف در نظر گرفته و همچنین ساعاتی را برای این کار مدنظر قرار دهد. آیین نامه شرکت کارگران در مسابقات و تمرین توسط وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تربیت بدنی کشور هم باید تهیه و به تصویب هیات وزیران برسد. 

در انتهای این فصل هم کارفرمایان در زمینه سوادآموزی به کارگران با برگزاری کلاس‌های سواد آموزی وظیفه دارند. کارفرمایان باید با انتخاب آموزش یاران، با همکاری مشترک وزارت کار و نهضت سواد آموزی، طی ضوابطی که توسط این دو ارگان تهیه و به تصویب هیات وزارت می‌رسد، اقدام نمایند. 

در ماده آخر این فصل، کارفرما، دستورالعمل بهداشت محیط کار، مانند غذاخوری، و غیره که آیین‌نامه آن توسط وزارت بهداشت و آموزش پزشکی تهیه و تصویب می‌شود را در کارگاه به اجرا در می‌آورد. 

به صورت کلی، در این فصل اقداماتی که می‌بایست توسط کارفرما، وزارت کار و دیگر دستگاه‌ها، برای کارگران و زحمتکشان این مرز و بوم انجام شود، تشریح شده است. با این حال این موارد خیلی کم رنگ هستند و متاسفانه در اغلب کارگاه‌ها و حتی کارخانجات بزرگ به دست فراموشی سپرده شده‌اند. در بسیاری از شرکت‌ها، از بدو تاسیس، هیچ گونه اقدامی برای رفاه کارگران در نظر گرفته نشده است. 

اینجانب به عنوان یک کارگر از دولت و همه دست‌اندرکاران، تقاضا دارم که بخش‌های از این فصل قانون کار را به جهت آسایش و روحیه بخشی به کارگران، که شریف‌ترین طبقه اجتماع هستند و چرخش دست و بازوی آن‌ها باعث چرخش چرخه‌های زندگی جامعه و امتداد رگه‌های حیات در مجاری هستی است، اجرا کنند.