رشد ۱۵۶ درصدی صدور پروانه در سازمان نظام روانشناسی/ برگزاری سومین آزمون صلاحیت در ۲۷ تیرماه/ کمبود بسیار جدی روانشناس در سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرنگار ایلنا، «علی فتحی آشتیانی» رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور امروز -یکشنبه- در نشستی خبری به مناسبت روز روانشناس گفت: تصویب روز روانشناس از این جهت برای ما اهمیت دارد که نشان‌دهنده توجه نظام جمهوری اسلامی به علم روانشناسی و مشاوره است. از یک سو، این روز فرصتی است برای تقدیر از پیشکسوتان روانشناسی، اساتید معظم، پژوهشگران و دانشجویان برتر در این حوزه و به نوعی، این موضوع فرصتی برای ارتقای هویت شغلی و احساس تعلق به رشته و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره فراهم کرده است. علاوه بر این، تصویب روز روانشناس و مشاور فرصتی برای فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی روانشناسان با جامعه و مردم عزیز کشورمان و بررسی مسائل و مشکلات موجود فراهم می‌آورد.

فتحی آشتیانی خاطرنشان کرد: امروز فرصتی برای تغییر نگرش در مردم و اصلاح برخی نکاتی که در گذشته برای مراجعه به روانشناسان و مشاوران محدودیت ایجاد می‌کرد، فراهم شده است. اعتقاد ما بر این است که روانشناسی نه تنها به رفع مشکلات مردم می‌پردازد، بلکه فرصتی برای سبک زندگی سالم و ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر، روز روانشناس و مشاور فرصتی فراهم کرده است تا از انگ‌زدایی در مراجعه به روانشناسان و مشاوران کشور حمایت شود.

وی بیان داشت: این موضوع تنها یک بخش از کار است؛ بخش بسیار مهم‌تر آن، تعریف روز روانشناسان و مشاوران است که فرصتی برای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره فراهم می‌آورد تا مسائل و مشکلات روانشناسان و مشاوران در کشور را با مسئولان مطرح کنیم. یکی از بحث‌های بسیار مهم که شاید سرلوحه آن‌ها باشد، بحث مربوط به بیمه خدمات روانشناسی و مشاوره است که جزو درخواست‌های جدی ما از مسئولین ذی‌ربط، به ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دولت به معنای کلی کلمه است.

رییس سازمان نظام روانشناسی کشور با اشاره به گزارش عملکرد این سازمان طی ۲۰ ماه گذشته گفت:‌ من و همکارانم به عنوان خادمان این سازمان در خدمت روانشناسان و مشاوران کشور هستیم. در حال حاضر، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بیش از ۷۲ هزار عضو با مدرک کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی دارد. از این ۷۲ هزار عضو، ۲۴ درصد آقایان و ۷۶ درصد خانم‌ها هستند. حدود ۱۰ درصد این اعضا دارای دکترای تخصصی و تقریباً ۹۰ درصد آن‌ها کارشناسی ارشد دارند.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: در طی سال‌های گذشته، ما این فرصت را فراهم کرده‌ایم که حدود ۳۳ هزار پروانه اشتغال ملی و تخصصی بین این ۷۲ هزار نفر توزیع شود. فرایند اعطای پروانه به این شکل است که عزیزان باید در آزمون صلاحیت حرفه‌ای شرکت کنند. پس از موفقیت و کسب حد نصاب نمره در این آزمون، باید برگه تأیید سلامت روانی دریافت کنند یا در مصاحبه شرکت کنند. این دو گام، به همراه عضویت در سازمان و داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد، می‌تواند فرصت لازم برای دریافت پروانه تخصصی را برای این افراد فراهم کند.

وی عنوان داشت: برای گرفتن پروانه تخصصی از ۳۳۰۰۰ پروانه‌ای که اشاره کردم، حدود ۱۰۵۰۰ مورد آن مربوط به درگاه ملی مجوزها است و حدود ۲۲ تا ۲۳ هزار پروانه دیگر توسط خود سازمان نظام روانشناسی صادر شده است. از این ۲۳ هزار پروانه، ۸۷۵۵ پروانه در ۲۰ سال اول فعالیت سازمان صادر شده بود. در طی یک سال اولی که در خدمت دوستان در سازمان نظام روانشناسی بودیم، حدود ۱۳ هزار و اندی پروانه توانستیم از طریق بانک آزمونی که برگزار کردیم، به افراد بدهیم. به عبارت دیگر، در طی حدود یک سال، رشد ۱۵۶ درصدی در صدور پروانه نسبت به ۲۰ سال گذشته داشتیم.

