دهقانی پوده:
یکی از اهداف خروج آمریکا از سوریه، فروپاشی روند آستانه بود/ می‌توان به پایان بحران سوریه در سال ۲۰۱۹ امیدوار بود
مدیرکل خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه تاکید کرد: دولت‌های سوریه، ترکیه، ایران و روسیه از این خروج خوشحال شدند زیرا حضور آمریکا در سوریه را نامشروع می‌دانستیم و معتقد بودیم که خروج آنها هرچند با هدف خیر نیست ولی در کاهش بحران تاثیرگذار خواهد بود.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، حمیدرضا دهقانی پوده عصر امروز در نشست چشم‌انداز سوریه و نظم منطقه‌ای خاورمیانه که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، گفت: در مورد خروج نظامیان آمریکایی از سوریه سوالی که مطرح می‌شود این است که این تصمیم مانند دو تصمیم قبلی است که اعلام شد ولی عملی نشد یا واقعا عملی می‌شود؟ سوال دیگر این است که این تصمیم با هماهنگی دوستان آمریکا است یا همانند دفعات قبلی بدون هماهنگی با آنها؟
وی با اشاره به اظهارات مقامات آمریکایی گفت: اظهارات مختلف مقامات آمریکایی تردید را بیشتر کرده زیرا روایت‌های مختلفی از این موضوع ارائه شده است. ولی به نظر می‌رسد این تصمیم با اطلاع هم‌پیمانان منطقه‌ای گرفته نشده است. البته مقامات آمریکایی مسئولان عربی را حساب نمی‌کنند ولی شخص ترامپ، یک ویژگی مهمی دارد و آن اینکه ترامپ مسئولان داخلی آمریکایی را هم حساب نمی‌کند.
دستیار وزیر امور خارجه ادامه داد: گفته می‌شود حدود یک ساعت قبل از اعلام تصمیم، سیاست جدید آمریکا به نتانیاهو اعلام شد و تلاش‌های مقامات آمریکایی و اسرائیلی برای ملغی شدن آن ناکام ماند. بنابراین این تصمیم، تصمیم شخصیترامپ بود.
دهقانی پوده با طرح این سوال که این تصمیم برای چه از سوی ترامپ اتخاذ شد؟ تصریح کرد: به نظر می‌رسد هر تصمیم ترامپ تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری آتی امریکا، در چارچوب چشمداشت وی به رای مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ دارد. یعنی هر تصمیم به دنبال آن است که پایه رای وی را افزایش دهد و به تعهداتش مبنی بر اینکه من نیروها را کاهش داده و هزینه‌های بی‌علت برای آمریکا ایجاد نمی‌کنم و سعی می‌کنم هزینه‌ای روی دست آمریکا نگذارم، عمل کند .
وی با تاکید بر اینکه بخشی از تصمیم ترامپ به این موضوع برمی‌گردد که وضعیت آمریکایی‌ها در شمال شرق برای هر کشور از جمله امریکا سخت بود، خاطرنشان کرد: وقتی نیروهای آمریکایی در شمال شرق بودند، بین دو گزینه کردی و ترکی، کردی را انتخاب کرده و گزینه ترکی را رها کرده بودند. استمرار این هزینه می‌توانست برای آمریکا هزینه‌های استراتژیکی داشته باشد از جمله اینکه ترکیه به صورت نرم به سمت روسیه رفته بود و قصد داشت اقداماتی مانند خرید اس۴۰۰ داشته باشد که می‌توانست همکاری ترکیه با ناتو را زیرسوال ببرد بنابراین نگرانی آمریکا مبنی بر رفتن ترکیه به سمت روسیه در تصمیم آمریکایی‌ها موثر بوده است.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه ظاهر روند آستانه این است که سه کشور در مورد سوریه توافق می‌کنند، ابراز داشت: پس از گذشت دو سال از روند آستانه، دنیا به این نتیجه رسیده است که این سه کشور علیرغم اختلافات توانسته‌اند همکاری‌هایشان را استمرار داده و علاوه بر آن، مشورت‌هایی را انجام می‌دهند که فراتر از سوریه است و می‌تواند به موضوعات دیگر منطقه‌ای سرایت کند.
دهقانی پوده افزود: بنابراین آمریکایی‌ها راهی را طراحی کردند مبنی بر اینکه کالایی را به فروش برسانند و تصورشان این بود که خریداران آن به رقابت با یکدیگر پرداخته و حتی با یکدیگر درگیر می شوند. سوالشان این بود که جای خالی ما ۲۷ درصد خاک سوریه را شامل می‌شود، چه کسی این خلاء را پر می‌کند؟ به صورت طبیعی دولت سوریه و حامیانش آنجا باید بروند. ترک‌ها هم می‌گویند ما باید آنجا برویم تا تروریست‌ها را سرکوب کنیم. سروصدایی هم ایجاد شد تا کشورهای عربی آنجا بروند.
وی با بیان اینکه از جمله اهداف خروج آمریکا از سوریه این بود که روند آستانه فروبپاشد، عنوان کرد: فکر نمی‌کنم که خیلی درباره ترامپ دقیق شویم. او خواسته هم نیروهایش را خارج کند و این کالا را به مردم آمریکا بفروشد و هم مانع نزدیکی ترکیه و سوریه شود.
مدیرکل خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه با بیان اینکه دو هزار نیروی آمریکایی مهم نبوده بلکه وسعت سرزمین و سیاستی که پشت این تصمیم بود، مهم است، یادآور شد: پایگاه‌های مهمی از جمله پایگاه‌های هوایی زیادی در آنجا است که اگر این عقب‌نشینی شامل پایگاه‌ها هم بشود، خیلی مهم است.
