توضیحات اداره کل اوقاف استان مرکزی درباره مصاحبه ایلنا

به گزارش ایلنا، در نامه حسین دلاوری مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان مرکزی آمده است: در پی انتشار مصاحبه سعید صوفی نماینده استان مرکزی در شورای عالی استان‌ها با آن خبرگزاری با کد خبر645367 مورخ 29 تیرماه 97 توضیحاتی به شرح زیر ارائه می شود:

1. از جمله موقوفات ارزشمند و دارای درآمد استان مرکزی موقوفه مرحوم آیت الله حاج آقا محسن اراکی رحمته الله است که به موجب وقف‌نامه معتبر سال 1299 هجری قمری تعدادی از قراء و قصبات واقع در اراک، شازند و خنداب را وقف بر حوزه علمیه امام خمینی اراک و سایر مصارف معینه شرعیه نموده است تا از درآمد آن «علی ماقرره الواقف و علی ما حسب یوقف اهلها» اجرای نیت صورت پذیرد.

از جمله روستاهای قدمگاه، خان‌میران، رباط میل، ضامن‌جان، دهسد، بازنه در باغ برآفتاب تحت پلاک ثبتی (حدود 70 پلاک) اصلی و دارای سند مالکیت که شش‌دانگ آب و ملک این روستاها و سالیان متمادی عمل به وقف شده است.

وقف‌نامه موصوف مورد تایید و تسجیل تعدادی از فقها از جمله مرحوم آخوند خراسانی، ملاحسین همدانی، شیخ فضل‌الله نوری و مرحوم آیت الله گلپایگانی و اراکی قرار گرفته و تاکنون هیچ گونه رایی دال بر عدم وقفیت روستای موصوف یا رقبات دیگر موقوفه صادر نشده بلکه اصالت و  صحت وقفنامه فوق‌الذکر بر اثر شکایتی که بعضی از روستائیان در محاکم طرح کرده‌اند از سوی مراجع متعدد قضایی مورد تایید و تنفیذ قرار گرفته است.

2. برای اکثر رقبات این موقوفه در شهر اراک، شازند و خنداب از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک که مرجع تشخیص مالکیت بوده با احراز تصرف مالکانه و با استیلای مالک بر ملک سند مالکیت به نام موقوفه طبق ماده 22 قانون ثبت صادر و تسلیم کرده است.

تبصره: در روستاهایی که مالکیت به صورت مشائی و خرده مالکیتی است به دلیل بعضی از محدودیت‌های قانون ثبت و مشخص کردن حد نصاب برای صدور سند مالکیت امکان صدور سند مالکیت میسر نیست.

3.مرحوم واقف از فقها و متشرعین عصر خود بوده و حق‌الناس و حق‌الله را به تایید کسانی که محضر وی را درک کرده‌اند بهتر تشخیص می‌دادند و قطعا از چنین عالم جلیل‌القدری که از سادات بزرگوار عصر خود بوده‌اند غصب مال دیگران و وقف آن در تصور نمی‌گنجد. وقفنامه واقف بزرگوار که از طریق شرعی و قانونی در محاکم قضایی اصالت و صحت آن احراز شده با بررسی‌های لازم فقهی و قانونی صورت گرفته چنین نبوده که بدون امعان نظر به مالکیت واقف و شخصیت و تایید علمای محترم متقدم و متاخر که متفقا وقف‌نامه ایشان را تایید و تسجیل کرده‌اند برحق بودن وقف‌نامه محرز شود.

به عنوان نمونه عبارات مسجلین معزم مشتمل بر تایید شخص واقف و صحت و اصالت موضوع می‌باشد. ذیلا به استحضار آن مقام محترم و آقای صوفی می‌رسد: 

الف: مرحوم حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره) فرموده‌اند: بسم الله الرحمن الرحیم . لاریب فی صحه هذا الوقف الصادره المرحوم حجت الاسلام الحاج آقا محسن اراکی قدس سره الذی صدقه هذا الواقف الصادر جمیع بن العلماء الاعلام رضوان الله تعالی علیهم و استمرار العمل به سند عصر الواقف الی المحرم فیجب العمل به علی ما قرره الواقف و 15 شوال المکرم 1411
محمدرضا الموسوی گلپایگانی. 

