سیاست خارجه ترامپ شلخته و مشکل‌ساز است/ اینستکس در برابر انتقام‌جویی آمریکا آسیب‌پذیر است/ با نابودی توافق‌ها همه شرایط بدی را تجربه می‌کنیم

دین رونالدز (Dane Rowlands) استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه کارلتون است. وی در گفت‌وگو با ایلنا نظرات خود را در مورد تنش‌ها در منطقه بیان کرد.

ترامپ درکی از سیاست خارجی را ندارد

دین رونالدز در ابتدا در مورد وعده‌های ترامپ برای خروج از منطقه گفت: وعده‌های انتخاباتی، به ویژه توسط افراد غیرمسئول، قبل از بیان شدن همیشه باید با احتیاط مورد بررسی قرار گیرد. واقعیت ساده این است که ترامپ علاقه کمی به درک سیاست خارجی داشت و مشاوران او هم درکی از سیاست خارجی ندارند. وی واقعا می‌خواهد سربازان آمریکایی را از درگیری‌های خارجی خارج کند مهم‌ترین دلیل برای او این است که این درگیری‌ها به شدت گران است و عده زیادی از مردم آمریکا مخالف حضور نیروهای آمریکایی در خارج از کشور هستند. اما ترامپ باید بداند که واقعیت رهبری یک کشور پیچیده‌تر از تعیین راه حل‌های ساده سیاسی برای مشکلات بسیار پیچیده است. علاوه بر این، بخش‌های قدرتمندی در دولت ایالات متحده وجود دارد که این سربازان را نیرویی اساسی برای دفاع از منافع ایالات متحده می‌دانند. بنابراین در عمل، او نتوانسته است نیروهای خود را به میزان قابل توجهی بازگرداند.

سیاست خارجه ترامپ شلخته و مشکل‌ساز است 

وی در ادامه در مورد سیاست خارجه ترامپ گفت: به نظر من سیاست خارجی ترامپ بسیار شلخته و مشکل‌ساز است . او قطعاً اوضاع را به هم ریخته  است، اما در جایی که وی سیاست سنتی ایالات متحده را در رابطه با مخالفان همیشگی آمریکا به چالش کشیده است، تا حد زیادی در تغییر روابط ناکام بوده است (ایران ، روسیه، کره شمالی). اما او حتی در مورد چین هم خیلی موفق نبوده است. آنچه که بیشتر مسئله‌ساز است عدم موفقیت وی در مدیریت روابط ایالات متحده با متحدان سنتی خود و ایجاد روابط به جای آسیب زدن به روابط با کشورهای دوست است. پرزیدنت ترامپ ترجیح می‌دهد غیرقابل پیش‌بینی و مخرب باشد، غالباً بدون دلیل استراتژیک اقدام می‌کند. بنابراین به طور کلی من این دولت را در سیاست خارجی ناموفق می‌دانم. 

ایالات متحده تنها کشوری نیست که باعث بی‌ثباتی در منطقه می‌شود

استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه کارلتون درباره حضور ایالات متحده در منطقه و تاثیر این حضور بر بی‌ثباتی در منطقه گفت:  من واقعاً با اینکه آمریکا باعث بی‌ثباتی در منطقه شده است موافق نیستم، گرچه این بستگی به زمان‌بندی دارد. درست است که حمله آمریکا به عراق بسیار بد بود، به این دلیل که  ​​دولت آمریکا در آن زمان توسط بسیاری از متحدانش از جمله کانادا این توصیه را دریافت کرد. این جنگ ناگوار در نهایت به زنجیره‌ای از وقایع ناگوار بعدی منجر شده است که در نهایت می‌تواند به عنوان علت، احتمالاً دلیل اصلی بسیاری از مشکلات فعلی منطقه تلقی شود.

