ماجراهای روایت نشده بسیاری درباره فلسطین وجود دارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، اولین بخش برنامه به میز نقد سینمای ایران اختصاص داشت که محمد صابری روزنامه‌نگار سینمایی میزبان امیرحسین کاربخش کارگردان مستند «وداع با اسلحه» شد.

امیرحسین کاربخش کارگردان مستند ابتدا بیان کرد: باید بگویم موضوع فلسطین سخت و پیچیده است و ابعاد ناشناخته زیاد دارد. ما پیش از ساخت مستند ابتدا به این فکر کردیم که چرا سالهاست از فلسطین حمایت می‌کنیم. بعد از بررسی‌های فراوان به این نتیجه رسیدیم که ماجراهای روایت نشده بسیاری در این زمینه وجود دارد و تصمیم گرفتیم یک قصه روایت نشده را برای ساخت مستند برگزینیم. 

وی توضیح داد: ناگفته نماند که من پیش از این مستند کار کوتاهی با موضوع فلسطین ساخته بودم. در حقیقت این سوال همیشه در ذهنم بود که فلسطین چیست. ابتدای پروژه تهیه‌کننده بحث معامله قرن را مطرح کرده بود اما وقتی پژوهش آغاز شد، دید گسترده‌تری پیدا کردیم و عطش ما برای دانستن قصه‌ها بیشتر می‌شد. بیش از ۲۰ کتاب مطالعه کردیم تا به هدف خود نزدیک شویم. اگرچه همزمان با ما کار‌های دیگری با موضوع مورد نظر در حال ساخت بود.

کارگردان «وداع با اسلحه» عنوان کرد: اگرچه به این معتقدم که فرم مستند محافظه‌کارانه است اما سعی در روایت دوطرفه ماجرا ما را در برخی موارد محدود کرد برای همین سراغ ساخت اثر آرشیوی رفتیم. دوست دارم بگویم که جدیدترین کارم نیز در حوزه جبهه مقاومت است. 

در ادامه محمد صابری اظهار کرد: برگ برنده یک مستند موفق این است که خالق آن خود با جهانی که برای مستند می‌سازد، همراه شود تا به مخاطب بفهماند که او هم به دنبال پاسخ سوالش بوده است. این جنس مستندها پژوهشگر است و از ابتدا تا انتها سوال مطرح می‌کنند و پاسخ می‌دهند. 

وی تاکید کرد: برخلاف حرف جسورانه، فرم این مستند محافظه‌کارانه است. مستند برای نسل من کار می‌کند اما می‌شد فیلم به روز تر و با رنگ و لعاب بیشتر ساخت. همچنین به نظر من انتخاب نریتور کلیشه‌ای بود و شاید انرژی که من الان در کارگردان می‌بینم، در مستند نیست. 

فیلم سینمایی «فرحه» سوژه این هفته میز نقد سینمای جهان با حضور آرش خوشخو و محمدرضا مقدسیان از منتقدان سینما بود.

آرش خوشخو ابتدا مطرح کرد: اتفاقات عجیب و زیادی در فلسطین رخ داده اما تبدیل به فیلم نشده‌ است. در این زمینه تکلیف هالیوود مشخص است و تنها کشورهایی همچون ایران، مصر و هند می‌توانند اثری خلق کنند. ما در کشور خودمان چندین تجربه داشتیم که فیلم «بازمانده» مرحوم سیف الله داد کار شاخصی در این زمینه است که این مساله نشان می‌دهد تلاش کمی در این زمینه صورت گرفته است. سینمای ایران باید فیلم خوب بسازد نه اینکه شعار بدهد. ناگفته نماند که حوزه هنری، سازمان اوج، رسانه ملی و دیگر نهادها باید در این زمینه دست به کار شوند. 

وی تصریح کرد: «فرحه» یکی از معدود تلاش‌هایی در این زمینه از فیلمساز اردنی‌ست. از نظر من فیلم ملودرامیک شروع می‌شود و خط داستانی بسیار خوبی دارد و همین مساله ما را درگیر می‌کند اما به لحاظ بازی تکنیکی و بازی بازیگران با فیلم متوسطی‌ روبه‌رو هستیم. 

محمدرضا مقدسیان در ادامه عنوان کرد: درست است که سینمای جهان به ماجراهای فلسطین، سوریه و لبنان نمی‌پردازد اما تلاش می‌کنند چهره بهتری از کسانی ارایه کنند که باعث و بانی این اتفاق هستند. 