ب: مرحوم آیت الله العظمی اراکی قدس سره فرمودند بسم الله الرحمن الرحیم. وقفیت موقوفات مرحوم آیت الله حاج آقا محسن طاب ثری که به تایید علمای عصر و مراجع نجف رسیده و ممهور به مهر و امضای ایشان است و سال‌های متمادی بر وقفیت عمل می‌شده و محرز و مسلم است.
28 شعبان 1413 علی حقه محمدعلی عراقی.

ج: حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (دام ظله العالی) می‌فرمایند: لاریب فی صحه هذا الوقف و شهاده جماعه می الاعلام و المراجع العظام بصدقه وقوع فیجب العمل علی ... 9 الشعبان 1316 . محمد فاضل و همین طور حضرات آیات عظام چون مرحوم آخوند خراسانی آیت الله مرعشی نجفی و مرحوم حاج شیخ شوشتری و بسیاری از بزرگان دینی و علما و فقها به طرق مختلف و متفقا صحت و اصالت وقف‌نامه و واقف را تایید کردند و در کنار آن متصدیان و متولیان موقوفه را در احیا و ترویج این موقوفه تشویق کردند.

4.احکام صادره قضایی در خصوص اصالت وقفنامه الف: از جمله حکم شماره72 / 128 دادگاه مدنی خاص ملایر و تایید و تنفیذ آن در شعبه سی‌ام دیوان عالی کشور طی دادنامه شماره 73/ 3 / 9 – 30 / 184 و تصرف و استیلای وقف بر پلاک 15 مرزیجران و عمل به وقف طی سالیان متمادی و تنظیم اسناد اجاره‌های متعدد با متصرفین ملک موقوفه و سند مالکیت وقف که همگی حکایت و دلالت بر حقانیت وقف دارند و آن مقام محترم تصدیق خواهند فرمودند که بر اساس دادنامه فوق الذکر خواسته اهالی مرزیجران کرارا محکوم بوده است. 

ب: دادنامه شماره 785 / 30 – 15 / 12 / 86 موضوع پرونده کلاسه 5 / 2644 / 30 شعبه سی دیوان عالی کشور که دادنامه صادره از شعبه دوم حقوقی اراک و دادنامه صادره از شبعه دوم دادگاه تجدیدنظر استان مرکزی را مبنی بر تایید وقفیت و مالکیت حاج آقا محسن ا راکی که 122 نفر از اهالی مرزیجران تقاضای ابطال آن را داده بودند ضمن ابطال دادخواست اهالی به نوعی حکم بر تایید وقفیت و مالکیت واقف بر روستای مرزیجران را صادر کرده است.

5. وجود حدود 50 فقره قباله و اسناد خرید قدیمی که حاج آقا محسن اراکی قبل از وقف آنها را به صورت قطعات کوچک ابتیاع و اهالی و مجاورین ملک آن را تایید و گواهی کرده‌اند سپس حاج آقا محسن اراکی آن را وقف کرده است. این اسناد دلالت بر آن می‌نماید که واقف مالک مالی بوده که آن را وقف کرده است و هیچ شک  و تردیدی در مالکیت واقف وجود ندارد.

6. متاسفانه زمانی که قانون اصلاحات ارضی در ایران و متعاقب آن در شهرستان اراک شازند و خنداب و روستاهای بازنه باغ برآفتاب، مرزیجران، رباط میل، دهسد و ... اجرا شد مقرر شد که از مالک سلب مالکیت گردد و اسناد بنچاق به نفع متصرف تنظیم شود با ملاحظه در سوابق اصلاحات ارضی و اسناد بنچاق تماما ملاحظه می‌شود که مالک موقوفه حاج آقا محسن اراکی به تصدی‌گری و قائم مقامی حاج سیداحمد حجتی امامی بوده که سلب مالکیت شده لیکن این اسناد در اجرای قانون ابطال اسناد آب و اراضی موقوفه مصوب سال 1363 مجلس شورای اسلامی ابطال و به وقفیت برگشت داده شده است.

