کاتبان حقیقت از حقوق خود محروم هستند/ اعمال سیاستهای یکجانبه علیه روزنامهنگاران فلسطینی/ اسرائیل خبرنگاران را به خاک و خون میکشد
روزنامهنگاران و خبرنگاران فلسطینی شرایط نامساعدی را سپری میکنند. کارفرمایان و دولت فلسطین از یکسو و نیروهای اسرائیلی از سویی دیگر، آنها را تحت فشار قرار دادهاند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «قاسم معادی» خبرنگار فلسطینی است که گزارشهای متعددی درباره مسائل فلسطین به زبانهای عربی، انگلیسی و فرانسوی نوشته است. او در گزارشی، وضعیت خبرنگاران این کشور را بررسی میکند. ترجمه این گزارش مفصل که در Equal Times منتشر شده، در ادامه میخوانید:
در یکی از روزهای هفته همچون خیلی از روزهای دیگر تظاهرتی برگزار میشود. «شاتا حماد» روزنامهنگار ۲۸ساله فلسطینی آن روز را به یاد میآورد: در گوشهای ایستاده بودم و با گوشی خودم فیلمبرداری میکردم. یکی از شرکتکنندگان، گوشی تلفنم را گرفت و آن را مقابل چشمانم خرد کرد. پانزده دقیقه پس از آن ماجرا، یک از نیروهای پلیس، نارنجکی را به طرف من پرتاب کرد؛ پا و چشمم به دلیل آن انفجار به شدت آسیب دید. اگرچه صدمه دیده بودم اما روز بعد برای پوشش خبری تظاهراتی دیگر به خیابان رفتم. این بار جلیقه آبی رنگ خبرنگاری بر تن داشتم اما بازهم از سوی افرادی مورد حمله قرار گرفتم. برخی از خبرنگاران هم از آن محل فرار کردند.
روزنامهنگاران فلسطینی که نسبت به قتل «نزار بانات» فعال رسانهای و خبرنگار این کشور معترض بودند از سوی پلیس سرکوب شدند. این برخورد موجب شگفتی اذهان عمومی این کشور شده است.
«ساجا العلمی» از دیگر روزنامهنگاران فلسطینی در ارتباط با وضعیت این گروه شغلی توضیح داد: شاید دور از ذهن به نظر برسد اما باید در توالتهای یک رستوران پنهان میشدم تا از دست نیروهای امنیتی فلسطینی بگریزم.
«حمد» در طول مصاحبه خود نتوانست جلوی اشکهای خود را بگیرد، او درباره وضعیت خود و همکارانش توضیح داد: ما از شرایط موجود واهمه داریم، هیچ حمایتی از خبرنگاران نمیشود اما تهدیدها لحظه به لحظه افزایش مییابد.
حماد در ارتباط با برخی از تماسهای تلفنی مشکوک تصریح کرد: اعضای خانوادهام تماسهای مشکوکی دریافت کردهاند و تهدید شدهاند که بازهم مورد حمله قرار خواهند گرفت. این رفتارها برای خانوادهام تحقیرآمیز قلمداد میشود زیرا من یک روزنامهنگار زن هستم.
اگرچه سرنوشت روزنامهنگاران فلسطینی کلافی سردرگم است اما آنها به اشتغال خود ادامه میدهند؛ با توجه به نقض حقوق بشر یعنی اشغال نظامی این کشور توسط اسرائیل، هیچ کوتاهی از سوی آنها در انجام وظایف محوله صورت نمیگیرد.
براساس گزارشهای کمیته حمایت از روزنامهنگاران در فلسطین، نیروهای اشغالگر در سال ۲۰۲۰ علیه خبرنگاران اقدامات متعددی انجام دادهاند؛ ۴۷۶ مورد نقض حقوق انسانی از جمله بازداشت، تجاوز، حمله به تحریریهها و مصادره تجهیزات حرفهای گزارش شده است. به گفته این کمیته، تعداد تخلفات انجام شده توسط ارتش اسرائیل در ماه می۲۰۲۱ به ۲۵۵ مورد رسید. پانزدهم ماه می، یک ساختمان که دفتر چندین رسانه در آن قرار داشت، توسط اسراییلیها بمبگذاری شد. «یوسف ابو حسین» هنگام بمباران هوایی غزه در خانه خود به شهادت رسید.
با تمام این تفاسیر، روزنامهنگاران درون جامعه فلسطین با محدودیتهایی روبرو هستند؛ حقوق و آزادیهای آنان نقض میشود. فراتر از حملات فیزیکی، حقوق و آزادیهای آنان در محل کار ضایع میشود و روابط کار برای آنها بیمعناست.
«لینا ابو حلوا» روزنامه نگار ۲۷ساله فلسطینی میگوید: یک هفته از آغاز ژانویه ۲۰۲۱ گذشت اما هیچ تماسی از سوی مدیران رادیو با من تماس گرفته نشد. تعطیلات سال نو به پایان رسیده بود اما هیچ خبری مبنی بر بازگشت به کار و اتمام تعطیلات دریافت نکردم. پس از مدتی، متوجه شدم که سایر همکاران به محل اشتغال خود بازگشتهاند؛ به عبارت دیگر به صورت غیرمستقیم متوجه شدم که اخراج شدهام.