وی ادامه داد: فیلم «فرحه» به لحاظ تکنیک، فرم و فیلمنامه درجه یک نیست اما برای ما همراهی برانگیز است. همچنین به لحاظ محتوایی و تکنیکی، تمهیدی برگزیده است که تنها گوشه‌ای از اتفاقات را به تصویر بکشد تا شاید برای مخاطب تحمل‌پذیرتر باشد و شانس حضور در جشنواره را پیدا کند.  

این منتقد سینما خاطرنشان کرد: حرف درست را باید درست و زیبا مطرح کرد. اگر هنوز بعد از این همه سال فیلم «بازمانده» اثر شاخص درباره مساله فلسطین است، نشان می‌دهد که ما نه تنها پیشرفت نکردیم بلکه عقب‌گرد داشته‌ایم. اینکه درباره این مساله از چه نگاهی حرف بزنیم آن هم بدون شعار مهم است. درباره مساله فلسطین باید تاریخ روایت شود و اگر انسانیت و اخلاق در آن باشد، فیلم موفق می‌شود. ما قرار نیست با یک فیلمی که می‌سازیم درباره همه مسایل حرف بزنیم چون اینگونه درباره هیچ‌چیز صحبت نمی‌کنیم. پس باید خط داستانی مشخصی را برگزینیم.

مافی نیز درباره این موضوع گفت: آنچه که امروز رژیم صهیونیستی بر آن استوار است، حقی است که از جنگ جهانی دوم به زعم خود در حال گرفتن هستند. اگر‌ ما درباره ایدئولوژی، مساله هولوکاست و زمین‌هایشان از آن‌ها سوال کنیم، جهان را به هم‌می‌ریزند اما شاه کلید همه این مسایل این است که ما مظلوم هستیم و مدام می‌گویند کاری که می‌کنیم، حق ماست. واکنشی که در رژیم صهیونیستی وجود دارد، باعث می شود هیچ زمان دولت مستقر همیشگی نداشته باشد.  

در میز گفتگوی ویژه «نقد سینما»، امیررضا مافی میزبان علی عبدی کارشناس مسایل فلسطین با موضوع «چرایی فقدان سینمای ضد صهیونیستی» بود.

علی عبدی ابتدا بیان کرد: به شخصه تصور می‌کردم جبهه فرهنگی انقلاب بتواند موج و جریانی را در مساله مقاومت به وجود آورد. اما به نظر می‌رسد دغدغه آن را ندارد‌. ما مقاومت را در سوریه و لبنان به نمایش گذاشتیم اما به فلسطین نپرداختیم در صورتی که اصل ماجرا از آنجا شروع شده است. حلقه اصلی ماجرای مقاومت، فلسطین است و اگر این مساله را درک نکنیم به این مفهوم درست نپرداختیم. 

وی ادامه داد: لکنت زبانی که ما در حوزه‌های هنری برای پرداختن به مساله مقاومت داریم به واسطه نبود پژوهش و شناخت در این حوزه بوده است. به تعداد انگشتان یک دست پژوهشگرانی وجود دارد که بتوانند مسایل رسانه‌ای دشمن را تحلیل و رصد کنند. 

این کارشناس مسایل فلسطین یادآور شد: رژیم غاصب صهیونیستی با دولت و حکومت ایران مشکلی ندارد با ایرانی‌ها مشکل دارد. همچنین می‌گویند ایرانی، تهدیدی برای کل جامعه است. 

عبدی در پایان در‌باره وضعیت رسانه‌ای اسرائیل خاطرنشان کرد: باتوجه به مشکلات داخلی وضعیت آن‌ها هم آشفته اما ایران‌ستیزی به قوت خود باقی‌ست. رویکرد اسرائیل در حوزه جنگ با ما این است که در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و... آن را وسط رسانه مطرح می‌کند. اما ما در همه عرصه‌ها با اسرائیل درگیریم و در رسانه سکوت عجیبی داریم. 

وی یادآور شد: کارهای شاخصی در 5 یا 6 سال اخیر توسط رژیم صهیونیستی تولید شده است و من حداقل 10 مستند شاخص می‌توانم به شما معرفی کنم. به عنوان مثال اثر «پایان شهریار ایرانی» بعد از ترور شهید قاسم سلیمانی توسط این رژیم غاصب تولید شد اما در ایران چه کارهایی را می‌توانیم نام ببریم؟