آیا سهم موسیقی دستگاهی از سینمای ایران تنها دو فیلم سینمایی است؟ / معرفی آثار شاخص چهل دهه گذشته

قدمت و اعتبار موسیقی دستگاهی و مقامی ایران با موسیقی پاپ که از دهه چهل در ایران باب شده قابل مقایسه نیست. با این حال اغلب فیلمسازان بیتوجه به تعداد انبوه مفاخر موسیقی ایرانی صرفا به ساخت آثاری شبهموزیکال با محوریت پاپ پرداختهاند که تاسفبرانگیز است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، موضوعی که رویه ساخت آثار سینمایی با محوریت موسیقی اصیل را به لحاظی کمی ضعیف مینماید تاریخ کهن موسیقی ماست که عمر آن به قدمت بشر است. موسیقی دستگاهی ایران نیز با وجود پتانسیلهای بسیار و مسیر پر فراز و نشیبی که تا کامل شدن پیموده، آنطور که باید مورد توجه سینماگران و تهیهکنندگان این عرصه نبوده است. از سویی دیگر موسیقی دستگاهی و البته مقامی ما شخصیتهای بزرگی را به خود دیدهاند که قطعا اگر نبودند الان موسیقی امروز جایگاه فعلی را نداشت.
ادیب خوانساری، درویش خان، برادران فراهانی، یحیی (تار ساز)، غلامحسین بنان، مرتضی حنانه، حسن کامکار، علیاصغرکردستانی، حاج قربان سلیمانی، میرزا عبدالله، قمرالملوک وزیری، محمدرضا شجریان، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی، پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، حسن کسایی، عثمان محمدپرست، حسین تهرانی، علیاصغر بهاری، جلیل شهناز و ... تنها برخی از هنرمندان مطرح و موثر گذشته و حال هستند که موسیقی کشور ما تا امروز به خود دیده است. با توجه به تعداد کثیر هنرمندان عرصه موسیقی و تاریخ جالب و پرفراز و نشیب این هنر با ارزش، تعداد آثار سینمایی ساخته شده درباره مفاخر و گونههای موسیقایی و جریانات رخ داده بسیار معدود است تا آنجا که آثار سینمایی با موضوع موسیقی ایرانی به تعداد انگشتهای یک دست هم نمیرسند!
«دلشدگان» / فاخرترین اثر موسیقایی ایران
ساخته علی حاتمی/ محصول سال ۱۳۷۰
زمانی که از موسیقی و سینمای ایران صحبت نمیکنیم اگر مخاطب پر و پاقرصی باشیم فیلم سینمایی «دلشدگان» اثر زندهیاد علی حاتمی را به یاد میآوریم. صدای محمدرضا شجریان در این اثر موج میزند و سکانسهای زیبای فیلم با تحریرها و آوازهایش ماندگارتر شدهاند. علی حاتمی از همان ابتدا با هدف ساخت اثری درباره موسیقی به سراغ داستانهای واقعی رفته است. او تصمیم داشت سه داستان واقعی را درباره ضبط قطعات آثار سنتی ایرانی را بسازد. حاتمی میخواست به دوران احمدشاه قاجار برود اثر را در فضای شهرهایی چون پاریس و لندن و تفلیس بنویسد.
فیلم «دلشدگان» داستان زندگی تاجری ایرانی است که در بحبوحه جنگ جهانی اول تصمیم میگیرد چند نوازنده ماهر را با خود همراه کند تا قطعاتی از موسیقی ایرانی را ضبط و ثبت کند تا فراموش نشوند و از بین نروند. این قصه دراماتیک با دیالوگهای زیبای این اثر خوشساخت توسط علی حاتمی که اغلب او را شاعر سینمای ایران میدانند، نوشته شده است. با اینکه امین تارخ، اکبر عبدی و سعید پورصمیمی بازی روان و یکدستی در این اثر ارائه میدهند اما نقطه قوت این اثر موسیقی و تصانیف آن است که با صدای محمدرضا شجریان تولید و ارائه شدهاند. دلیل نقطه قوت موسیقی نیز در فیلم «دلشدگان» حضور حسین علیزاده (نوازنده تار و سهتار) و محمد شجریان به عنوان آهنگساز و خواننده است. موضوعی که درباره این اثر و ممیزیهای دهه هفتاد وجود دارد عدم اجازه دادن به امین تارخ (در نقش طاهر) برای لب زدن است! به همین دلیل هیچ نمای بستهای از امین تارخ به عنوان خواننده در اثر وجود ندارد.