فتحی آشتیانی اظهار داشت: در سال ۱۴۰۳ تا پایان سال، ما یک رشد ۱۵۶ درصدی در صدور پروانه نسبت به ۲۰ سال گذشته در سازمان نظام روانشناسی داشتیم. خبر بسیار مهمی که می‌خواهم اعلام کنم این است که سومین آزمون صلاحیت در بیست و هفتم تیرماه سال جاری برگزار خواهد شد. انتظار دارم که حدود ۴۰ هزار نفر از اعضای محترم سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، که هنوز پروانه اشتغال تخصصی دریافت نکرده‌اند، در این آزمون شرکت کنند. از همه این عزیزان دعوت می‌کنم که در این فرصت شرکت کنند و پروانه اشتغال خود را دریافت کنند.

رییس سازمان نظام روانشناسی کشور گفت: برآورد ما در کشور این است که به ازای هر هزار نفر، یک روانشناس پیش‌بینی شده است. با توجه به جمعیت کشور که بالای ۸۵ میلیون نفر است، ما حداقل به ۸۵ هزار روانشناس پروانه‌دار و فعال مؤثر نیاز داریم. در حالی که در برخی کشورها به ازای هر هزار نفر، بیش از ۷ روانشناس وجود دارد. در استان تهران، به ازای هر هزار نفر تقریباً یک روانشناس داریم، که این نشان‌دهنده کمبود جدی در این حوزه است. این آمارها ضرورت توجه بیشتر به تأمین نیروی انسانی در حوزه روانشناسی و مشاوره را نشان می‌دهد.

وی اظهار داشت: ما در واقع حداقل‌ها را در نظر می‌گیریم. لازم است اشاره کنم که در استان تهران، به ازای هر هزار نفر تقریباً یک روانشناس داریم. اما در برخی استان‌ها مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد، این نسبت به شدت کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، در سیستان و بلوچستان به ازای هر ۲۰ هزار نفر، تنها یک روانشناس وجود دارد که نشان‌دهنده کمبود بسیار جدی روانشناسان در این استان‌هاست. بنابراین، لازم است که فرصت‌هایی برای این عزیزان فراهم شود تا از خدمات روانشناختی بهتری بهره‌مند شوند.

وی در ادامه گفت: همچنین، اعتقادم بر این است که خدمات روانشناختی فقط مختص افرادی که با مشکلات روانشناختی روبرو هستند، نیست. بلکه تمام ۸۵ میلیون نفر جمعیت کشور مخاطبان روانشناسی هستند. به عنوان مثال، از زمانی که فرد تصمیم می‌گیرد برای ازدواج مشاوره پیش از ازدواج بگیرد، این نشان‌دهنده نیاز به خدمات روانشناختی است، حتی اگر هیچ مشکل روانشناختی نداشته باشد. مشاوره پیش از ازدواج می‌تواند به بهبود روابط و پیشگیری از مشکلات آینده کمک کند.

فتحی آشتیانی اظهار داشت: در فرایند ازدواج، اگر فردی با مشکلی با همسرش روبرو شود، لازم است از روانشناس کمک بگیرد. همچنین، در دوران بچه‌دار شدن، از پیش از تولد تا بعد از تولد و در تمام مراحل زندگی، افراد نیازمند استفاده از خدمات روانشناختی هستند. از زمان انعقاد نطفه تا زمان مرگ، در تمام دوران عمر، از جمله دوره‌های پیش از تولد، کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی و پیری، افراد به خدماتی که روانشناسان ارائه می‌دهند، نیاز دارند.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین، من خدمات روانشناختی را فقط مختص افرادی که با مشکلات روانشناختی روبرو هستند نمی‌دانم و معتقدم که همه ما به نوعی نیازمند این خدمات هستیم. به همین دلیل، اینکه به ازای هر هزار نفر یک روانشناس در هر استان داشته باشیم، حداقل‌هایی است که باید مدنظر قرار گیرد. اگر شرایط بهتری فراهم شود، شاید لازم باشد که به ازای هر ۵۰۰ نفر یک روانشناس داشته باشیم که این یک ایده‌آل برای ما خواهد بود.

