اوکراین؛ صحنه رویارویی های سیاسی و ژئوپلیتیک

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی وضعیت اوکراین را به عنوان کشوری که صحنه رویارویی‌های سیاسی و ژئوپلیتیک است مورد بررسی قرار داد.

به گزارش ایلنا، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: تحولات اخیر در اوکراین باعثشد تا به یک‌باره صحنه سیاسی این کشور دچار تغییری اساسی شود.

اعتراضات غرب‌گرایان به امضا نشدن توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا از سوی ویکتور یانوکوویچ رئیس‌جمهوری اکنون برکنار شده اوکراین، منجر به برخوردهای خشونت‌آمیز بین پلیس و معترضان شد که حدود ۱۰۰ کشته بر جای گذاشت.

با میانجیگری سه وزیر خارجه اروپایی، توافقنامه‌ای بین یانوکوویچ و رهبران معترضان امضا شد، اما ناگهان ورق برگشت.

یانوکوویچ رئیس‌جمهروی اوکراین توسط پارلمان بر کنار شد و پارلمان به برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری رأی داد و یولیا تیموشنکو نخست‌وزیر اسبق و مخالف معروف اوکراینی از زندان آزاد شد.

اکنون الکساندار تورچینوف رئیس پارلمان اوکراین به‌طور موقت مسئولیت ریاست جمهوری را بر عهده گرفته و یانوکوویچ هم در روسیه بسر می‌برد، در عین حال احتمال مداخله نظامی مسکو در اوکراین نیز بالا گرفته است.

از سوی دیگر بین مردم شرق اوکراین طرفدار همگرایی با روسیه با ساکنان غرب این کشور که روند همگرایی با غرب به‌ویژه اتحاده اروپا را خواهانند شکاف بزرگی به وجود آمده است. با این همه بحثمهمتر رویکرد متفاوت روسیه از یک طرف و غرب از سوی دیگر به تحولات اوکراین است.

در حالی که اتحادیه اروپا و آمریکا از مخالفان اوکراینی فعالانه حمایت کرده و قول اعطای کمک‌های مالی قابل توجهی را به دولت موقت اوکراین داده‌اند، روسیه از وضعیت موجود ناخرسند است و نحوه برکناری یانوکوویچ و روی کارآمدن دولت جدید را یک کودتا تلقی می‌کند. با توجه به اهمیت اوکراین برای روسیه، اکنون مسئله مهم به آینده روابط دو کشور و واکنش‌های احتمالی مسکو در قبال تحولات اوکراین مربوط می‌شود که طیفی از گزینه‌ها از عدم ادامه کمک‌های مالی به این کشور و اعمال فشار در زمینه صادرات گاز و بهای آن تا مداخله نظامی به‌ویژه برای حمایت از روس‌تباران در شبه جزیره کریمه را در بر می‌گیرد.

در مقابل، آمریکا به روسیه درباره مداخله نظامی در اوکراین هشدار داده وآن را اشتباهی سنگین از جانب ولادیمیر پوتین قلمداد کرده است.

انتظار می‌رود که دولت جدید این کشور گام‌های سریعی را به‌سوی اتحادیه اروپا بردارد و حتی خواهان عضویت هر چه سریع‌تر در آن شود اما باید توجه داشته باشد که با واقعیتی به نام روسیه مواجه است که با استفاده از ابزارهای قدرتمندی که در اختیار دارد، می‌تواند فشارهای شدیدی را متوجه اوکراینی‌ها سازد تا مانع هرگونه نزدیکی جدی اوکراین به غرب شود.

از سوی دیگر مردم شرق اوکراین نیز از اوضاع موجود ناراضی بوده و زمزمه‌های جدایی‌طلبی را به‌ویژه در شبه جزیره کریمه سر داده‌اند.