وی افزود: به این معنا، همانطور که بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند، حضور نظامی آمریکا که در پی آن جنگ بود، مشکل‌ساز بوده است. این بدان معنا نیست که خروج آمریکا اکنون این مشکلات را حل می‌کند. علاوه بر این، ایالات متحده تنها کشوری نیست که باعث بی‌ثباتی در منطقه شود و حضور آن احتمالاً ظرفیت سایر بازیگران را برای ایجاد اختلال و درگیری بیشتر نیز محدود می‌کند. غیبت ایالات متحده مسئله فلسطین، ضعف اقتدار سیاسی لبنان، بی‌ثباتی مدنی داخلی عراق از جمله داعش، رقابت استراتژیک ایران و سعودی، بن‌بست ایران و اسرائیل، درگیری مدنی در یمن یا جریان فعلی بحران در سوریه  را حل نمی‌کند. این اختلافات قبل از جنگ ایالات متحده در عراق بوده است و اگر ایالات متحده خود را از منطقه دور کند هم ممکن است وجود داشته باشد و ادامه یابد و احتمالاً اشکال بدتری نیز می گرفت.

رونالدز یادآور شد: همه کشورها منافع استراتژیک خود را از طرق مختلفی که منطقه را بی‌ثبات کرده است دنبال کرده‌اند. عدم اعتماد جدی به منطقه وجود دارد و در بسیاری از موارد تنها راه غلبه بر منازعات ساختاری این است که کشورهای میانجی ضمانت‌هایی برای ساختن اعتماد ایجاد کنند. با این حال، هیچ کشور خارجی فعلاً مایل یا قادر به ایفای چنین  نقش نیست.

بازیگران مسلح دولتی و غیر دولتی در منطقه مطابق قوانین بین‌المللی عمل نمی‌کند

وی در ادامه در مورد ترور سردار سلیمانی گفت: غیرقانونی بودن موضوعی است که دادگاه‌ها باید تصمیم بگیرند و متأسفانه دیگر بسیاری از معیارهای اخلاق جهانی پذیرفته شده نیستند. هر کسی اخلاق را طبق دیدگاه و علایق خود تفسیر می‌کند. قتل ژنرال سلیمانی ممکن است قوانین بین‌المللی را نقض کرده باشد، در عین حال، قوانین بین‌المللی فعالیت‌های خاصی را از نظر استفاده از نائبان برای جنگ علیه دیگران ممنوع می‌کند که این به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی سیاست‌های ایران در عراق، سوریه و لبنان دیده می‌شود. بنابراین بسیار بعید است که هر بازیگر مسلح دولتی و غیر دولتی در منطقه مطابق قوانین بین‌المللی عمل کند . اصول حقوقی و اخلاقی از اولین مواردی است که نقض می‌شود، همانطور که عموماً غیرنظامیان بی گناه جزو اولین قربانیان هستند. این یک وضعیت وحشتناک جنگ و خشونت است.

اولین بار نیست که دولت فعلی آمریکا برای پرت کردن حواس‌ها از از ابزار سیاست خارجی استفاده می‌کند

استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه کارلتون در ادامه در مورد ارتباط ترور سردار سلیمانی با استیضاح ترامپ گفت: من فکر می‌کنم بسیاری از مفسران اعلام کردند که این ارتباط وجود دارد و برای دولتمردان کشورها استفاده از  سیاست خارجی برای منحرف کردن حواس‌ها از مشکلات سیاسی داخلی، امری غیرعادی نیست.  هیچ مدرک قانع کننده‌ای برای ترور وجود ندارد به شرط آنکه ارزیابی‌های اطلاعاتی یک تهدید یا خطر فوری را شناسایی کرده باشد. در صورت عدم اطلاع‌رسانی کامل، ارزیابی اینکه آیا امکان این تحلیل که این سیاست به دلایل داخلی بوده است، برای بحث و تفسیر باز خواهد بود. این واقعیت که مفسران مهم آمریکا نظریه حواس پرتی از استیضاح  را مطرح کرده‌اند، این امر را باورپذیرتر می‌کند و نمی‌توان آن را به راحتی رد کرد. این نخستین بار نیست که دولت فعلی آمریکا برای پرت کردن حواس از مسائل داخلی، از ابزار سیاست خارجی استفاده می کنند. 

