فضای مجازی؛ بهشت قاچاقچیان لوازم خانگی

به گزارش  ایلنا به نقل از اهام ایران، بازار لوازم خانگی ایران یکی از پویاترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین حوزه‌های اقتصادی کشور است. بر اساس آمار، این بازار ارزشی بالغ بر شش میلیارد دلار دارد و به صورت مستقیم برای حدود ۳۰۰ هزار نفر اشتغال‌زایی کرده است. با وجود این، نوسانات نرخ ارز، تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات اقتصادی داخلی، تأثیرات عمیقی بر این بازار داشته‌اند. یکی از جنبه‌های این تأثیر، تغییرات در الگوی مصرف و تمایل به خرید کالاهای داخلی یا قاچاق است.

در سال‌های اخیر، افزایش کیفیت تولیدات داخلی و ارائه خدمات پس از فروش مناسب، اعتماد عمومی را به محصولات ایرانی بهبود بخشیده است. با این حال، چالش‌هایی همچون قاچاق کالا، عدم نظارت کافی در فضای مجازی و تأثیرات اقتصادی نرخ ارز، همچنان بازار را تحت فشار قرار داده‌اند.

در این گزارش، با بررسی جزئیات بیشتری از وضعیت بازار لوازم خانگی، به تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های موجود در این صنعت می‌پردازیم.

اهمیت خدمات پس از فروش در بازار لوازم خانگی

لوازم خانگی به عنوان کالاهای بادوام، نقش مهمی در زندگی روزمره مردم ایفاء می‌کنند. محصولاتی مانند یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و ظرفشویی معمولاً برای بیش از یک دهه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این میان، خدمات پس از فروش یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که خریداران باید در انتخاب محصولات خود مدنظر قرار دهند.

حتی معتبرترین برندهای خارجی نیز ممکن است در طول سال‌های استفاده به دلیل مشکلاتی نظیر نوسانات برق، جابجایی یا فرسودگی قطعات، نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا کنند. در چنین شرایطی، اهمیت شبکه گسترده خدمات پس از فروش محصولات داخلی بیش از پیش آشکار می‌شود. این شبکه‌ها علاوه بر کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده، آرامش خاطر بیشتری نیز برای خریداران فراهم می‌کنند.

قاچاق کالا: چالش بزرگ بازار لوازم خانگی

با ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷، بازار داخلی به شدت تحت تأثیر کالاهای قاچاق قرار گرفته است. این کالاها عمدتاً از طریق مرزهای غربی و جنوبی کشور وارد می‌شوند و به دلیل حمل‌ونقل غیراستاندارد، احتمال آسیب‌دیدگی بالایی دارند. علاوه بر این، بسیاری از این محصولات، کالاهای بی‌کیفیت چینی یا تغییر لیبل شده هستند که با نام برندهای معروف کره‌ای و اروپایی به فروش می‌رسند.

مصرف‌کنندگان معمولی به سختی می‌توانند اصالت این کالاها را تشخیص دهند. این مسئله به سودجویی واسطه‌ها و افزایش ضرر مصرف‌کنندگان منجر می‌شود.

در همین رابطه جواد نوروزی، معاون اتحادیه لوازم خانگی مشهد، اظهار کرد: تمامی محصولات تولید داخل دارای شناسه و کد رهگیری منحصربه‌فرد هستند و مصرف‌کنندگان می‌توانند با وارد کردن این کدها، اصالت کالا را احراز کنند.

رشد تولیدات داخلی و افزایش کیفیت محصولات ایرانی

معاون اتحادیه لوازم خانگی مشهد افزود: یکی از نقاط قوت بازار لوازم خانگی ایران در سال‌های اخیر، رشد چشمگیر تولیدات داخلی بوده است. با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، تولید محصولاتی نظیر یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی و ظرفشویی به سطح قابل توجهی از کیفیت رسیده است. بر اساس آمار، در حال حاضر ۹۰ درصد محصولات داخلی دارای خدمات پس از فروش معتبر هستند و ضمانت‌نامه‌های آن‌ها نیز از ۱۸ ماه به ۲۴ ماه افزایش یافته است.