مشهورترین تصنیف دلشدگان چیست؟
از مشهورترین تصنیفهای این فیلم میتوان به قطعه «دلشدگان» با شعری از زندهیاد فریدون مشیری اشاره کرد. اغلب مخاطبان موسیقی و سینما موسیقی فیلم «دلشدگان» را با این تصنیف به یاد میآورند. پس از اکران «دلشدگان»، آلبومی شامل قطعات موسیقی فیلم، به همین نام منتشر شد.
«نرگس مست»/ اثری فاخر درباره یک سازگر
ساخته جلاالدین دری/ محصول سال ۱۳۹۵
«نرگس مست» یکی از معدود فیلمهای موسیقیمحور است که در اواسط دهه نود ساخته شده است. کارگردانی این اثر به عهده جلالالدین دری بوده و سعید پورصمیمی، مهدی پاکدل و میترا حجار در آن ایفای نقش کردهاند. دری هدفش این بود با این اثر به موسیقی کشورش ادای دین کند اما اکران آن با ابتدای همهگیری کرونا مواجه شد لذا آنطور که باید دیده نشد و مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار نگرفت. به هر حال این فیلم چه فروخته باشد چه در گیشه با شکست مواجه شده باشد اثری درباره موسیقی ایرانی است. اگر توجه کنید در میان لیست ارائه شده آثاری که به صرفا به موسیقی ایرانی بپردازند معدودند و «نرگس مست» یکی از آنهاست.
داستان این اثر سینمایی درباره مردی سالخورده به نام موسیو خاچیک است که سالهای عمرش را صرف ساخت و تعمیر سازهای ایرانی کرده است. او شاگردانی دارد که هرکدام را در قامت یکی از بزرگان موسیقی اصیل ایرانی میبیند.
آهنگساز «نرگس مست» چه کسی است؟
یکی از نقطه قوتهای آخرین اثر جلالالدین دری وجود مجید درخشانی نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی به عنوان سازنده موسیقی متن فیلم است. او با همراهی چند خواننده جوان که آنها هم هنرمندان مستعدی هستند قطعات در خوری ارائه کرده است. در این اثر شخصیتهای فیلم لب میزنند و صداها با خواندن آنها لیپ سینک شده است. اما موضوع دیگری که به اثر دری ارزش و بهای بیشتری بخشیده، انتخاب تصانیفی قدیمی و ماندگار است. در این فیلم آثار شاخصی از بزرگانی چون علیاکبر شیدا، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و دیگر بزرگان موسیقی ایرانی است. در نهایت اگر نقدی به فیلم و فیلمنامه آن وارد است اما موسیقی اثر به دلیل استنادها و انتخابهای درست، قابل قبول و قابل تامل است.
موسیقی ایرانی در عرصه مستندسازی
«شش قرن شش سال» اثری با حضور گسترده موزیسینها
باید یادآور شد طی دهههای اخیر آثار مستندی در قالب بیوگرافی از بزرگان موسیقی ساخته شده که این آثار را نمیتوان در گروه آثار سینمایی قرار داد. معدود آثاری هم درباره جزییات موسیقی دستگاهی ساخته شده که شاید در میان آنها شش قرن و شش سال ساخته مجتبا میرطهماسب از بقیه مطرحتر است.
