روایتی از زندگی و تکثیرِ یوزهای ایرانی/ راستی‌آزمایی خبرها سوژه‌ی یک مستند
مستند «تکثیر در اسارت» به کارگردانی مهدی ایمانی مستندی درباره یوزهای ایرانی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مهدی ایمانی کارگردان مستند «تکثیر در اسارت» درباره این مستند گفت: مستند «تکثیر در اسارت» داستان تکثیر در اسارت یوزپلنگ‌های آسیایی است که وقتی جمعیت‌شان حالت شکننده‌ای پیدا کرد و در دسته‌بندی خطر انقراض قرار گرفتند، سازمان محیط زیست تصمیم گرفت اقدام به تکثیر آن‌ها در محیط اسارت کند. این سازمان ۱۰ سال پیش با دو یوز به اسم‌های کوشکی و دلبر، تکثیر در اسارت را آغاز کرد که اصلا موفقیت‌آمیز نبود و منجر به بارداریِ دلبر به عنوان یوز ماده نشد. این پروسه و عدم موفقیت، مدیران را به این سمت آورد تا انتقال مکان انجام دهند و یوزها را از پردیسان تهران به زیستگاه طبیعیِ خودشان منتقل کنند. بنابراین به توران در سمنان انتقالشان دادند و پروژه را آغاز کردند و یک یوز نر هم زنده‌گیری شد و خوشبختانه موفق شدند در توران اولین جفتگیری را ثبت کنند و یک تاییدیه زایمانی بگیرند. بعد ایران باردار شد و در زمان زایمان هم دچار سخت‌زایی شد و به شکل سزارین زایمان کرد و سه تا توله به دنیا آورد که هر سه هم نر بودند و رفته رفته این توله‌ها از دست رفتند و آخرین توله هم پیروز بود که تقریبا همه می‌شناختند و بعد از مدتی پیروز هم از دست رفت.
او گفت: من از قبل پیگیر این مسائل بودم و از زمانی که یوزها در پردیسان بودند هم خبرها را دنبال می‌کردم اما کار زمانی آغاز شد که یوزها به سمنان منتقل شدند و ما از همان زمان فیلم‌برداری را آغاز کردیم. فیلم‌برداریِ ما در تورانِ سمنان انجام شد اما پلان‌های آرشیوی از پردیسان هم داشتیم. همچنین در یک تایمی اجازه فیلم‌برداری را از دست دادیم و باز هم پلان‌های آرشیوی وجود داشت و توانستیم از آن‌ها استفاده کنیم. به دلیل اینکه یوز یک مبحث حساس و پیچیده‌ای است و من هم برای اولین‌بار وارد وادیِ حیات وحش شدم و مستندهای قبلیِ من در این حوزه نیستند. بنابراین یکسری ناهماهنگی‌ها و مخالفت‌هایی وجود داشت و تلاش می‌کردند از فیلم‌سازان دیگری استفاده کنند که در یک مقطعی مانع از ادامه کار ما شدند.
ایمانی با تاکید بر اینکه مستند «تکثیر در اسارت» محصول صدا و سیمای استان‌های تهران و صدا و سیمای استان سمنان است، توضیح داد: به طور کلی موضوع یوزها نزدیک به یک سال است که بسیار رسانه‌ای شده است. از این نظر خیلی از ایرانی‌ها پیگیر این موضوع هستند و از طرف دیگر هم داستانی که برای ایران پیش آمد، از سزارین گرفته تا توله‌ها و مرگ پیروز؛ مخاطب فقط خبرها را دنبال می‌کرد و هیچوقت اطلاعات تصویری و دقیقی از این ماجرا نداشت. مستند «تکثیر در اسارت» تمام این پروسه را نشان می‌دهد که ما در تمام این مراحل حضور داشتیم و فیلم‌برداری می‌کردیم و تقریبا این مستند یک راستی‌آزمایی برای تمامیِ خبرهایی است که درمورد یوز پخش می‌شد. اینکه یک مستند چقدر می‌تواند خوش ساخت باشد و چقدر تواناییِ این را دارد که مخاطبان عام‌تر را به خود جذب کند، به کیفیت ساخت آن مستند برمیگردد.
ایمانی همچنین گفت: من همیشه به اکو سینما علاقه‌مند بودم و مستند حیات وحش یک زیر مجموعه از اکو سینما محسوب می‌شود. در مستندهای قبلیم طبیعت وجود داشت، اما اینکه مشخصا دست بگذارم روی حیات وحش، در مستند «تکثیر در اسارت» اولین بارم بود. همیشه گربه‌سان‌ها را خیلی دوست داشتم و یکی از حسرت‌هایم انقراض دو تا از گربه‌سان‌های اصلی ایران یعنی شیر ایرانی و ببر مازندران بود. به همین دلیل دوست داشتم یک کاری برای سومین گربه سانی که در خطر انقراض قرار دارد، انجام دهم. در واقع قصد داشتم دیگران را نسبت به انقراض این گونه‌ها حساس‌تر کنم و سندی برای آیندگان بسازم.
او در پایان گفت: جشنواره سینماحقیقت، مهم‌ترین اتفاق سینمای مستند ایران است و اصلی‌ترین ویترین تولیدات مستند ایران به حساب می‌آید که حرفه‌ای‌ترین آثار در سینماحقیقت به نمایش درمی‌آیند. از این نظر خیلی اهمیت دارد و برای مستندسازان و جامعه مستند در درجه اول قرار می‌گیرد. اما اینکه جشنواره سینماحقیقت چقدر در بدنه مردم نفوذ کرده است، نیاز به کار دارد. مثلا جشنواره فجر توانسته است این کار را انجام دهد و اکران‌های سراسری و در شهرستان‌ها دارد. اما هنوز جشنواره سینماحقیقت موفق نشده است در عموم مردم نفوذ کند و بیشتر یک جشنواره محوری برای ارگان‌ها و جامعه مستند است. به دلیل اینکه ساز و کارهای لازمش هم هنوز صورت نگرفته است.
عوامل مستند «تکثیر در اسارت» عبارتند از تهیه‌کننده و کارگردان: مهدی ایمانی، مدیر فیلم‌برداری: مهدی آزادی، آهنگسازی: افشین عزیزی، صدابردار: سیدرضا حسینی‌نیا، صداگذار: محمدحسین ابراهیمی، مدیر تولید: حمیدرضا صباغیان و مشاور کارگردان و ناظر کیفی: محمدصادق اسماعیلی.