وی با اشاره به این پیشرفت‌ها اظهار کرد: سطح فناوری و کیفیت محصولات داخلی تا ۹۰ درصد با نمونه‌های خارجی رقابت‌پذیر است. همچنین شبکه گسترده خدمات پس از فروش، از مهم‌ترین مزایای این محصولات محسوب می‌شود.

فرهنگ مصرف و تأثیر آن بر بازار

یکی از چالش‌های اساسی در بازار لوازم خانگی، ضعف در فرهنگ حمایت از تولید ملی است که در همین رابطه محمد تقی نیکوزاده، بازرس اتحادیه لوازم خانگی مشهد اظهار کرد: متأسفانه برخی مصرف‌کنندگان به دلیل علاقه به برندهای خارجی، همچنان به خرید کالاهای قاچاق روی می‌آورند، در حالی که بسیاری از این محصولات اصل نیستند و فاقد خدمات پس از فروش معتبر هستند.

بازرس اتحادیه لوازم خانگی مشهد همچنین به تأثیر عوامل اقتصادی بر گسترش قاچاق اشاره کرد و افزود: بیش از ۷۰ درصد مصرف‌کنندگان به دنبال بهترین ارزش خرید هستند. این افراد معمولاً کالایی با قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول را ترجیح می‌دهند. اما درصد کمی از مردم صرفاً به دلیل علاقه به برندهای لوکس خارجی، به خرید کالاهای قاچاق یا نسخه‌های تقلبی روی می‌آورند.

نقش نرخ ارز در قیمت‌گذاری و قاچاق کالا

نوسانات نرخ ارز یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر بازار لوازم خانگی ایران است. در سال ۱۴۰۳، نرخ ارز نیمایی از ۴۲ هزار تومان به ۶۷ هزار تومان افزایش یافت. این افزایش قیمت نه تنها هزینه تولید را بالا برده، بلکه قیمت کالاهای خارجی را نیز به شدت افزایش داده است، رضا رزقیان، رئیس سابق اتحادیه لوازم خانگی مشهد اظهار کرد: افزایش نرخ ارز موجب شده است که کالاهای بی‌کیفیت و غیر اصل با قیمت‌های به ظاهر مناسب به بازار عرضه شوند. این کالاها به دلیل نداشتن اصالت، گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش، در نهایت به ضرر مصرف‌کننده تمام می‌شوند.

چالش‌های نظارت بر فضای مجازی

فروشگاه‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی به یکی از مهم‌ترین کانال‌های فروش کالاهای قاچاق تبدیل شده‌اند.  مهدی صامدی، فعال صنف لوازم خانگی مشهد اظهار کرد: سودجویان با استفاده از ضعف‌های نظارتی در فضای مجازی، کالاهای قاچاق و تقلبی را با قیمت‌های بالاتر به فروش می‌رسانند. این مسئله به ضرر مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داخلی تمام می‌شود.

فعال صنف لوازم خانگی مشهد همچنین به اهمیت نظارت بیشتر بر فروشگاه‌های آنلاین اشاره کرد و افزود: در حال حاضر هیچ نظارتی بر فعالیت وب‌سایت‌های فروش لوازم خانگی وجود ندارد. این مسئله باعث شده است که مصرف‌کنندگان بازنده اصلی این معاملات باشند.

چشم انداز آینده بازار عظیم لوازم خانگی

بازار لوازم خانگی ایران در کنار چالش‌هایی نظیر قاچاق کالا، نوسانات نرخ ارز و ضعف در فرهنگ مصرف، فرصت‌های بسیاری نیز برای رشد و توسعه دارد. افزایش کیفیت تولیدات داخلی، گسترش خدمات پس از فروش و تلاش برای ارتقا فرهنگ حمایت از تولید ملی، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت این بازار کمک کنند.

در گزارش‌های آینده، به بررسی عمیق‌تر موضوعاتی همچون سیاست‌های کلان اقتصادی، تأثیر تحریم‌ها، و راهکارهای مقابله با قاچاق کالا خواهیم پرداخت. همچنین نقش فناوری‌های نوین در بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید داخلی را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا در ادامه این مسیر، تصویری کامل‌تر از بازار لوازم خانگی ایران ارائه دهیم.