در این اثر مستند گروهی موسیقیدان تلاش میکنند تا تصنیفهای منسوب به «عبدالقادر مراغی»، برجستهترین موسیقیدان، نظریهپرداز، نویسنده و شاعرِ ششصد سال پیش را به استناد کتابها و رسالات کُهن و از لابهلای تاریخ و فرهنگ ایران بازیابی و بازخوانی کنند. این گروه پس از شش سال کنکاش، تلاش و تمرین موفق میشوند آثاری که قرنها پیش از ایران به ترکیه نقل مکان کرده بودند را برای اولین بار ضبط و منتشر کنند. محمدرضا شجریان، محمدرضا درویشی، همایون شجریان، نگار بوبان، ساناز نخجوانی، علی صمدپور، سیروس جمالی، آرش شهریاری، سیامک جهانگیری، بهزاد میرزایی، سامر حبیبی، احسان ذبیحیفر و جمعی از موسیقیدانان و موسیقیشناسان ترکیه در مستند «شش قرن شش سال» حضور دارند.
سینمای موزیکال با محوریت پاپ
موضوع دیگر که احتیاج به ارائه آمار هم ندارد این است که از دهه هفتاد هرچه گذشته از تعداد آثار سینمایی با موضوع موسیقی کاسته شده است. شاید به این دلیل که در دهههای هفتاد و هشتاد موسیقی و سبکهای عامیانهتر آن از اوضاع حاد و نابسامانی برخوردار بودهاند و همین چالش توجه سینماگران را برای ساخت آثاری دراینباره، برانگیخته است.
موسیقی پاپ آنهم در سالهای پس از انقلاب اسلامی از باقی سبکها پرفراز و نشیبتر است و روند دشوارتری را تا عمومیت یافتن پیموده است. از سال 1357 تا اواسط دهه هفتاد موسیقی پاپ مقولهای بود که درباره آن صحبتی نمیشد و به دلیل عدم سیاستگذاریهای حوزه فرهنگ و هنر و مخالفتهای بسیاری از سوی مسئولان این سبک مقولهای ممنوع بود. این حساسیتها تا به آنجا بود که از واژه سرود به جای ترانه استفاده میکردند. به طور دقیقتر از اواخر دهه شصت و با پایان جنگ تحمیلی بود که هنرمندان به مرور فعالیت خود را در عرصه پاپ آغاز کردند. مرکز موسیقی صدا و سیما هم در آن سالها تلاش داشت با گزینشهای دقیق و تخصصی افرادی شایسته و با تکنیک را به عنوان خوانندگان پاپ پس از انقلاب معرفی کند. این اتفاق به مدد وجود برخی خوانندگان پرتلاش و مهربانی مسئولان فرهنگی با مقوله هنر و موسیقی، بالاخره رخ داد؛ اما هنوز حساسیتها برقرار بود درنتیجه برخی خوانندگان و ترانهسرایان و آهنگسازان که موفق به دریافت مجوز نمیشدند آثار خود را به صورت زیرزمینی تولید و منتشر میکردند و در ادامه و در اواخر دهه هفتاد بود که موسیقی پاپ به مرور جای خود را در میان مردم و مسئولان پیدا کرد. این فضای بسته در دهه هفتاد و هشتاد و دشواری در دریافت مجوزهای قانونی، سینماگران را بر آن داشت تا به سراغ موضوعات حادی بروند که موسیقی و خوانندگان پاپ آن دوران را با چالش مواجه کرده بود. با اینکه نمیتوان چنین آثاری را فیلمهای موزیکال دانست اما برخی از آنها در این دسته میگنجند.
تعداد آثار ساخته شده درباره موسیقی پاپ و خوانندگان این عرصه از دهه هفتاد تاکنون کم نیست اما موضوعی که وجود دارد کیفیت آنهاست. در میان آثار متعددی که با موضوع موسیقی پاپ و مصائب آن ساخته شده تنها برخی درخور توجهند و باقی از مضامین و محتوای ضعیفی برخوردارند.