این مقام مسئول گفت: در کشورهای مختلف، این نسبت‌ها متفاوت است. به عنوان مثال، در ایالات متحده، این نسبت در ایالت‌های مختلف متفاوت است. اگر به ازای هر هزار خانوار در نظر بگیریم، با توجه به اینکه هر خانوار معمولاً ۳ یا ۴ نفر دارد، این نیاز به تأمین روانشناسان بیشتر را نشان می‌دهد.

فتحی آشتیانی گفت: می‌توان گفت که به ازای ۳۰۰۰ نفر، باید حدود ۷ روانشناس وجود داشته باشد. در کشورهای اروپایی، این نسبت‌ها متفاوت است و به ازای هر هزار خانوار، تعداد روانشناسان می‌تواند از ۵ تا ۱۷ نفر متغیر باشد.

وی در ادامه تصریح کرد: در چین، با توجه به جمعیت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفری، به ازای هر ۲۰۰۰ خانوار، یک روانشناس وجود دارد. با توجه به این آمارها، پیش‌بینی ما این است که حداقل ۸۵ هزار روانشناس در کشور لازم داریم. در حال حاضر، حدود ۳۳ هزار روانشناس داریم که از این تعداد، حدود ۱۰ هزار نفر پروانه اشتغال ملی دارند که بدون ارزیابی دریافت کرده‌اند.

وی بیان داشت: توصیه ما به این عزیزان این است که در آزمون صلاحیت حرفه‌ای شرکت کنند تا پروانه اشتغال ملی خود را به پروانه اشتغال تخصصی تبدیل کنند. این امر نشان‌دهنده این است که آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند و مسیر سازمان را طی کرده‌اند. این ارزیابی‌ها به اعتبار و کیفیت خدمات روانشناسی کمک می‌کند و به ارتقای سطح حرفه‌ای روانشناسان در کشور می‌انجامد.

وی با بیان اینکه مردم عزیز باید مشکلات خود را با روانشناسان و مشاوران مطرح کنند، گفت: از سوی دیگر، با توجه به تعرفه نسبتاً بالای خدمات روانشناسی و مشاوره، سازمان‌های بیمه‌گر باید به مردم کشورمان کمک کنند تا بتوانند از این خدمات بهره‌مند شوند. واقعاً ممکن است بخش قابل توجهی از مردم نتوانند این هزینه‌ها را پرداخت کنند. برخلاف پزشکی که ممکن است با یک نوبت مراجعه تحت درمان قرار گیرند و در صورت نیاز داروهای خود را تمدید کنند، مراجعه به روانشناسان و مشاوران معمولاً نیاز به حداقل پنج جلسه دارد و در برخی موارد ممکن است به ۱۰، ۱۵ یا حتی ۲۰ جلسه مراجعه نیاز باشد.

فتحی آشتیانی خاطرنشان کرد: به همین دلیل، از ریاست محترم جمهوری، وزیر محترم بهداشت و هیئت دولت درخواست عاجزانه دارم که به این موضوع توجه کنند. همچنین از مجلس شورای اسلامی نیز تقاضا دارم که به این مسئله رسیدگی کنند تا مردم بتوانند به راحتی از خدمات روانشناسی و مشاوره بهره‌مند شوند.توجه به موضوع بیمه خدمات روانشناسی باید به طور جدی مورد بررسی قرار گیرد، زیرا این موضوع می‌تواند کمک بسیار جدی به مردم عزیز کشورمان کند. از یک زاویه دیگر نیز می‌توان به این مسئله نگاه کرد: تعداد قابل توجهی از افرادی که به پزشکان مراجعه می‌کنند، مشکلات روانشناختی دارند.

وی تصریح کرد: حداقل دو دسته بزرگ از این افراد وجود دارند. یک دسته شامل کسانی هستند که مشکلات روان‌تنی دارند؛ یعنی به خاطر تعارضات روانی، علائم جسمانی نشان می‌دهند. این علائم می‌تواند شامل فشار خون بالا، مشکلات پوستی، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات گوارشی و زخم معده باشد. این مشکلات به دلیل تعارضات حل‌نشده روانی بروز می‌کنند و واقعاً به مسائل جسمانی مربوط نیستند.

فتحی آشتیانی گفت: اگر روانشناسان بتوانند به این افراد کمک کنند، ممکن است نیازی به مراجعه به متخصصین دیگر وجود نداشته باشد. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت خدمات روانشناسی و مشاوره در بهبود سلامت عمومی و کاهش بار مراجعه به پزشکان است. بنابراین، توجه به بیمه خدمات روانشناسی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مردم و کاهش هزینه‌های درمانی کمک کند.