در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
تغییر کاربری اراضی کشاورزی را تا حد زیادی کنترل کرده‌ایم/۷۵ درصد از کشاورزان روی زمین‌های زیر ۵ هکتار کار می‌کنند
معاون حفظ، کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور گفت: براساس سرشماری سال ۹۵، در مجموع حدود ۴ میلیون بهره‌بردار کشاورزی در کشور داریم که از این میان، حدود ۲ میلیون و نیم بهره‌بردار روی قطعات کوچک کمتر از ۵ هکتار کار می‌کنند که این تعداد شامل ۷۵ درصد بهره‌برداران بخش کشاورزی می‌شود. ۲۳ درصد بهره‌برداران مالک قطعات بین ۵ الی ۵۰ هکتار هستند و ۱ درصد جمعیت بهره‌برداران هم، قطعات و اراضی بالای ۵۰ هکتار را مدیریت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فرید صیدی‌نژاد (معاون حفظ، کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور) پیرامون موضوع تغییر کاربری اراضی کشاورزی گفت: این وضعیت تا حدود زیادی کنترل شده است. به ویژه در استان‌های شمالی، مدیریت‌هایمان به سیستم و خودروهای گشت مجهز شده‌اند. در گذشته، امکاناتی برای گشت‌زنی و مراقبت وجود نداشت.
وی افزود: افراد در صورت دیدن تخلف می‌توانند با سامانه ۱۳۱ تماس بگیرند و تخلفات را اعلام کنند. بسیاری از شبهاتی که در این زمینه وجود دارد، ذهنی است تا عینی. در جاهایی هم که تغییر کاربری غیرمجاز انجام شود، با قوه قهریه با آنها برخورد می‌شود.
یک میلیون هکتار از اراضی کشاورزی تغییر کاربری داده‌اند
صیدی‌نژاد در خصوص میزان تغییر کابری اراضی کشاورزی کشور گفت: برآورد ما این است که طی ۵ دهه اخیر از مجموع ۱۸ الی ۱۹ میلیون هکتار اراضی کشاورزی، یک میلیون هکتار از آنها از بین رفته و تغییر کاربری داده شده‌اند. البته بخشی از اراضی کشاورزی کشور به‌خاطر محدودیت منابع آبی شاید کشت نشوند اما آنها نیز به صورت بایر هستند و تغییر کاربری داده نشده‌اند. باید این را در نظر داشت که شرایط اقلیمی همیشه به یک صورت نیست بلکه ممکن است تغییر کرده و اوضاع متفاوت و بهتری را ایجاد کند. گفتنی است بیشترین تغییر کاربری هم در مازندران، گیلان و تهران صورت گرفته است.
۷۵ درصد بهره‌برداران کشاورزی کشور شامل ۲ و نیم میلیون نفر، روی قطعات زیر ۵ هکتار کار می‌کنند
صیدی‌نژاد تصریح کرد: طبق داده‌های مرکز آمار و براساس سرشماری سال ۹۵، در مجموع حدود ۴ میلیون بهره‌بردار کشاورزی در کشور داریم که از این میان، حدود ۲ میلیون و نیم بهره‌بردار روی قطعات کوچک کمتر از ۵ هکتار کار می‌کنند که این تعداد شامل ۷۵ درصد بهره‌برداران بخش کشاورزی می‌شود. ۲۳ درصد بهره‌برداران مالک قطعات بین ۵ الی ۵۰ هکتار هستند. ۱ درصد جمعیت بهره‌برداران هم، قطعات و اراضی بالای ۵۰ هکتار را مدیریت می‌کنند. البته این اطلاعات هم براساس اظهارات خود این مالکان و سرشماری‌ها است. برای اینکه بتوانیم اطلاعات دقیق‌تری کسب کنیم از سال‌های ۹۴-۹۵ تاکنون، تهیه نقشه‌های کاداستر (مشخص‌کننده قطعات، مالکیت‌ها، نوع محصولات کشت شونده، شیوه آبیاری‌ها، نوع و درجه‌بندی خاک) را در دستور کارمان قرار داده‌ایم. تهیه این نقشه‌ها، برنامه‌ریزی را برای سیاست‌گذاران عرصه کشاورزی تسهیل می‌کند.