ایران و آمریکا از تشدید تنش‌ها عقب‌نشینی کردند 

این استاد دانشگاه هم چنین در مورد انتقام ایران گفت: من از منطق انتقام پشتیبانی نمی‌کنم، حتی اگر درک انگیزه سیاسی برای انجام این کار آسان باشد. به نظر می‌رسد که هر دو طرف از تشدید تنش‌ها خودداری می‌کنند که این خبر خوبی است . با این حال قدرت ایالات متحده نمی‌تواند از لحاظ نظامی به چالش کشیده شود، فقط می‌تواند از نظر سیاسی به چالش کشیده شود.

کاهش تعهدات ایران، به دلیل ترک برجام توسط آمریکا است

مکانیزم حل اختلاف نمی‌تواند دلیل تنش‌ها باشد

وی در ادامه در مورد مکانیزم حل اختلاف گفت: اقدامات ایران در راستای مخالفت با بدعهدی در برجام صورت می‌گیرد. اروپایی ها مایل به ترک توافق نیستند و به وضوح ترجیح می‌دهند که ایران از شرایط برجام پیروی کند. آنها مایل به چشم‌پوشی از گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران به منظور حفظ تمامیت توافق نیستند، آنها آرزو می‌کنند که بتوانند مذاکراتی داشته باشند و می‌خواهند به ایالات متحده سیگنال دهند که حاضرند در صورت تهدید برجام اقدام به عمل کنند. آنها همچنین ایران را با برجام مجازات می‌کنند و این باعث می‌شود آنها بیشتر با سیاست ایالات متحده همراه شوند. ایران فعالیت هسته‌ای خود را مشروع می‌داند زیرا ایالات متحده توافق را کنار گذاشته است و تحریم‌های ایران را افزایش داده است.

وی در مورد تلاش اروپا برای حفظ برجام گفت: در نهایت باید مذاکره برای توافق صورت بگیرد، اما اینکه آیا این کار با موفقیت انجام می‌شود، مدتی طول می کشد. در حال حاضر ابهامات بسیار زیادی در مورد اینکه اروپایی‌ها تا چه میزان به ایران اجازه می‌دهند فعالیت‌های هسته‌ای خود را خارج از توافق ادامه دهند، چقدر اروپایی‌ها می‌توانند با وجود  تحریم‌های ایالات متحده کار کنند تا به ایران انگیزه‌ای برای بازگشت به شرایط برجام بدهند و تا چه حد آمریکایی‌ها به کشورهای اروپایی اجازه می‌دهند تا با وجود تحریم های ایالات متحده با ایران کار کنند. بنابراین مکانیزم حل اختلاف نمی‌تواند دلیل تنش‌ها باشد. 

برجام هنوز می‌تواند دوام بیاورد

اینستکس در برابر انتقام جویی آمریکا آسیب‌پذیر است

وی در مورد برجام و آینده آن گفت:  برجام می‌تواند زنده بماند، اما دشوار خواهد بود. مشکل INSTEX این است که در برابر انتقام‌جویی ایالات متحده آسیب‌پذیر است اگر اروپایی‌ها سعی کنند از INSTEX استفاده کنند تا مستقیماً از تحریم‌های آمریکا جلوگیری کنند، با تهدیدهای آمریکا مواجه می‌شوند . هیچ کسی واقعاً نمی‌داند INSTEX تا چه اندازه در اجرا  مؤثر است. تنها چند فرضیه  وجود دارد؛ ایالات متحده به برجام بازگردد و ایران نیز به تعهدات برجامی خود متعهد شود. یا این که  ایالات متحده اجازه  دهد اروپایی‌ها با وجود تحریم‌ها با ایران کار کنند و ایران و اروپا از برجام خارج شوند و اروپا در کنار آمریکا قرار گیرد. فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز ادامه یابد. 

با نابودی توافق‌ها همه شرایط بدی را تجربه می‌کنیم 

رونالدز هم چنین آمریکا را به نقض قوانین بین‌المللی متهم کرد و گفت: آمریکا خود بارها قوانین بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد. آمریکا برای دولتمردان کشورهای دیگر مانند ایران و روسیه ویزا صادر نمی‌کند و‌ آن‌ها را با مشکل برای حضور در سازمان ملل مواجه می‌گند. با نابودی و زیر پا گذاشتن قوانین بین‌المللی و نابودی توافق‌ها همه شرایط بدتری را تجربه می‌کنیم.