7.همچنین وجود چندین فقره اسناد اجاره که عده‌ای از اهالی روستاهای فوق ضمن قبول وقفیت با موقوفه قرارداد اجاره منعقد کرده و مالکیت موقوفه را قبول کرده و با پرداخت اجاره‌بها موجب اجرای نیات واقف خیراندیش شده‌اند دلیل دیگری بر موقوفه بودها ست.

8.علاوه بر دلایل و مدارک فوق در سایر قراء و روستاهای موقوفه تعدادی از اهالی به طرح دعویی مبنی بر ابطال سند مالکیت و وقفیت روستاهای موقوفه کرده که از جمله آن می‌توان به : ابطال سند مالکیت و وقف‌نامه پلاک 28 روستای رباط میل اراک 
ابطال سند مالکیت پلاک 19 روستای بازنه شازند
ابطال سند مالکیت پلاک 14 / 5 روستای باغ بر آفتاب شازند
اشاره نموده که همگی حکم به رد دعوی خان‌ها ابطال و به نوعی حکم به تثبیت مالکیت وقفیت موقوفه حاج آقا محسن اراکی در محل بدوی تجدیدنظر و دیوان عالی کشور صادر شده است.

9.در طول سالیان متمادی دستگاه‌ها ون نهادهای دولتی که متصرف املاک موقوفه بوده و با موقوفه قرارداد اجازه تنظیم و با اخذ امتیاز تمللک اعیان و پرداخت هزینه تاسیسات و مستحدثات ایجاد نموده که از جمله آن می‌توان به شرکت پتروشیمی اراک پالایشگاه شازند نیروگاه حرارتی باغ باختر، شهرک مهاجران اراک، سپاه پاسداران در مرزیجران پاسگاه‌های نیروی انتظامی در منطقه شازند، بانک‌های دولتی در منطقه سربند و... می‌توان نام برد.

10.تمامی متصرفین املاک زراعی که مشمول قانون ابطال اسناد آب و اراضی موقوفه هستند به عنوان ضارب صاحب نسق بوده و در موقوفه حق ریشه و آب و گل دارند و به هیچ عنوان نمی‌توان از زمین زراعی در اختیارشان رفع تصرف کرد مگر با اختیار خودشان و پرداخت حق نسق زارعانه طبق نظر کارشناس دادگستری و به نرخ عادله روز. 

11. یکی از اقدامات اداره کل اوقاف در نظر گرفتن تسهیلات است کشاورزان عزیز و سکنه رعیت بابت سکونت در روستاهای موقوفه از پرداخت اجاره و پذیره در حد عرف رعیتی برای خود و وسایل و ادوات کشاورزی برای خود معاف بوده و فقط افراد خوش نشین و غیر کشاورز در صورت تصرف اراضی موقوفه می‌بایست طبق آیین‌نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی اجاره و پذیره به موقوفه پرداخت نمایند. 

در خاتمه اشعار می‌دارد تعدادی از افراد با طرح پرونده‌های واهی و ارائه گزارش‌های غیرواقعی و ناثواب به محضر روسا و مسئولان ادارات و نهادها و نمایندگان محترم سعی در خدشه‌دار نمودن وقف‌نامه و نیات واقف را دارند. این در حالی است که وقتی مستدعی ثبت متقاضی ثبت ملک می‌گردد در اجرای قانون ثبت و آیین‌نامه اجرایی آن می‌بایست دلایل مالکیت و ا حراز تصرف خود را ارائه نماید که تمام رقبات مربوط به موقوفه حاج آقا محسن اراکی دلایل و مدارک احراز مالکیت به چند ده سال پیش و حتی قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد با این توصیف آقای صوفی با اظهارات نسنجیده عملکرد قانونی کارکنان خدوم و تلاشگر اداره ثبت و ایضا قوانین و مقررات ثبت و اوقاف را هم زیر سئوال برده و خدشه‌دار نموده است.