عبدالجبار کاکایی:
۳۰ سال پیش گفتمان تحلیلی از عرصه ادبیات انقلاب اخراج شد/اولین تندروی‌های فرهنگی با حذف آثار شهید مطهری در دانشگاه آغاز شد
نشست بیان مطالبات اهالی فرهنگ و هنر با حضور رضا کیانیان، صدیق تعریف، عبدالجبار کاکایی و سلمان امین و پیام محمود دولت‌آبادی بعدازظهر امروز شنبه نهم خردادماه در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عبدالجبار کاکایی (ترانه‌سرا) در این مراسم گفت: در ادبیات و هنر و کلاً اولویت فرهنگ دو مسئله را باید مدنظر قرار دهیم. امروز کسانی که خودشان را وامدار گفتمان انقلاب می‌دانند دیگر توجهی به اینکه گفتمان انقلاب یک گفتمان فرهنگی است؛ ندارند و گویا مسیرشان را عوض کرده‌اند. سعدی در حکایت درویش به خوبی مسئله اهمیت فرهنگ یا وابسته شدن به قدرت را بیان کرده است. جامعه‌ای که هفتصد سال پیش این گفتمان و فرهنگ را داشته چرا امروز گرفتار این مسئله شده و ما مبانی فرهنگی خود را به کل فراموش کرده‌ایم.
این ترانه‌سرا سپس با اشاره به انتخابات اخیر ریاست جمهوری اظهار داشت: انتخاب مردم در انتخابات اخیر اتفاق هوشمندانه‌ای بود که واقعاً از صد سال گذشته و بعد از مشروطه بی‌نظیر است. رای سیاسی که آگاهانه داده شد و علی‌رغم تمامی فشارهای اقتصادی مردم به درستی تصمیم گرفتند.
وی افزود: ما متاسفانه معمولاً از مباحث حوزه جمعیت‌شناسی غافل هستیم. به عنوان مثال وقتی امیرکبیر جیره و مواجب ثروتمندان و وابستگان قدرت را قطع کرد اولین اتفاقی که افتاد این بود که آنها خدم و حشم خود را اخراج کردند و به همین دلیل اولین تجمع اعتراضی علیه امیرکبیر را فقرا انجام دادند. مردم ما معمولاً به دلیل مشکلات اقتصادی و علاقه وافر به شتاب برای تغییرات؛ احساسی تصمیم می‌گیرند و بدون تحلیل یا نهایتاً همه گزینه‌ها را امتحان می‌کنند که گاهاً نتیجه ناخوشایندی دارد اما این‌بار خلاف روال همیشگی رفتار عاقلانه از آنها در انتخابات دیدیم.
کاکایی سپس با تاکید بر اینکه واژه مطالبات امروز دیگر به یک کلیدواژه در جامعه تبدیل شده؛ گفت: مطالبات امروز در جامعه ما به یک کلید واژه تبدیل شده و امیدوارم نسل جدید همین مسیر خود را ادامه دهد.
او مجدد گریزی به تجربیات خود از فعالیت‌های ادبی در سال‌های اول انقلاب زد و یادآور شد: من از سال‌های اول انقلاب شعر را شروع کردم و ذیل گفتمان انقلاب هم تربیت شدم و تجلی آرمان‌ها، خواسته‌ها و دغدغه‌های انقلابی که در دفاع از انقلاب و جنگ بود را دنبال می‌کردم. کم‌کم در دهه 60 گفتمان انقلاب از یک گفتمان تحلیلی که وسعتی گسترده داشت و همه طیف‌ها را شامل می‌شد به گفتمانی ترویجی برای نگرشی خاص تبدیل شد. می‌توان گفت 30 سال پیش گفتمان تحلیلی از عرصه ادبیات انقلاب اخراج شد و من و خیلی‌های دیگر نتوانستیم پیامدهای ترویجی شدن ادبیات انقلاب را قبول کنیم و کنار کشیدیم. در سال 63 و 64 اولین تندروی‌های فرهنگی در جلوگیری از تجمیع نظرات مختلف با ممانعت از حضور آثار شهید مطهری در دانشگاه آغاز شد.
کاکایی تاکید کرد: خوشحالم که با همه این مسائل ادبیات تحلیلی انقلاب راه خود را ادامه داده و این گفتمان به پیش رفته است. موضوع اتحادیه و صنف در حوزه ادبیات به دو دلیل با مشکل مواجه می‌شود اول نوع نگاهی که مدیران فرهنگی ما به این مقوله دارند و دوم آرا و نظرات متفاوت در جریانات فکری گسترده و اینکه برخی جریانات فکری می‌خواهند شعر و ادبیات را تنها با دیدگاه خود ترویج کنند. چند سال پیش دبیر جشنواره‌ای شدم و سعی کردم تمامی گفتمان‌ها و نگرش‌ها ذیل این جشنواره ادبی گرد هم بیایند اما دیدید که فضای تئاتر به جایی رسید که از جشنواره کنار گذاشته شدم.
این ترانه‌سرا در پایان با ابراز نگرانی از سقوط فرهنگی در عرصه موسیقی گفت: ما امروز شاهد یک سقوط فرهنگی در عرصه موسیقی هستیم و دیگر اندیشه‌های عمیق، اجتماعی و اصیل را در ترانه‌ها نمی‌بینیم. فضای موسیقی تنها به فضاهای احساسی و عاطفی سطحی و غیرمعنوی کشیده شده و طبیعی‌ست وقتی آزادی برای بیان ترانه‌های اجتماعی نباشد؛ موسیقی هم به سمتی پیش رود که تنها تجلی غرایض سطحی باشد.
