مخترعان شیرازی سیستم پایش سطح هوشیاری جراح و پرسنل اتاق عمل را ساختند

به گزارش ایلنا، علی بینا یکی از مخترعان سیستم پایش سطح هوشیاری جراح  و پرسنل اتاق عمل اظهار داشت: اعلام وضعیت هوشیاری افراد در اتاق عمل جهت کاهش خطاهای پزشکی، هدف اصلی این اختراع است.

وی در تشریح مشکلات و مسائلی که موجب این اختراع شده است نیز گفت: نظام سلامت آنگونه که جامعه ی بشری انتظار دارد در هیچ جای دنیا سالم و بی خطر نیست؛ اقدامات پزشکی از یک تزریق ساده تا عمل جراحی پیچیده ممکن است با خطا همراه باشند.

بینا  ادامه داد: خطاهای پزشکی از چالش برانگیزترین مسائل موجود در نظام سلامت هستند که موجب خسارات جبران ناپذیری برای بیماران و خانواده هایشان می شوند لذا باید با تدابیری این خسارات به حداقل ممکن می رسید که می توان گفت فکر اختراع سیستم پایش سطح هوشیاری جراح  و پرسنل اتاق عمل در راستای این مهم شکل گرفت.

علی محمدی دیگر مخترع این دستگاه با اشاره به  انواع خطاهای پزشکی در نظام سلامت به ویژه در اتاق عمل اظهار داشت: دسته ی اول خطا ها شامل بخش فعال یا خطاهای انسانی و بخش غیر فعال و دسته دوم مربوط به ارائه خدمات است و شامل خطاهای تشخیص، درمان و پیگیری می باشد و دسته ی سوم خطا های پزشکی مبتنی بر سیستمی است که نقش گزارش دهی را بر عهده دارد همچون خطاهای عمده، وقایع بدون عارضه و موارد نزدیک به خطا. از این رو خطاهای پزشکی امری اجتناب ناپذیر و در عین حال بسیار شایع در نظام سلامت بخصوص اتاق عمل هستند.

وی با بیان اینکه رخداد های ناشی از خطا های انسانی اغلب به حوادثی جدی منجر می شود، افزود:  وقوع خطاهای انسانی در نتیجه ی عوامل مختلفی همچون عوامل انسانی، مدیریتی و سازمانی، پیچیدگی وظایف، روش های انجام کار، شرایط محیطی، نحوه های آموزش افراد، طراحی تجهیزات و دستگاه ها، عدم نظارت و یا عدم وجود دستور العمل های کاری مناسب و ... رخ می دهد.

محمد سلمان پور دیگر مخترعی که در ساخت دستگاه مشارکت داشته نیز گفت: با توجه به اهمیت خطاهای انسانی در حیطه ی پزشکی و بویژه اتاق های عمل جراحی ، خطا های انسانی امکان پذیر در اتاق عمل ارتباط مستقیمی با سطح هوشیاری افراد و پرسنل اتاق عمل به ویژه پزشک جراح دارند وتا کنون در ایران مطالعه ی جامعی در این زمینه صورت نگرفته است.

از طرفی به علت نبود نظام جامع ثبت خطاهای پزشکی به ویژه در اتاق عمل جراحی ، پنهان ماندن بسیاری از این خطاها و نیز عدم آگاهی بیماران از این خطاها ، نمی توان آمار و مستندات دقیق و جامعی در این زمینه ارائه داد.

وی  افزود: باتوجه به طولانی بودن مدت زمان برخی از عمل های جراحی ، خستگی ، استرس و فشار کاری زیاد موجب پایین آمدن سطح هوشیاری افراد در اتاق عمل میگردد. این خود موجب بالا رفتن احتمال خطاهای پزشکی در انجام عمل جراحی می شود.

مخترع دیگر این دستگاه نیز هدف اختراع "سیستم پایش سطح هوشیاری جراح  و پرسنل اتاق عمل" اعلام وضعیت هوشیاری افراد در اتاق عمل جهت کاهش خطاهای پزشکی عنوان کرد و اظهار داشت: تمرکز مهمترین پارامتر در تعیین سطح هوشیاری است؛ در این اختراع بخشی از مغز که وظیفه ی تمرکز و توجه در انسان را برعهده دارد نظارت می شود.

بخش Prefrontal cortex (LPFC)  Lateralیکی از بخش های مغز است که در حفظ تمرکز و توجه نقش دارد.

این مخترع جوان خاطرنشان کرد: این اختراع به طور خاص بخش جلوی پیشانی یعنی قشر LPFC را مورد هدف قرار می دهد. دلیل اصلی استفاده از این ناحیه مغز این است که چون طراحی اختراع به گونه ای است که در تماس مستقیم با پوست قرار دارد ، سیگنال گیری از مغز در این ناحیه به دلیل عدم وجود مو راحت تر صورت می گیرد.

بینا ادامه داد: مهمترین علت استفاده از این روش این است که کاملا بی خطر و غیر تهاجمی است. استفاده از آن آسان بوده و نیاز به آموزش چندانی ندارد و با توجه به ماهیت نوری بودن سیستم ، عملکرد های شناختی بیشتری از مغز را میتواند ثبت کند.

به گفته  بینا مزیت های سیستم های BCI مبنی بر fNIRS نسبت به سایر روش های موجود عبارت اند از: رزولوشن زمانی بیشتری نسبت به fMRI ، سیگنال نوری در این روش عمق نفوذ بیشتر نسبت به EEG  که به طور کلی هزینه کمتری دارد و با توجه به نوری بودن ماهیت سیگنال ، نسبت به fMRI غیر تهاجمی تر بوده و بی خطر است.

وی اظهار داشت: برخلاف روش EEG که برای قرار دادن الکترود ها بر روی سطح جمجه نیاز به ژل دارد ، اما در روش fNIRS سطح جمجه از سایر قسمت های الکترونیکی دستگاه ایزوله بوده و نیاز به هیچگونه ژل نخواهد بود.

همچنینن از این سیستم علاوه بر مصارف پزشکی  می توان در معادن و کارخانه ها و کارگاه ها و محیط های کاری که خطر جان کارگران را تهدید می کند استفاده کرد.