استقبال از ترجمه کتاب‌های زندگینامه شهدا

به گزارش ایلنا، مازیار حاتمی به‌عنوان نخستین سخنران این نشست مجازی در معرفی و همچنین سیر تألیف، ترجمه و انتشار کتاب «در هیاهوی سکوت» گفت: این کتاب، زندگینامه سردار شهید حاج عباس ورامینی از فرماندهان لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) است. ایشان قبل از اینکه سابقه جهادی در دفاع مقدس داشته باشند، به‌عنوان دانشجوی پیرو خط امام، قبل از انقلاب فعالیت داشته و پس از انقلاب نیز در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی به‌عنوان یکی از مسئولان عملیاتی حضور داشت. 

وی ادامه داد: برنامه اصلی نشر ۲۷ بعثت، تألیف آثار درباره شهدای لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) است. ارجحیت نیز با فرماندهان شهید این لشکر است. مسئولیت تألیف ۲۷ کتاب از ۲۷ فرمانده ارشد شهید لشکر به گلعلی بابایی سپرده شد که شهید عباس ورامینی هم جزو آن‌ها بود. جواد کلاته؛ مسئول ادبیات نشر ۲۷، عهده‌دار نوشتن این کتاب شد. تحقیقات مفصلی صورت گرفت و در مدت سه سال کتاب تألیف و با استقبال نیز روبه‌رو شد. 

مدیر انتشارات ۲۷ بعثت، اظهار کرد: با توجه به اینکه یکی از سیاست‌های نشر ما این بوده که کتاب‌هایی را که قابلیت ارائه به کشورهای منطقه را دارند، ترجمه کنیم، ۱۴ عنوان کتاب ترجمه کردیم. در راستای تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر انتشار ترجمه‌ها در کشورهای مقصد، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مذاکراتی با مسئولان انتشارات دایره المعارف الترجمه لبنان داشتیم و تعدادی از کتاب‌هایمان را در این دیدار معرفی کردیم که یکی از آن‌ها همین کتاب «در هیاهوی سکوت» بود. 

حاتمی افزود: ترجمه این کتاب به قلم مریم صفی‌الدین و حوراء سجادی با مساعدت شیخ علی ظاهر و شیخ حیدر در مدت یک سال انجام شد و در بیروت به چاپ رسید. 

وی با اشاره به استقبال از دیگر کتاب‌های ترجمه شده این نشر، گفت: زندگینامه شهید همت، زندگینامه شهید حسینی از شهدای مدافع حرم و کتاب «خط فکه» از دیگر آثار نشر ۲۷ بعثت هستند که به زبان عربی ترجمه شده و با استقبال خوبی روبه‌رو شده اند. در نمایشگاه کتاب بیروت در سال ۱۳۹۷، جشن امضای کتاب شهید همت با حضور گلعلی بابایی با استقبال بسیار خوب جوانان بیروتی، دو روز به طول انجامید. به این نتیجه رسیدیم که باید زندگینامه شهدایمان را به جوانان منطقه که نیازمند آشنایی با فرهنگ ایثار و مقاومت هستند، عرضه کنیم. 

روایت کتاب «در هیاهوی سکوت» از زبان سه راوی

جواد کلاته عربی نیز در بخش دیگری از این وبینار، درباره پروسه تحقیق و تألیف این کتاب، توضیح داد: نقطه شروع تألیف این کتاب به سال ۱۳۹۳ باز می‌گردد که پرونده‌های زیادی از شهدای گرانقدر لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) روی میز ما قرار داشت. علاقه داشتم که نخستین کتابم را درباره شهدای این لشکر بنویسم. 

وی درباره دلایل اصلی خود در انتخاب زندگینامه شهید عباس ورامینی برای نوشتن، ادامه داد: این شهید عزیز در دو مقطع انقلاب و جنگ تحمیلی، جایگاه مهم و اثرگذاری داشته است. ایشان در بحبوحه انقلاب از دانشجویان پیرو خط امام بوده و پس از تسخیر لانه جاسوسی نیز به‌عنوان مسئول امنیتی و همچنین آموزش دانشجویان به‌عنوان نفر دوم عملیات، مشغول به فعالیت بود. 

این نویسنده گفت: در مدت ۴۴۴ روزی که گروگان‌های آمریکایی در ایران بودند و مسئولیتی که در لانه جاسوسی داشت، به خوبی از عهده وظایف محوله برآمد. شهید ورامینی در تمام اتفاقاتی که در این رابطه می‌افتاد، نقش بسیار مهمی داشت. از جمله اینکه در جریان حمله آمریکا به طبس، ایشان در جریان انتقال مخفیانه گروگان‌ها به شهرهای مختلف ایران، نقش فعالی داشت. 

