روایتی از اولین عملیات جنگی ایران در محور غرب

محمد عسگری، کارگردان فیلم سینمایی «آسمان غرب» که در بخش سودای سیمرغ چهل و دومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، در رابطه با روند دشوار تولید فیلم‌های سینمایی در ژانر جنگی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، گفت: ساخت فیلم‌هایی که تصاویر عظیمی از یک درگیری نظامی را نشان می‌دهند، بسیار دشوار است به خصوص اگر این فیلم در مناطق صعب‌العبور و سرد ساخته شده باشد. روزهای زیادی ما درگیر برف و باران بودیم و عملا به لجستیک بزرگی نیاز داشتم تا بتوانیم فضا را برای فیلمسازی مهیا کنیم.

وی افزود: با این وجود توجه به جزئیات را فراموش نکردیم و به شکلی فیلم ساخته شد تا مخاطب به خوبی با وضعیت داستانی فیلم آشنا شود و باید بگویم با وجود شرایط سخت از هیچ پلان و صحنه‌ای به سادگی نگذشتیم.

وی افزود: قهرمان «آسمان غرب» از دل مردم است و برای مردم می‌جنگد و غیرت به خاک و خانواده را به تصویر می‌کشد. قهرمان این فیلم سینمایی با این جزئیات برای مخاطب ناآگاه به قصه به خوبی تشریح می‌شود و علت دیالوگ‌های پرشمار ابتدای فیلم نیز همین موضوع است تا فضای داستان و شخصیت‌ها برای همه مخاطبان مشخص شود. 

عسگری خاطرنشان کرد: وجود جزئیات فراوان در فیلم سینمایی «آسمان غرب» به این علت است که همین جزئیات یک مفهوم کلی را شکل می‌دهند و آن را برای مخاطب باورپذیر می‌کنند. زمانی که مفهوم کلی باورپذیر شود، مخاطب هم می‌تواند با روایت همذات پنداری کرده و خود را در دل قصه مشاهده کند. هدف من از ساخت فیلم سینمایی «آسمان غرب» این نبود که صرفا یک اتفاق تاریخی را به تصویر بکشم بلکه تلاش کردم تا جزئیات، روابط میان خلبان‌ها، روابط میان ارتش و مردم و تمامی اتفاقات رخ داده دیگر را نشان دهم تا مخاطب بتواند به شکل بهتری قضاوت کند. 

عسگری در پاسخ به پرسشی درباره شباهت این فیلم با «اتاقک گلی» (اثر قبلی کارگردان) با توجه به جغرافیای روایت و عناصر موثر بر داستان، گفت: هر دو فیلم در قطعه‌ای از غرب کشور روایت می‌شوند و هر دو مربوط به جنگ ۸ساله ایران و عراق هستند. «اتاقک گلی» مربوط به آخرین عملیات انجام شده در جنگ و «آسمان غرب» مربوط به اولین عملیات انجام شده در جنگ است و این امر برای خود من نیز جای شگفتی داشت. من مشخصا به این شباهت‌ها توجه نکرده بودم اما می‌توان گفت که این فیلم به شکلی مکمل «اتاقک گلی» است زیرا در هر دو فیلم می‌توان ردپایی از مجاهدین و عوامل مرتبط با آن‌ها را مشاهده کرد. 

کارگردان فیلم سینمایی «آسمان غرب»، تصریح کرد: برای نگارش فیلمنامه یک مقطع زمانی و یک زمینه تاریخی را در نظر داشتیم. در روزهای نخست جنگ تحمیلی یک اتفاقی رقم خورد و تلاش کردیم تا آن را به تصویر بکشیم. تقریبا همین اتفاق در فیلم «اتاقک گلی» نیز رخ داد با این تفاوت که آن اتفاق در روزهای پایانی جنگ بود. 

وی افزود: من چند راه برای روایت قصه داشتم، یکی اینکه کتاب‌ها و فایل‌های صوتی باقی مانده از آن زمان را مطالعه کنم و دیگر اینکه با همرزمان شهید شیرودی در آن زمان گفتگو کنم. طی این گفتگوها، مسیری که باید پیش می‌رفتم، برایم روشن شد. در گفتگو با این عزیزان من در جریان جزئیات آن روزها قرار گرفتم و به شخصیت شیرودی نزدیک شدم. 

عسگری توضیح داد: حدود ۶۰ درصد این فیلم طبق وقایع واقعی است. کار ما تاریخ‌نگاری نبوده و سعی کردیم داستان را در قالب یک درام و به زبان سینما روایت کنیم.