«خوهران غریب»/ مملو از آثار کودکانه
ساخته کیومرث پوراحمد/ محصول سال ۱۳۷۴
پوراحمد که همواره در ساخت آثارش به رده سنی کودک و نوجوان توجه داشته، در مقطعی به سراغ ساخت اثری موزیکال رفت که موسیقی پاپ هنوز معنای واقعی خود را آنطور که باید در جامعه پیدا نکرده بود. این اثر که «خواهران غریب» نام دارد و هنوز برای کودکان و نوجوانان امروزی جذاب است، در زمان اکران هم با استقبال مردم مواجه شد. فیلمنامه این اثر که درباره مصائب خانوادگی دو دختر بچه دوقلوست از رمان «خواهران غریب» نوشته اریش کستنر برداشت شده است.
آنچه فیلم پوراحمد را به موسیقی ربط میدهد این است که پدر این دو خواهر آهنگساز است. این آهنگساز بودن پدر با بازی زندهیاد خسرو شکیبایی واسطهای برای تولید و بازسازی آثاری موسیقایی برای رده سنی کودک و نوجوان است. با این توضیح که موسیقی رده سنی کودک و نوجوان در کشور ما با فراز و نشیب و رکوردهای متعدد روبرو بوده و همین موضوع باعث شده آثار کمی در این ژانر به تولید و انتشار گسترده قرار گیرد و محبوب شود. البته که سینمای رده سنی کودک و نوجوان ما هم همواره با مشکلاتی روبرو بوده و روند مشخص و مفیدی را طی چهل و چند سال اخیر نپیموده است. از این جهت میتوان فیلم «خوهران غریب» را دارای جایگاه بالایی در تاریخ سینمای ایران دانست.
آهنگساز «خواهران غریب» چه کسی است؟
آهنگساز این اثر زندهیاد ناصر چشمآذر است. چشم آذر در این اثر یک آهنگساز صرف نبوده. او با پرداختن به اشعار محبوب رده سنی کودک و نوجوان و بهرهگیری از آثار چاپ شده در کتابهای درسی آن دوران تلاش دارد ارتباط ویژهای میان مخاطبان کودک و نوجوان با فیلم ایجاد کند. «باز باران با ترانه»، «ای نام تو بهترین سرآغاز» و «صد دانه یاقوت» شعرهایی هستند که چشم آذر با بهرهگیری از آنها آثارش را برای فیلم پوراحمد ساخته است. در میان آثار تولیدی چشم آذر برای فیلم سینمایی «خواهران غریب» قطعه «مادر من» با صدای زندهیاد شکیبایی از بقیه معروفتر است. به جز خسرو شکیبایی، افسانه بایگان و پرویندخت یزدانیان در اثر ایفای نقش کردهاند.
«پر پرواز»/ موفق و خوشساخت
ساخته خسرو معصومی/ محصول سال ۱۳۸۰
فیلم سینمایی «پر پرواز» زمانی ساخته شد که هنوز موسیقی پاپ جایگاه خود را در میان مردم و مسئولان پیدا نکرده بود. مطمئنا تولید چنین اثری در شرایط بسته آن سالها کار راحتی نبوده اما به هرحال به سرانجام رسیده است. این اثر به دلیل حضور شادمهر عقیلی که در آن دوران با آلبوم «دهاتی» و پیش از آن با یک آلبوم بیکلام به نام «بهار من» به مخاطبان پاپ معرفی شده بود، اقبال فروش بسیار یافت و رکورردار شد. خسرو معصومی در آن مقطع تلاش داشت اثری با فیلمنامه قوی بنویسد؛ لذا برای نگارش بهتر کیانوش عیاری را به کمک گرفت. قصه فیلم «پر پرواز» هم درباره مصائب آن سالها در رابطه با دریافت مجوزهای موسیقی است. شادمهر خواننده جوان و مطرح آن سالها در فیلم تلاش دارد برای آلبومهایش مجوز بگیرد اما با مشکلاتی مواجه میشود و در نهایت پس از بروز اتفاقاتی تصمیم میگیرد از ایران برود و در پایان پشیمان میشود.