کلاته در ادامه با اشاره به شروع فعالیت‌های این شهید در عرصه دفاع مقدس، بیان کرد: پس از شروع جنگ، ایشان خود را به آبادان رساند و حضوری مستمر در جبهه داشت. اولین حضور رسمی و جدی شهید ورامینی در لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص)، در عملیات فتح المبین در سمت فرمانده گردان حبیب بود. بعد از آن در عملیات آزادسازی خرمشهر به‌عنوان معاون یکی از گردان‌ها حضور داشت که در عملیات بیت المقدس دو بار مجروح و به مشهد و تهران منتقل شد. بعد از این مقطع، از سوی شهید همت به‌عنوان فرمانده لشکر منصوب شد که حدود یک‌وسال نیم پس از آن در ۲۸ آبان سال ۶۲ به شهادت رسید. 

وی ادامه داد: از آنجایی که ایشان جایگاه مهمی در جریان تسخیر لانه جاسوسی و دفاع مقدس داشته، سعی کردم بیش از هر چیزی علیرغم محتوای مستند و استفاده از منابع مکتوب و اسناد دسته اول جنگ، فرمی که برای نگارش استفاده می‌کنم فرم مستندتری باشد. روایت بسیاری از خاطره‌های جذاب را از زبان راوی آورده ام. در کنار آن از اسناد و مدارک به‌طور مستقیم و ملموس استفاده کردم. نامه‌های متعدد شهید به همسرش و ملت ایران، شرح جلسات با شهید همت و دیگر فرماندهان، بیسیم‌های باقی‌مانده از عملیات‌ها و گزارش‌های راوی عملیات که در زمان اتفاقات ثبت و ضبط شده، عینا مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از مصاحبه‌هایی که با ایشان در مقام فرمانده گردان حبیب یا قائم مقام لشکر صورت گرفته بود، استفاده کرده و تلاش کردم وجهه استنادی مصاحبه‌ها حفظ شود. 

نویسنده کتاب «در هیاهوی سکوت»، در پایان ضمن اشاره به بهره‌گیری از سه زاویه دید در نگارش این اثر، گفت: در ابتدای هر بخش از کتاب، یک ورودی کوتاه نوشتم که در واقع واگویه‌های مستند و در عین‌حال احساسی خودم خطاب به شهید است. 

حس رضایت‌مندی از ترجمه زندگینامه شهید ورامینی

حوراء سجادی؛ یکی از مترجمان کتاب نیز در این نشست مجازی، درباره انگیزه ترجمه این اثر، اظهار کرد: انگیزه من از ترجمه کتاب حاضر، به انگیزه من از ورود به حوزه ترجمه کتاب‌های مقاومت و پایداری باز می‌گردد. پیش از این در حوزه‌های مختلفی دست به ترجمه زده بودم که با وجود تنوع و جذابیت‌هایی که داشتند، آن حس رضایت‌مندی را نداشتم. این حس خوب را توانستم در ترجمه کتاب «در هیاهوی سکوت» پیدا کنم. ترجمه این‌گونه آثار را برای خودم افتخار می‌دانم. 

وی با اشاره به استقبال مردم لبنان از کتاب‌های حوزه ادبیات پایداری و دفاع مقدس، افزود: این استقبال شاید ناشی از فرهنگ مشترک ایثار و پایداری و ظلم ستیزی در دو ملت و از آن مهم‌تر فطرت قهرمان‌جویی در انسان‌ها باشد. جوانان و نوجوانان به دنبال قهرمانانی هستند که از آن‌ها الگو بگیرند. شهدا، جانبازان و آزادگان دفاع مقدس و در ادامه رزمندگان جبهه مقاومت و مدافعان حرم، ابر قهرمانان دوره معاصر هستند. لذا هرجا فطرت سلیمی وجود دارد، از این کتاب‌ها استقبال می‌شود. باید سعی کنیم این آثار را از انزوا درآورده و به سمت جهانی شدن پیش ببریم. 

سجادی درباره برخی مشکلات حین ترجمه کتاب نیز گفت: به عنوان کسی که فارسی و عربی هر دو زبان مادری‌ام بوده، مشکلات زبانی نداشتم. چالش اساسی که همیشه با آن روبه‌رو بوده ام، این بوده که چطور می‌توان حس و روح کلام نویسنده را در ترجمه و متن آورد. 

