تهیه مواد اولیه و به‌روزرسانی طرح‌ها، چالش فعالان منسوجات سنتی است/ در روستاهای دورافتاده نساجی سنتی کنار گذاشته شده

به گزارش خبرنگار ایلنا، سمانه سادات حسینی قابوسی (صنعتگر حوزه ابریشم بافی) از جمله هنرمندان صنایع دستی استان گلستان است که بیش از ۶ سال است که در این حوزه فعال است. او با اشاره به آنکه استان گلستان و شهر گرگان پتانسیل‌های مختلفی برای تهیه مواد اولیه انواع بافته‌ها از پنبه و پشم گرفته تا ابریشم و… دارد، گفت: پنبه‌ای که کشت می‌شود، ابریشمی که تولید می‌شود و پشمی که دور ریز می‌شد را تبدیل به نخ می‌کنیم و با استفاده از گیاهانی که در استان موجود است، رنگرزی طبیعی می‌کنیم و سپس از آن برای بافت پارچه و سایر محصولات استفاده می‌کنیم. 

او در پاسخ به این سئوال که چگونه در ابریشم بافی از سایر مواد اولیه از جمله پنبه و پشم استفاده می‌شود؛ مگر نباید تمام تار و پود این پارچه‌ها از ابریشم باشد، گفت: حوزه ابریشم بافی در زمره نساجی سنتی محسوب می‌شود و از آنجا که ما در حوزه نساجی سنتی فعال هستیم می‌توانیم از مواد اولیه متنوع استفده کنیم. ضمن آنکه نمی‌خواهیم مواد اولیه را از استان‌های دیگر تامین کنیم و قصد داریم تمام مواد اولیه را از استان خودمان تامین کنیم از این رو تنوع مواد اولیه مانعی برای تولید مصنوعات و منسوجات نیست. 

حسینی قابوسی درخصوص تهیه مواد اولیه ابریشم بافی در استان گلستان نیز گفت: تامین مواد اولیه و تهیه نخ ابریشم در استان امکان‌پذیر است. البته در گذشته پیله ابریشم را برای تبدیل شدن به نخ به استان‌های دیگر می‌فرستادیم اما چندی است که با ورود دستگاه‌های جدید موفق شده‌ایم که پیله ابریشم را تبدیل به نخ کنیم و طی مراحل مختلف این مواد را تولید کنیم. درحال حاضر نخ ابریشم پخته شده و آماده کیلویی حدود ۳ میلیون ۵۰۰ هزار تومان است. قیمت مواد اولیه در قیمت محصول نهایی تاثیرگذار است چنانکه پارچه ابریشم تولیدی با مواد اولیه با این نرخ، با عرض کم که در حدود ۵۰ است متری ۴۵۰ هزار تومان و با عرض بیشتر ۸۵۰ هزار تومان است. البته این قیمت متغیر خواهد بود. طی چند سال گذشته فروش خوبی نداشتیم اما جدیدا به صنایع دستی توجه بیشتری می‌شود و فروشمان خوب شده است. 

او که کارشناس ارشد صنایع دستی است. با اشاره به آنکه بیشتر از نقوش سنتی استان گلستان برای طراحی و بافت پارچه‌های ابریشم استفاده می‌کند، گفت: گل-غنچه، گل پاسماوری و… نقوش مرسوم هستند. همچنین بانوان در گذشته سعی می‌کردند آنچه در اطراف خود می‌بینند از طرح حیوانات گرفته تا اشیاء و اشکال مختلف که پیرامونشان بود برای بافت در گلیم و جاجیم و… سایر بافته‌ها استفاده کنند. هریک از این نقوش داستان خود را دارد. برای مثال در منطقه شاهکوه، گل‌هایی می‌روید که شکل خاصی دارد حتا تصویر سماورها نیز بر روی این بافته‌ها نقش شده است. این اشکال انتزاعی هستند و از آنچه در اطراف بافنده وجود داشته الهام گرفته شده. 

به گفته این صنعتگر حوزه ابریشم بافی این روزها موارد استفاده از این بافته‌ها متنوع‌تر شده چنانکه برخی از طراحان لباس رغبت فراوانی برای استفاده از این نوع بافته‌ها در طرح‌های خود دارند. حتا در کیف و… هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر این بافته با استفاده از مواد اولیه‌ای مانند پشم بافته شود به عنوان جاجیم، پادری و رومیزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این روست که بیشتر خانم‌های گرگان مشغول بافندگی ابریشم بافی هستند ممکن است در مراحل مختلف این حوزه فعال باشند اما در کل می‌توان گفت پارچه بافی در شهرهای مختلف رواج دارد. البته در روستاهای دورافتاده فعالیت در حوزه نساجی سنتی کنار گذاشته شده چراکه صرفه اقتصادی برای آن‌ها ندارد. کسب راه ارتباطی و به روزسازی دستگاه‌ها و استفاده از مواد اولیه بهتر از جمله چالش‌های این حوزه است. باید آموزش‌های لازم برای استفاده از مواد طبیعی دورریز اطراف هنرمندان به آن‌ها داده شود تا بتوانند با کاهش هزینه تولید و به روزسازی طرح‌ها، فروش خوبی داشته باشند. 

او درخصوص دریافت وام و تسهیلات برای رونق و توسعه فعالیت‌ها درحوزه صنایع دستی نیز گفت: اگر زیرنظر صنایع دستی فعالیت داشته باشیم می‌توانیم از وام‌های حوزه تسهیلات خانگی استفاده کنیم یا اگر بخوایم کارگاه تجهیز کنیم وام‌هایی که البته اکنون کمی سودشان افزایش یافته، دریافت می‌کنیم. 

به گفته حسینی قابوسی، بیشترین میزان فروش ابریشم بافی و بافته‌های سنتی به صورت حضوری است. البته آنلاین هم فروش دارند. حضور هنرمندان صنایع دستی در نمایشگاه‌ها می‌تواند برقرارکننده ارتباط بین هنرمندان استان‌های مختلف باشد. ضمن آنکه می‌توان به تولید کنندگان نیز ارتباط داشت.