«پر پرواز» به جز بهره بردن از بازی شادمهر عقیلی و توجه به موسیقی پرطرفدار پاپ دهه هشتاد، به مصائب روز عرصه فرهنگ و هنر پرداخته که در موفقیت اثر سهم بسزایی داشته است. به جز شادمهر عقیلی، زیبا بروفه و مرجان شیرمحمدی بازیگر نقشهای اصلی این اثر سینمایی هستند.
آهنگساز «پرواز» کیست؟
آهنگسازی اثر سینمایی خسرو معصومی به عهده محمدرضا چراغعلی بوده است. از مهم ترین آثار چراغعلی به عنوان آهنگساز و تنظیمکننده میتوان به آلبوم «صیاد» با صدای علیرضا افتخاری و «حامی» با اجرای حمید حامی اشاره کرد. او همچنین با ناصر عبداللهی، محمدعلی بهمنی ترانهسرا و پرویز پرستویی همکاری داشته است. چراغعلی طی سالهای اخیر هم به طور کم و بیش فعالیتهای خود را در قالب تنظیمکننده، آهنگساز ادامه داده و چند اثر را نیز خوانده است.
«هفت ترانه»/ فیلمی ضعیف و الکن درباره موسیقی پاپ
ساخته بهمن زرینپور/ محصول سال ۱۳۸۰
«هفت ترانه» را میتوان در ژانر آثار موزیکالی قرار داد که به موسیقی روز میپردازند. این اثر اولین فیلم سینمایی بهمن زرینپور است که در اوائل دهه هشتاد (آن زمان که هنوز موسیقی پاپ آنطور که باید رسمیت نیافته بود) ساخته شد. این فیلم متعلق به سینمای تجاری است با این حال در زمان اکران فروش زیادی نداشت و منتقدان و مخاطبان آن را اثری ضعیف میدانستند. در واقع میتوان گفت «هفت ترانه» فیلمی عاشقانه و متعلق به سینمای بدنه است که به موسیقی و اجرا و برخی از مشکلات این روند پرداخته است. شروین نجفیان بازیگری است که در این اثر سینمایی ایفاگر نقش خواننده است. لعیا زنگنه، سحر جعفریجوزانی و ایرج راد هم دیگر بازیگران اصلی این اثر سینمایی ناموفق هستند. در نهایت اینکه میتوان گفت «هفت ترانه» فیلم تجاری و ضعیف است که به موسیقی پاپ کشور در دهه هشتاد میپردازد.
آهنگساز آثار موسیقایی فیلم «هفتترانه» کیست؟
قطعات موسیقی این فیلم را کامبیز روشنروان، با ترانههایی از یغما گلرویی ساخته که شروین نجفیان حین حضور مقابل دوربین آنها را لب میزند. کامبیز روشنروان نوازنده، آهنگساز و رهبر ارکستر است که طی سالهای فعالیتش در زمینه آموزش هم همواره فعال بوده است. او را به عنوان آهنگسازی میشناسند که به موسیقی کلاسیک و سنتی به طور توامان توجه دارد. روشنروان با استفاده از فرمهای موسیقی غربی و ایرانی آثاری را به شکل«سمفونی»، «سونات»، «پوئم سمفونی»،«کنسرتو» و دیگر قالبها ساخته و تنظیم نموده است. او به جز کارهای اجرایی، آثاری را در قالب مقاله و جزوه و کتاب هم منتشر کرده است. از کامبیز روشنروان به عنوان موسیقیدانی صاحبنظر در مباحث تئوریک و هارمونی یاد میکنند.