این خبرنگار به همراه ۲۰ روزنامهنگار دیگر فرصت شغلی خود را در اوایل سال ۲۰۲۱ از دست دادند. اخراج این مجری معروف از ایستگاه رادیویی مستقر در رام الله خبرساز شد؛ پیش از اخراج ابوحلوا، اخراج «فیراس آل» با واکنشهای مردم همراه شده بود.
یکی دیگر از اهالی رسانه فلسطین اظهار داشت: مارس ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا در فلسطین آغاز شد؛ در آن برهه زمانی، مدیران با کارکنان خود تماس گرفتند تا در ارتباط با تغییرات شغلی آنها اطلاعرسانی کنند. آنها در ابتدا تصمیم داشتند تا نیمی از حقوق خود را در پایان هر ماه دریافت کنیم و پس از مدتی تسویه حساب کامل صورت میگرفت. من و همکارانم به ناچار تن به خواسته مدیران دادیم.
ابوحلوا خبرنگار فلسطینی نیز درباره مطالبات مزدی خود و همکارانش اظهار کرد: نیمی از حقوق ماههای مارس، آوریل و می۲۰۲۰ را دریاعت کردیم. پس از مدتی، مدیران اعلام کردند به دلیل دورکاری و حضور نداشتن در تحریریه تنها نیمی از دستمزد را پرداخت خواهند کرد. مردم نسبت به وضعیت معیشتی خبرنگاران و سیاستهای مزدی که علیه این گروه شغلی اعمال میشود، بیاطلاع هستند. اما رابطه میان کارکنان و کارفرما بر اساس اعتماد شخصی بوده و رابطه رسمی کارگر و کارفرمایی برقرار نیست. در طول هفت سال اشتغال خود در رادیو، هرگز قرارداد کاری امضا نکردم.
«حسام عزالدین» از اعضای سندیکای روزنامهنگاران فلسطینی توضیح میدهد: فرصتهای شغلی برای روزنامهنگاران فلسطینی محدود است؛ به همین دلیل، اغلب خبرنگاران موافقت میکنند تا بدون قرارداد و در شرایط نامطلوب کار کنند.
«منیر زارور» مدیر سیاستها و برنامههای جهان عرب و خاورمیانه در فدراسیون بین المللی روزنامهنگاران اظهار میکند: عدم امنیت شغلی با محدودیتهای فزایندهای در زمینه نگارش گزارش و اخبار تشدید میشود. در فلسطین، رسانههایی با پیوندها وجود دارند.
در این کشور، رسانههای خصوصی برای سپری کردن بحرانهای اقتصادی تن به دستورات سیاسیون میدهند و رسانههای اجتماعی به طور فزایندهای به فضاهای محبوب برای تبلیغات تبدیل شدهاند. همچنین رسانههای خارجی مستقر در فلسطین با چالشهایی روبرو هستند، «نایلا خلیل» مدیرمسئول وب سایت خبری لندن «The New Arab» توضیح میدهد: دولت فلسطین نسبت به روزنامههای خارجی بیاعتماد است.
«زارور» از روزنامهنگاران فلسطینی و عضو فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران توضیح داد: یکی از محدودیتهای رسانهها در جهان عرب عدم استقلال رسانهها از نیروهای سیاسی است. اکثر رسانههای خبری مهم فلسطین با سیاستمداران مرتبط هستند و سیاستمداران از رسانهها استفاده ابزاری میکنند.
این موضوع سبقه تاریخی دارد و تاکنون منجر به اخراج بسیاری از شاغلان این گروه شغلی شده است. سال ۲۰۱۸، مدیریت یکی از رسانهها از کارکنان خود میخواهد تا در حسابهای شخصی فیس بوک و توییتر خود از یک سیاستمدار حمایت از یک سیاستمدار حمایت کنند و خبرنگارانی که از این دستور سرپیچی کردند، اخراج شدند.
این پرونده توسط سندیکای روزنامهنگاران فلسطینی مورد توجه قرار گرفت. «عزالدین» از اعضای این اتحادیه توضیح داد: اتهاماتی علیه خبرنگاران مطرح شد و آنها اعلام دادخواهی کردند. اتحادیه روزنامهنگاران شرایط مناسبی ندارد و رهبر این اتحادیه خود گرایشات سیاسی دارد.
ناتوانی سندیکا در حمایت از روزنامهنگاران و حملات به چندین روزنامه نگار فلسطینی در پایان ماه ژوئن سبب خشم این گروه شغلی شده است. سندیکا این حملات را محکوم کرد و حتی از روزنامهنگاران خواست تا تصمیمات دولت فلسطین را تحریم کنند. به گفته یکی از روزنامهنگاران اتحادیه به او کمک نمیکند تا از کسانی که به او حمله کرده بودند، شکایت کند. سندیکا حتی با ثبت شکایت هم موافقت نمیکند. به همین دلیل، خبرنگاران به سازمانهای حقوق بشری مراجعه میکنند.
در اواخر سال گذشته میلادی، مدیران برخی رسانهها از خبرنگاران میخواهند تا درخواست استعفا دهند و سال جدید را با قراردادی جدید آغاز کنند؛ در حالی که به وضوح اعلام کردند، برخی از نیروها دوباره استخدام نخواهند شد.