در نشست تخصصی هفته پژوهش مطرح شد؛
مبانی حفاظت در کاوشهای باستانشناسی/ تهیه دستورالعملهای اصولی در حوزه حفاظت در کاوشهای باستانشناسی
تهیه پروتکلها و دستورالعملهای اصولی بر اساس دانش روز دنیا در حوزه حفاظت در کاوشهای باستانشناسی بسیار مهم است، به همین منظور پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری میتواند متولی این موضوع مهم باشد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، فتحالله نیازی (کارشناس حفاظت و مرمت) در نشست مشترک پژوهشکده باستانشناسی و حفاظت و مرمت گفت: آثاری که از کاوشهای باستانشناسی به دست میآیند، مهمترین منابع مادی اطلاعاتی گذشته هستند، به همین دلیل وظیفه یک کاوشگر تنها کشف و بررسی این آثار نیست بلکه باید برای حفظ و نگهداری از آنها نیز به همان اندازه تلاش داشته باشد.
او تصریح کرد: با وجود اینکه هم مرمتگران و هم باستانشناسان به موضوع یافتهها باستانشناس توجه خاصی دارند، در عین حال هر دو گروه نیز از دیدگاه متفاوتی به آن مینگرند، این تفاوت نگرش موجب بروز اختلاف گشته و برای حفظ و نگهداری و مراقبت از اشیا و محوطههای کاوش مشکلاتی به وجود میآورد.
این کارشناس حفاظت و مرمت، هدف از مطرح کردن این موضوع را تدوین برنامهای جامع برای حفظ و نگهداری یافتهها و بقایای محوطه باستانشناسی دانست که مورد استفاده هر دو گروه قرار گیرد و گفت: همچنین محوطههای تاریخی، فرهنگی و باستانشناسی جلوه بارزی از تلاشها و فعالیتهای انسان و مبارزه او با جهان پیرامونش از گذشتههای دور تاکنون است. نیاز مردمان به سرپناه، تلاش برای دست یافتن به غذا و مواد اولیه برای ساخت ابزار و لوازم مورد نیاز و کوشش برای تغییر طبیعت پیرامونشان منجر به برجای نهادن آثاری شــده است که خود به مثابه نشانه و نمود فرهنگی عمل میکنند.
نیازی افزود: همه اینها نشانه فیزیکی میراثفرهنگی ماسـت که با مفاهیم روحانی و مقدسی همراه است اگرچه در اجرای طرحهای حفظ و مرمت محوطهها و آثار تاریخی-فرهنگی، جنبههای ملموس و مادی آنها مورد توجه قرار میگیرند، لیکن درک مفاهیم و ارزشهای معنوی و روحانی آنها نیز به همان اندازه مورد نیاز است.
او با اشاره به اینکه به طور عمده در هر محوطه کاوش با دو گونه آثار روبرو هستیم یکی آثار قابل حمل یا اشیا که بایستی جدای از آثار معماری و بقایای محوطه با آن برخورد شود و دیگر آثار معماری و آرایههای معماری که الزاما همراه با بقایای محوطه در جای خود باقی مانده و میباید همانجا حفظ شود، تصریح کرد: بنابراین لازم به توضیح است که برای اجرای عملیات حفظ و مرمت در برابر هر دو نوع آثار به دست آمده از کاوش یک محوطه باستانشناختی، بایستی به جنبههای محدود، کمیاب، ارزشمند و غیر قابل تجدید آنها توجه داشته باشیم، بر همین اساس ارتباط مستقیم باستانشناس و مرمتگر در کاوشهای باستانشناختی از ابتدای کاوش و حتی پیش از کاوش تا زمانی که اشیا کاوش شده به مخزن امن منتقل شوند، میتواند در حفاظت و نگهداری آثار کاوش شده نقش بهسزایی داشته باشد.
با توجه به دانش روز باستانشناسان و مرمتگران ایرانی و ظرفیت خوب این دو گروه در کشور، این دو گروه هنوز نتوانستهاند در کنار هم روند حفاظت و نگهداری از یافتههای باستان شناختی را پیش ببرند و البته این موضوع نیازمند تهیه پروتکلها و دستورالعملهای اصولی بر اساس دانش روز دنیا در حوزه حفاظت در کاوشهای باستانشناسی است که پژوهشگاه میتواند متولی این موضوع مهم باشد تا آثار تاریخی فرهنگی کشورمان با همکاری این دو گروه به دست آیندگان برسد و به هر حال پژوهشکده باستانشناسی و پژوهشکده حفاظت و مرمت میتوانند برای تعاملهای علمی و اجرایی در این حوزه پیش قدم باشند.