«مکس»/ اثری درباره موسیقی کوچه بازاری
ساخته سامان مقدم/ محصول سال ۱۳۸۳
«مکس» هم مانند «هفت ترانه» موزیکال است اما فضای آن کمدی است و به موسیقی پاپ ایران در دهه هشتاد میپردازد. «مکس» یکی از فیلمهایی است که در آن سالها با مشکل توقیف مواجه شد. این اثر در نهایت شش سال بعد یعنی حدود سالهای هشتاد و هشت یا هشتاد و نه امکان انتشار پیدا کرد. البته این فیلم مانند دیگر آثار تجاری موزیکال به موسیقی فاخر کشور یا حتی پاپ فاخر نمیپردازد. پیمان قاسمخانی نویسنده اثر شخصیتی را طراحی کرده که در دسته خوانندگان سطح پایین لس آنجلسی میگنجد. بهتر آن است بگوییم «مکس» فیلمی موزیکال درباره موسیقی کوچه بازاری است. موسیقی کوچه بازاری را مخاطبان عام با خوانندگانی چون جواد یساری، قاسم جبلی، داوود مقامی و عباس قادری و برخی دیگر میشناسند. نقش خواننده فیلم سامان مقدم را فرهاد آییش بازی میکند و گوهر خیراندیش و پگاه آهنگرانی هم دیگر بازیگران اثرند.
فیلم «مکس» را نیز باید در لیست آثار موسیقیمحور سینمای ایران دانست. «مکس» با آنکه پس از شش سال اکران شد اما استقبال چشمگیر مخاطبان را در پی داشت.
آهنگساز فیلم «مکس» چه کسی است؟
امیر توسلی آهنگسازی فیلم سینمایی سامان مقدم را به عهده داشته است. او در این اثر ضمن مدیریت آثار انتخابی از میان آثار عامهپسند و کوچهبازاری به بازسازی آنها پرداخته است. امیر توسلی طی این سالها آهنگسازی سریالهایی چون «مختارنامه»، «شهرزاد»، «هیولا» و «مهمونی» را به عهده داشته و ساخت موسیقی سریال «آنتن» از آخرین فعالیتهای اوست.
«سنتوری»/ توجه نامحسوس به موسیقی تلفیقی
ساخته داریوش مهرجویی/ محصول سال ۱۳۸۵
در لیست آثار موسیقیمحور سینمای ایران به فیلم «سنتوری» میرسیم که یکی از آثار پرحاشیه داریوش مهرجویی است. این اثر به نوعی درباره آن نوع موسیقی است که در اواسط و اواخر دهه هشتاد باب شد و از تلفیق موسیقی سنتی با موسیقی پاپ یا سبکهای دیگر حاصل میشد. بهرام رادان در این اثر نوازنده سنتور است که برای امرار معاش و تامین زندگی به اجرا در مجالس عروسی میپردازد و در این حین درگیر اعتیاد میشود و زندگی مشترکش را به باد میدهد. او زمانی از بند اعتیاد رها میشود که دیر است همسرش او را ترک کرده است. داریوش مهرجویی که تا پیش از فیلم «نارنجیپوش» آثارش کیفیت بالاتری داشت در «سنتوری» زیرکانه موسیقی معاصر اواسط دهه هشتاد را به تصویر کشیده است.
با اینکه «سنتوری» برای اکران حاشیههای بسیار داشت و در نهایت به صورت قاچاق پخش شد؛ اما مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفت.
آهنگساز «سنتوری» چه کسی است؟
مهرجویی با بهرهگیری از وجود اردوان کامکار به عنوان آهنگساز و محسن چاوشی به عنوان خواننده، ساخت قطعاتی را رقم زده که همچنان جزو آثار تلفیقی تاریخ موسیقی کشور محسوب میشوند. در ادامه ترکیب کامکار، چاوشی و بهرام رادان به عنوان بازیگر و خواننده آثار، مثلثی را تشکیل داده که میتوان آن را نقطه قوتی برای قرار دادن فیلم «سنتوری» در دسته آثار موسیقیمحور ایرانی دانست.
اردوان کامکار فرزند حسن کامکار و یکی از اعضای گروه خانوادگی «کامکارها» است. او سنتور را در چهار سالگی نزد پدرش آغاز کرد و در جوانی به همراه برادرش هوشنگ کامکار، کنسرتینوی سنتوری تصنیف کرد که در آلبومی به نام بر تارک سپیده (همراه با یک کنسرتینوی کمانچه از برادرش، اردشیر) به بازار عرضه شد. او در سال پنجاه و نه به تهران نقل مکان کرد و تا به امروز به فعالیتهای هنری مشغول بوده و شاگردانی را نیز تربیت کرده است. آنچه به کار اردوان کامکار ارزش و بها بخشیده توجه ویژه او در به کارگیری تکنیکهای سنتور است. یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای اردوان کامکار یکدستی اجرای مضرابهای چپ و راست است که یکدست و با قدرتی یکسان انجام میشود. محسن چاوشی هم خواننده عرصه پاپ است که فعالیت حرفهایاش را با موسیقی زیرزمینی آغاز کرد و در ادامه و پس از کسب شهرت و محبوبیت بود که مجوز اولین آلبومش را دریافت کرد.