وی توضیح داد: در زبان فارسی سبک و لحن نویسنده درهم آمیخته است، ولی در ترجمه، هماهنگ کردن اینها چندان کار آسانی نیست. از سوی دیگر، گاهی یک سبک نوشتاری در یک زبان طرفدار و جذابیت دارد و شاید همان سبک در زبان دیگر آن جذابیت را نداشته باشد. 

این مترجم، همچنین با اشاره به برخی از شاخصه‌های این اثر، بیان کرد: نوشتن کتاب یا زندگینامه شهدا، بیشتر شبیه کنار هم چیدن تکه‌های ریز یک پازل و ساختن یک تصویر زیبا است. سبک خاص قلم و اسکلت‌بندی کتاب، جذاب بود. به‌ویژه فصل نخست کتاب بسیار زیبا بود و هنوز این فصل با جزئیات آن مانند یک تصویر جلوی چشمم قرار دارد. مقدمه نویسنده هم بسیار تأثیرگذار است. یکی از بخش‌های هیجان‌انگیز و جذاب کتاب نیز، داستان به دنیا آمدن یک قهرمان است. 

زندگی شهدا، برای ادامه راه به ما سرمشق می‌دهد

مریم صفی الدین دیگر مترجم کتاب «در هیاهوی سکوت»، آخرین سخنران این وبینار بود. وی گفت: تاکنون پیش نیامده که ترجمه کاری مرتبط با شهدا به من پیشنهاد شده باشد و آن را رد کنم. این شاید کمترین کار برای ادای دِین به شهدا باشد. 

وی با اشاره به برخی مشکلات ترجمه این کتاب، افزود: بخشی از مشکل مربوط به ترجمه نامه‌های شهید بود. زبان نامه‌ها مملو از تکه کلام‌های سنگین بود که یافتن معادل برای آن‌ها در زبان عربی، کار سختی است و این تا اندازه‌ای کار ترجمه را دشوار می‌کرد. به‌طور کلی، زبان فارسی لطافت‌های خاص خود را دارد و مترجم باید هم به فرهنگ، تاریخ و پیشینه و هم به ساختار زبان آشنا باشد. 

این مترجم در ارزیابی خود از متن فارسی کتاب به لحاظ زبانی و روایت داستانی، اظهار کرد: کتاب متن روانی داشت و اصطلاحات پیچیده نبودند. سبک جالبی بود که قبل از هر بخش، نویسنده جملاتی را با زبانی احساسی خطاب به شهید نوشته بود. 

صفی‌الدین ادامه داد: زندگی شهدا برای ادامه راه به ما سرمشق می‌دهد. ما می‌توانیم از این الگوها برای زندگی بهتر، بهره‌مند شویم. زندگی امروز به‌نوعی انسان را درگیر می‌کند که این درگیری می‌تواند مفید یا پوچ باشد. داستان شهید ورامینی در تک‌تک لحظات زندگی، همراه با جهاد بوده است. زندگینامه این شهید برای من مانند هشداری بود که در کجای راه هستم. این کتاب به ما نشان داد که رزمنده جهادی چگونه می‌تواند از فرصت‌هایی که زندگی پیش‌رویش می‌گذارد، استفاده کند. 

وی درباره بازخورد نشر کتاب‌های فارسی به زبان عربی در لبنان نیز گفت: مردم لبنان به‌طور کلی از این آثار استقبال می‌کنند. البته درباره این کتاب به توجه به اینکه تازه چاپ شده و شیوع کرونا هم مزید بر علت شده، هنوز نتوانسته‌ایم بازخورد جامعی بگیریم. زندگی مردم لبنان با فرهنگ مقاومت و ادبیات پایداری عجین شده و لذا این موضوعات برایشان جذابیت دارد. درست است که رزمندگان ایرانی از یک فرهنگ و زبان دیگر هستند، ولی خط حرکتی آن‌ها با رزمندگان مقاومت در لبنان، یکی است. مقاومت در لبنان مختص مسلمانان نبوده و نیست و مردم در تعامل با هم در این عرصه شریک هستند. 

نشست بررسی ترجمه کتاب «در هیاهوی سکوت» همزمان با چهارمین روز از هفته کتاب با مشارکت انتشارات ۲۷ بعثت و انتشارات دارالمعارف لبنان از سوی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به صورت وبینار برگزار شد. 

بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «دانایی؛ مانایی» از ۲۴ آبان آغاز و تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۹ ادامه دارد.