پایداری جداره غربی با ۸۰ میلیارد تومان

به گزارش خبرنگار ایلنا، سازه‌های آبی تاریخی شوشتر از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو ارائه شد و سرانجام این پرونده ‎۵ تیر ۱۳۸۸ در شهر سویل اسپانیا، با احراز معیارهای ۱.۲ و ۵ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.

امروز در سیزدهمین سالروز ثبت جهانی این مجموعه عزت‌الله ضرغامی (وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) از در نظر گرفتن ۸۰ میلیارد تومان اعتبار برای حفظ این بنای تاریخی خبر داد و گفت: در سفرم به خوزستان از شبکه‌های آبرسانی تاریخی شوشتر که ثبت جهانی شده است، بازدید کردم. یک شاهکار استثنایی که افتخار تمدن بشری است. فرسایش و رانش زمین در دیواره غربی نگران‌کننده است. برای حفظ این بنای تاریخی ۸۰ میلیارد تومان اعتبار درنظر گرفته‌ایم که آخرین مراحل مناقصه و انتخاب پیمانکار را می‌گذراند.

او ادامه داد: این سازه‌های آبی مجموعه به هم پیوسته‌ای از پل‌ها، آبشارها، آسیاب‌ها، بندها و تونل‌های بزرگ هستند؛ که به‌طور پیوسته کار می‌کنند، بنای اولیه این سازه از دوران هخامنشیان باقی مانده است و هنوز هم بخش‌هایی از آن فعال است. این مجموعه آبی نمونه‌ای بی‌همتا از استفاده بهینه از آب در دوران‌های کهن و از شاهکارهای مهندسی جهان به حساب می‌آید. این مجموعه از آثار باستانی با عنوان «نظام آبی تاریخی شوشتر» در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده‌اند و هر یک به تنهایی می‌توانند یک جاذبه گردشگری به حساب بیایند.

با توجه به مشکلات عدیده‌‌ای که مجموعه سازه‌های آبی شوشتر دارد، قطعا در نظر گرفتن ۸۰ میلیارد تومان اعتبار تنها می‌تواند بخشی از این مشکلات را حل کند. در این میان به گفته محمدرضا بهادری (مدیر پایگاه میراث‌جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر) مشکلات جداره غربی مجموعه سال‌هاست وجود دارد و در سنوات گذشته دغدغه‌های فراوانی برای آن وجود داشت تا شرایط از این بدتر نشود. از این رو با همکاری فرماندار و مسئولان، در اواخر سال گذشته اعتباراتی در نظر گرفته شد که در قالب توافقاتی به وزارت میراث و گردشگری ارائه شد تا از اعتبارات سفر ریاست جمهوری مبلغی برای تثبیت دیواره جداره غربی و تملک املاک ناپایداری که روی جداره قرار دارند، اختصاص یابد.

بهادری با اشاره به تعدادی از پلاک خانه‌هایی که روی جداره غربی سازه‌های آبی شوشتر قرار دارند و ناپایداری این مجموعه را بیشتر کرده‌اند، گفت: برای ادامه استحکام بخشی جداره غربی نیاز است تا این املاک تملک و آزادسازی شوند. در روی جداره غربی حدود ۲۵ پلاک ملکی قرار دارد که در فاز نخست بخشی از ۸۰ میلیارد که در حدود ۳۰ میلیارد تومان است تخصیص یافته و می‌توانیم ۴ پلاک را تملک کنیم و تا حدودی از ناپایداری جداره کاسته شود. این خانه‌ها به قیمت کارشناسی تملک و در نهایت تخریب خواهند شد. در این میان بخشی از مبلغ تخصیص یافته برای تملک و بخشی از آن برای تثبیت جداره غربی است.

مدیر پایگاه میراث‌جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر خاطرنشان کرد: امیدوار هستیم بتوانیم در سال‌های آینده بقیه اعتبار را تخصیص و نگرانی‌هایی که چندین دهه درخصوص این مجموعه میراث جهانی مطرح است را برطرف کنیم. در این میان نیاز است سایر پلاک‌های موجود نیز تملک شود.

او درخصوص تاثیر زلزله‌های اخیر جنوب کشور بر میراث‌جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر نیز گفت: این اتفاق، ناپایداری‌ها را تشدید می‌کند بخصوص آنکه در این بخش خاک رسی دارد و تغییرات دما و شرایط، سبب بروز اتفاقات ناپایدار در فصول مختلف می‌شود اما در کل می‌توان گفت با وجود وضعیت ناپایدار این مجموعه، امیدواریم با شروع آزادسازی و سبک‌سازی بتوانیم تا حدودی ناپایداری را رفع کنیم.

بهادری تصریح کرد: بر اساس توافقی که بین وزارتخانه‌های نیرو و میراث صورت گرفته، در فاز نخست ۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده اما قطعا مبلغی که نیاز اصلی میراث‌جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر برای پایداری و البته لایه روبی و مرمت مجموعه و… است، بیش از اینهاست.

به گفته او، درحال حاضر وضعیت میراث‌جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر قابل قبول است اما همچنان اجازه بازدید از مسیر جداره غربی به گردشگران داده نمی‌شود. لایه روبی در بخش بند میزان نیز درحال انجام است.