آثار سینمایی دیگر درباره موسیقی ایران
در پایان باید گفت طی سالها و دهههای گذشته جز آثار معرفی شده فیلمهای دیگری هم با موضوع موسیقی ساخته شدهاند به طور مثال «کسی از گربههای ایرانی خبر ندارد» یکی دیگر از آثار موسیقیمحور ایرانی است که بهمن قبادی کارگردانی آن را به عهده داشته و حامد بهداد تنها بازیگر سرشناس آن است. این اثر با فیلمنامه حسین مرتضاییان آبکنار و رکسانا بهرامی از همان ابتدا مجوز ساخت دریافت نکرد و در نهایت هم به صورت زیرزمینی و روی دیویدی منتشر شد. دیگر بازیگران فیلم نیز از میان خوانندگان زیرزمینی آن روزها انتخاب شدند که اشکان کوشاننژاد و سروش لشکری ملقب به هیچکس مطرحترین آنها بودند. داستان این فیلم که در سال هشتاد و هشت ساخته شده درباره دختر و پسری است که درصدد تشکیل یک گروه موسیقی هستند اما با مشکلاتی مواجه میشوند.
اپیزود «تهران سیم آخر» ساخته مهدی کرمپور از فیلم سینمایی «طهران تهران» یکی دیگر از آثاری است که به موسیقی کشور پرداخته و در سال هشتاد و هشت تولید شده. این اثر درباره یک گروه موسیقی است که قرار است کنسرت اجرا کنند، اما هم از سوی ارشاد به مشکلات مجوز برمیخورند و هم هریک از اعضای گروه دچار مسایلی در زندگی خصوصی خود میشود که بر نتیجه کار گروه موسیقی اثر میگذارد. خواننده این گروه رضا یزدانی است که در نقش خودش در فیلم حضور دارد و ساخت موسیقی آن نیز برعهده کارن همایونفر است.
اپیزود اول فیلم «طهران تهران» هم با عنوان «روزهای آشنایی» ساخته داریوش مهرجویی در قالبی مستندگونه ساخته شده و به توری یک روزه در تهران اختصاص دارد.
«مطرب» ساخته مصطفی کیایی با بازی پرویز پرستویی، الناز شاکردوست و محسن کیایی فیلم دیگری است که میتوان آن را اثری کمدی موزیکال دانست. فیلم «مطرب» ساخته سال 1397 است و داستان زندگی یک خواننده معروف پیش از انقلاب را به تصویر میکشد و مملو از آواز و موسیقی است.
سخن پایانی
در ادامه روند تولیدات سینما و فعالیت موزیسینها باید دید آیا موسیقی ایران که امروزه بیش از قبل وجوه بینالمللی یافته و به مدد تلاش و اجراهای برونمرزی هنرمندان ایرانی به جهانیان معرفی شده تا چه حد مورد بهرهبرداریهای دراماتیک فیلمسازان قرار میگیرد. مورد بعدی مشاوره گرفتن سینماگران از پژوهشگران بخشهای مختلف موسیقی است که اساس ساخت فیلمهایی موثق و با کیفیت و معتبر را رقم خواهد زد. نباید فراموش کنیم که موسیقی ایرانی شامل دستگاهی و مقامی هنوز آنطور که باید مورد تحلیل و تولید سینماگران قرار نگرفته است. به امید آنکه وزارت ارشاد، اهالی سینما و موسیقی با تعاملات مفید این شکاف و خلاء را مرتفع کنند.