دهقانی پوده با تاکید بر اینکه اسرائیل، اعراب و کردها از عقب‌نشینی آمریکا ناراحت شدند، بیان کرد: آنها فکر کردند یک پشتیبان اصلی این سنگر را خالی کرده است. دولت‌های سوریه، ترکیه، ایران و روسیه از این خروج خوشحال شدند زیرا حضور آمریکا در سوریه را نامشروع می‌دانستیم و معتقد بودیم که خروج آنها هرچند با هدف خیر نیست ولی در کاهش بحران تاثیرگذار خواهد بود و درصد بالایی از پیروزی از آن مردم و دولت سوریه است زیرا یک نیروی اشغالگر، نامشروع و غیرقانونی آنجا را ترک کرده است. نیرویی که می‌توانست به اسرائیل و تجزیه‌طلبان و همچنین کشورهایی که به دنبال تداوم بحران در سوریه بودند، سیگنال بدهد.
وی با بیان اینکه هنوز سوالاتی درباره زمان خروج، چگونگی خروج و همچنین محدوده عقب‌نشینی وجود دارد، گفت: در آنجا که در سوریه پایگاه‌های نظامی مهمی وجود دارد. درباره خروج از این مناطق سوال وجود دارد و درباره حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه هم هنوز سوال وجود دارد.
این مقام مسئول اضافه کرد: بخشی از سفر پمپئو و بولتون برای رفع نگرانی کسانی است که از خروج آمریکا از سوریه نگران شده بودند. با این حال، اگر آمریکا عقب‌نشینی هم نکند درصد بالایی از اثرات و کارکردهای عقب‌نشینی به جای گذاشته شده است.
دهقانی پوده درباره رویکرد ترکیه پس از خروج نظامی آمریکا از سوریه اظهار داشت: شاید تلاش آمریکا برای عدم دور شدن ترکیه از غرب و ناتو موجب شود تا ترک‌ها اندکی صبر کرده و با خود تامل کنند که آیا منافعشان در همکاری با غرب تامین می‌شود؟ از طرفی، این مسئله می‌تواند موجب تامل در روس‌ها شود تا کالایی استراتژیک را به طرفی که هنوز تصمیم خود را نگرفته، ندهند.
وی با بیان اینکه صحبت مقامات آمریکایی درباره نحوه خروج شاید به خاطر آن باشد که دستاوردی از اعلام یکباره خروج نظامی کسب نکرده اند، تصریح کرد: همزمان بحث حضور سوریه در اتحادیه عرب مطرح شده و من معقتد هستم نه عرب‌ها از خروج آمریکا از سوریه خوشحال شده اند و نه آمریکایی‌ها از بازگشت اعراب به سوریه و بازگشت سوریه به اتحادیه عرب خوشحال شده اند.
دستیار وزیر امور خارجه با بیان اینکه بخشی از دلیل بازگشت اعراب به سوریه علاوه بر ایران، به نگرانی آنها از نقش آینده ترکیه در منطقه بازمی‌گردد، تصریح کرد: ترکیه کشوری است که در جهان اهل سنت حضور داشته و مرز طولانی با سوریه دارد و هم از توان اقتصادی برای بازسازی سوریه برخوردار است. البته اعراب از ایران هم نگرانی‌هایی دارند که در سوءظن و خطا هستند.
دهقانی پوده با بیان اینکه ترکیه احتمالا از این وضعیت استفاده می‌کند، خاطرنشان کرد: احتمالا ترکیه منطقه حائلی را با سوریه در اختیار بگیرد و آن با آوارگان و معارضین پر کرده و به سنگر و خندقی برای خود نسبت به کردهای ترکیه و سوریه تبدیل کند. این منطقه عامل فشاری برای حکومت دمشق خواهد بود تا هرچه بخواهد را دولت سوریه محقق کند.
وی با بیان اینکه ایران و روسیه به دنبال گسترش حاکمیت دولت مرکزی در این مناطق هستند، ابراز داشت: شاید از نظر کردها بهتر هم باشد تا رفع تنشی صورت بگیرد و ایران و روسیه هم تسهیلگر خواهند بود.
این دیپلمات کشورمان با اشاره به مذاکرات ژنو بیان کرد: در مذاکرات ژنو، اعلام تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی بسیار نزدیک بود و ایران بیش از هر بازیگری تلاش کرد و مشورت‌های بسیاری با معارضین، دولت سوریه، ترکیه، روسیه و نماینده ویژه سازمان ملل انجام داد ولی آمریکایی‌ها و غربی‌ها با طرح یکی، دو نام مانع از اعلام این کمیته شده و باعث شکست تشکیل تدوین کمیته قانون اساسی شدند و دوستانی که امیدوار به حل و فصل سیاسی بحران بودند، فریب دادند.
دهقانی پوده ادامه داد: فکر می‌کنم تلاش‌های سه کشور ضامن صلح در آینده جلو برود و در مرحله آتی، روند سیاسی سوریه به نتایجی برسد؛ به ویژه آنکه شاهد به نوعی دستیابی به تفاهمی کلی درخصوص مسائلی نظیر ادلب خواهیم بود.
وی با بیان اینکه در سال ۲۰۱۹ می‌توان امیدوار بود که بحران سوریه رو به انتها باشد، یادآور شد: این حرف به معنای پایان بحران سوریه نیست ولی امید ما را برای حل بحران سوریه افزایش می‌دهد.
