چرا تئاتر می‌بینیم؟

تئاتر در جامعه‌ی ایران، هنوز آنچنان که باید نه تنها جایگاه ریشه‌دار خودش را، به عنوان هنری تکامل‌یافته باز نکرده، بلکه حتی از ظرفیت‌های مواجهه و کاربردی‌اش در امر اجتماعی غافل است. تئاتر با پیوند در چند حوزه دیگر از اندیشه و زیبایی‌شناسی هنر، و زیست آدمی و نمایی از واقعیت جهان ماست که بیش از هر هنر دیگری، چند وجهی و اصالتی به قدمت بشر دارد. از همان نخستین دیواره‌نویسی‌ها و ساخت ابزاری برای نمایشی در جلوه‌گاه شکارها و بقا، تا به امروز در مجهزترین سالن‌های تئاتر، در آئینی از مرگ و زندگی و در تباری از حرکت و رقص و ترانه، و در صحنه‌پردازی‌های واقعی و خیال‌انگیز حضور داشته، حتی پیش از شکل‌گیری زبان و نوشتار هم حاضر بوده و همچنان به مسیر خود ادامه می‌دهد.

تئاتر دیگر تنها یک هنر نیست، امروز تئاتر ضرورت زیست اندیشه‌ورز و رخوت‌زدای انسانی‌ست که در انباشت اطلاعات منحرف‌کننده و توخالی که هرکدام بی‌آنکه دست‌شان را رو کنند، به تخطئه تفکر مستقل فرد، همت‌گماشته‌اند، رهایی‌بخش‌ست.

تئاتر یک متن و چند بازیگر بر صحنه که موضوعی را به نمایش می‌گذارد و به چند مخاطب عرضه می‌کند تا آنها را سرگرم کند، نیست. تئاتر امروز کنشی در بطن جامعه در برابر نیروهای بازدارنده‌ی مسلط به سمت و سوی اندیشه‌ورزی، آگاهی و تغییرست... تئاتر ظرفیتی‌ست که مخاطب چه بخواهد چه نخواهد، با آن تغییر می‌کند. گاه حتی دامنه این تغییر چنان وسیع‌ست که لذت آشکار و اتفاق روشنی را رقم می‌زند.

تئاتر برای جوامعی که دچار سانسورها، ممانعت‌های متعدد فکری و بمبارانِ ایدئولوژیکی چند سویه است، امری ضروری و حتی الزامی‌ست. جامعه‌ای که چندان با مطالعه و تفکر انس و الفتی ندارد، تئاتر محرکی ذهنی و اجتماعی‌ست که او را وارد این وادی‌ها می‌کند. ادبیات را رکنی اصلی از زندگی می‌سازد که بی‌وجود آن، زندگی بشر قابل تحمل نیست و فلسفه را از آن شکل سخت و دشوار و بی‌کاربردش، به خودِ زندگی، و نظریه را به عمل بدل می‌کند.

تئاتر همان مکان مقدسی‌ست که در آن رخدادهای متعددی به وقوع می‌رسد. بالندگی، درک، شعر، شعور و شهودی که مسیر زیست انسانی را با اکنونیتی پیوند می‌زند که هر لحظه با عوامل متعدد بیرونی و درونی، در جدال و کشمکش‌ بوده و لازمه‌ی رشدست. و چه چیزی بهتر و موثرتر و جذاب‌تر از تئاتر و هنر می‌تواند مامن امن و پرچالشی برای او باشد.

مامنی که اگرچه پناه می‌دهد اما خشونت دارد، واگرچه مهرورزست اما بی‌رحمانه می‌تازد. و اگرچه نمایش‌ست اما واقعیت، تولید می‌کند.

تئاتر میل جستجوگری و نوگرایی را پاسخ می‌دهد چراکه همواره برای این امیال، ظرفیتی برای پاسخ دارد. تلاقی عشق و تجربه، اتفاقِ تئاترست... و جریانی‌ست که دیگر نه در جنبی از زندگی انسانی، بلکه در کانون آن، مستقر و موجودیت دارد. تئاتر از محدوده‌ی دیالوگ و دکور و بازی و صحنه، عبور کرده‌است، از سبک‌ها، ژانر، فرم و محتواها...حتی از مرز اندیشه و تفکر و تعامل، فراتر رفته و امروز خود حرکت، جریانی اکتیو و کنشگری‌ست که عنصر ضروریِ انسانِ زنده است.