آلبوم گلچین رضا شفیعیان برای سنتور منتشر شد

کتاب گلچین یک در سال ۱۳۷۹ منتشر شده و حاوی ۱۸ قطعه از آثار استاد شفیعیان برای ساز سنتور است. در آلبوم گلچین یک قطعات با نگاهی پژوهشی و آموزشی نواخته شده‌اند.

به گزارش ایلنا؛ اکثر قطعات این مجموعه در اوایل دهۀ ۵۰ اجرا شده بودند و اجراهای اصلی آن‌ها در دسترس نبودند لذا برای معرفی هرچه بهتر آثار شفیعیان این مجموعه در زمستان ۱۳۹۱ اجرای مجدد و ضبط شد و هم اکنون در دسترس علاقمندان آن قرار می‌گیرد.

قطعات اجرا شده عبارتنداز: پیش درآمد ابوعطا ۱، چهار مضراب ابوعطا ۱، چهارمضراب حجاز ۱، رنگ ابوعطا، پیش درآمد ابوعطا ۲، چهارمضراب ابوعطا ۲، چهارمضراب حجاز ۲، چهار مضراب اوج، مقدمۀ بیات ترک، چهارمضراب داد، پنج ضربی بیات ترک، رنگ بیات ترک، پیش درآمد همایون، چهار مضراب همایون، چهارمضراب چکاوک، چهارمضراب بیداد، رنگ همایون و چهارمضراب اصفهان.

در متن مقدمۀ سی دی می‌خوانیم: اثرِ پیش رو، بازسازیِ دوره‌ای درخشان از موسیقی ایرانی است که در آن، مفهوم واقعی همنوازی با ساز کوبه‌ای به چشم می‌آید. دوره‌ای که تنبک همانند سازِ نغمه پردازِ همراهِ خود، نقشی بنیادین در اجرا داشته است.

شاید بتوان همنوازی هنرمندان بزرگوار رضا شفیعیان و بهمن رجبی را نقطهٔ عطفی در این زمینه قلمداد کرد.

ارتباط متقابل دو ساز تنبک و سنتور که نقشی تنگاتنگ و درخشان را در کنار هم ایفا می‌کنند باعثِ ایجادِ هماهنگی در ساختار و جمله بندیِ این آثار شده است. تاحدی که فقدان هر یک از این دو ساز، باعثخلاء شنیداری می‌شود.

شاید تاثیر پذیری این دو هنرمند از گذشتگان و معاصرین خود بیشترین اثر را در ارائهٔ هرچه بهتر این آثار داشته است. این تاثیر پذیری را می‌توان هم از لحاظ جمله بندی و ساختار ملودیک و هم بیان ریتمیک، بررسی نمود.

رضا شفیعیان یکی از هنرمندانِ بزرگ در عرصهٔ سنتورنوازی، پلی است میانِ نوازندگانِ قدیم و معاصرِ سنتور. در نغمات و جملاتِ زیبای رضا شفیعیان می‌توان ردپای برخی از هنرمندانِ توانا، همچون: ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، حبیب سماعی، نورعلی برومند، یوسف فروتن، رضا ورزنده، فرامرز پایور و… را یافت.

همکاری مستمر با گروه حفظ و اشاعهٔ موسیقی و اجرای کنسرت‌های موسیقی ایرانی با گروه درویش از جمله فعالیت‌های این هنرمندِ بزرگوار است.

بهمن رجبی علاوه بر حفظِ ساختارِ ریتمیک، جمله بندی و ساختارِ هدفمند را در سازِ تنبک نهادینه کرد و در سطحی بالا‌تر به بسط و گسترشِ بسیاری از جملات کوتاهِ ریتمیک پرداخت به نحوی که برای اولین بار شاهد به وجود آمدن قطعاتی هدفمند برای این ساز بودیم. قطعاتی که علاوه بر ساختار و جمله بندی هدفمند و انسجام ریتمیک، حاوی نگاهی هنری و متفاوت، به دور از جلوه‌های صرفا نمایشی برای این ساز بودند. جمله بندی ریتمیک و بسط و گسترشِ هدفمندِ آن به قبل و بعد از بهمن رجبی تقسیم می‌شود.

استحکامِ ساختارِ آثارِ بهمن رجبی تا حدی است که گاهی می‌توان در برخی از آن‌ها رد پایی از فرم‌های هدفمندِ موسیقی کلاسیکِ غرب پیدا کرد. اجرای موتیف‌های ریتمیک با حالاتِ گوناگون(واریاسیون)، اجرا و ابداع ریزهای گوناگون، تاثیر پذیری از نغمات محلی و ترانه‌های عامیانهٔ اجتماعی یکی دیگر از ویژگی‌های بهمن رجبی در نواختن تنبک است. هنرمندانِ بسیاری تحتِ تاثیر بهمن رجبی و ویژگی‌های ساختاری ریتمیکِ آثارِ وی به خلق برخی از آثارِ خویش پرداختند. هنرمندانی چون حسن علیزاده، پرویز مشکاتیان، کامبیز روشن روان، اسماعیل تهرانی و…

بهمن رجبی برای همنوازی با هر یک از ساز‌ها و هر کدام از نوازندگان، به فراخورِ حال و شیوهٔ اجرایشان، طرحی خاص برای نوازندگیِ خویش برمی گزیند.

از بهمن رجبی همنوازی با هنرمندانی چون منصورنریمان، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، محمد موسوی، کامران داروغه، مجتبی میرزاده و… به یادگار خواهد ماند.

اوج این همنوازی‌ها را می‌توان در آثارِ مشترکِ ایشان و هنرمندِ ارزنده رضا شفیعیان شنید. حاصل این همراهی، طراحی و اجرای حدود صد قطعه و اثر هنری در دههٔ ۵۰ است که گزیده‌ای از آن‌ها در مجموعه‌های گلچین ۱ و گلچین ۲ به هنردوستان ارائه خواهد شد. این دو مجموعه با نگاهی آموزشی گردآوری و اجرا شده‌اند و در ابتدا قرار بود به صورت تکنوازی سنتورمنتشر شوند. اما با توجه به نقشِ اساسی تنبک در این مجموعه آثار، اجرای بدون تنبکِ آن‌ها خالی از لطف بود. لذا به همت والای هنرمندِ بزرگوار بهمن رجبی و دقت و ظرافت همیشگی ایشان این آثار به‌‌ همان شکل گذشتهٔ خود گردآوری و ضبط شدند تا تمامِ ویژگی‌های ساختاری قطعات در قالب همنوازی حفظ گردد.