در دشت‌ها باید مراقبت بهتر صورت می‌گرفت و اجازه خرد شدن اراضی داده نمی‌شد
معاون سازمان امور اراضی کشور تصریح کرد: قطعا در دشت‌های کشاورزی و پای آب سدها، قطعات بزرگ کاربری بیشتری دارند اما در کوهپایه‌ها و مناطق کوهستانی، قطعات کوچک باغی-زراعی کاربری بهتری خواهند داشت.
وی افزود: در دشت‌ها باید مراقبت‌ها بهتر صورت می‌گرفت و اجازه خرد شدن اراضی داده نمی‌شد. بهتر می‌بود که قطعات بالای بیست هکتار باشند. به مرور اینها خرد شده، و کوچک شدند و این مساله عملیات کشاورزی را سخت‌تر و با صرفه اقتصادی کمتر می‌کرد. هر چقدر قطعات بزرگ‌تر باشند عملیات کاشت، داشت و برداشت به‌صورت متمرکز، هزینه‌ها را پایین‌تر آورده، و بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
با اجرای سند الگوی کشت، دیگر کشاورزان اجازه انجام هر کاری را نخواهند داشت
صیدی‌نژاد در خصوص بحث برداشت‌های زیاد آب در بالادست زاینده‌رود در چهارمحال و بختیاری که به‌خاطر توسعه کشاورزی و باغداری در اراضی شیب‌دار آنجا رخ داده، گفت: اگر وزارت جهاد کشاورزی بتواند سیاست‌های الگوی کشت را نهایی کند دیگر کشاورزان اختیار انجام هر کاری که مورد نظرشان باشد را، نخواهند داشت. برای مثال، اگر مزیت اقتصادی جایی مناسب کشت بادام و یا سیب باشد، کشت محصولات دیگر مفید نخواهد بود. بنابراین سند الگوی کشت باید اجرایی شود که هنوز هم در وزارت جهاد کشاورزی در حال کار بر روی آن هستند.
وی تاکید کرد: توازن در سیاست‌های توسعه‌ای می‌بایستی رعایت می‌شد. بابت هر یک لیتر آبی که به کشاورزان در بالادست فروخته می‌شد، پول کلانی از آنها گرفته می‌شد. اینگونه نبود که آنها به راحتی اراضی بالادست را تبدیل به باغ کرده باشند. بررسی مشکل حقآبه‌داران اصفهان از همه جوانب باید بررسی شود. ما قصد زیر سوال بردن این موضوع را نداریم اما اکنون اتفاقی است که افتاده. تمام مسئولان قبلی مدیریت منابع آب، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان امور اراضی در راستای بهره‌وری این موضوع، کارشان را انجام داده‌اند و ما در شرایط امروز می‌خواهیم اقدام آنها را مورد قضاوت قرار دهیم.
تولید، اشتغال و ارزش افزوده در بالادست زاینده‌رود را نباید نادیده گرفت
معاون حفظ، کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور در پایان، افزود: در طول سی سال گذشته، اقداماتی برای بهره‌برداری از اراضی شیب‌دار در ارتفاعات چهارمحال و بختیاری و اراضی مشرف به زاینده‌رود، چه در قطعات با مالکیت اشخاص و چه در اراضی ملی-دولتی واگذار شده به کشاورزان و روستاییان، صورت گرفته است. تولید، اشتغال و ارزش افزوده‌ای که در آنجا اتفاق افتاده است، نباید نادیده گرفته شوند. با راهنمایی‌هایی که صورت گرفته، کشت دیم در این اراضی کنار گذاشته و از فرسایش خاک در آنجا جلوگیری شده است. با روش‌های مناسب درخت‌کاری که در این مناطق صورت گرفت، اکنون محصول بادام در آنجا حرف اول را در استان می‌زند.
