مدیر گروه مطالعات بینالملل دانشگاه هندی در گفتوگو با ایلنا:
اروپا باید درک کند که وابستگی به آمریکا به ضررش خواهد بود/ امپریالیستهای معاصر از حقوق بشر استفاده ابزاری میکنند
مدیر گروه مطالعات بینالملل دانشگاه علیگر هند گفت: درست همانطور که لیبرالیسم از پرچم حقوق طبیعی استفاده کرد تا سیاستهای وحشیانه خود در زمینه استعمار را به عنوان یک "ماموریت تمدنی" معرفی کند، امپریالیستهای معاصر از حقوق بشر استفاده میکنند تا قدرتهای ضدهژمونیک را "غیرانسانی" معرفی کنند. بنابراین، به طور پارادوکسی، حقوق بشر منجر به از بین بردن کرامت دیگر نژادها شده است.
پروفسور جاوید اقبال، مدیر گروه مطالعات بینالملل دانشگاه علیگر هند در گفتوگو با خبرنگار ایلنا نظرات خود در مورد فراز و نشیبهای ایجاد شده در روابط ایران با عرب و شرق و جنگافروزیهای اسراییل در منطقه بیان کرد.
مشروح گفتوگوی ایلنا با جاوید اقبال را میخوانید:
سؤال: ایران چگونه میتواند از تعاملات خود با قدرتهای بزرگ دیگری مانند روسیه و چین برای حفظ تعادل قدرت در برابر سیاستهای ترامپ استفاده کند؟
پاسخ: در سال ۱۹۹۷، زبیگنیف برژینسکی، مشاور پیشین امنیت ملی، نوشت که "خطرناکترین سناریوی ممکن، یک ائتلاف بزرگ از چین، روسیه و شاید ایران خواهد بود - یک ائتلاف ضدهژمونیک که در مقیاس و دامنه یادآور چالشی است که زمانی از سوی بلوک چین-شوروی مطرح شده بود."
ما میتوانیم شکلگیری این ائتلاف ضدهژمونیک را شاهد باشیم. ایران صدها پهپاد برای کمک به تلاشهای جنگی روسیه در اوکراین ارسال کرده است. همچنین ایران یک توافق همکاری ۲۵ ساله با چین امضا کرده است که تجارت دوجانبه را بیش از ۱۰ برابر افزایش خواهد داد و به ۶۰۰ میلیارد دلار در دهه آینده میرسد و همکاریهای نظامی را تقویت خواهد کرد.
نسلکشی جاری در غزه نشان داد که سازمانهای بینالمللی بیخاصیت هستند
سؤال: در حالی که قدرتهای بزرگ تمایل دارند تأثیر بیشتری در سازمانهای بینالمللی داشته باشند، چگونه میتوان اصل احترام متقابل و برابری همه کشورها را در سیستم بینالمللی ترویج کرد؟
پاسخ: نسلکشی جاری در غزه نشان داده است که سازمانهای بینالمللی در صورتی که هیچ برابری اجتماعی و نظامی ملموسی که قادر به تضمین اصول قانونی احترام متقابل باشد وجود نداشته باشد، بیخاصیت هستند. برای اینکه برابری در سیستم بینالمللی پیادهسازی شود، نیاز به یک نظم اقتصادی بینالمللی جدید است که در آن هر کشور بتواند ظرفیت توسعه زیرساختهای تولیدی خود را بدون دخالت قدرتهای خارجی داشته باشد. این به معنای پایان سیاست تحریمهای ایالات متحده است که ظرفیتهای اقتصادی کشورهای ضدامپریالیستی را از بین میبرد. این همچنین شامل توسعه ائتلافهای منطقهای است که بتوانند منابع و دانششان را با یکدیگر مبادله کنند تا کنترلهای انحصاری شمال را دور بزنند.
باید سلسلهمراتب ساختار نظم جهانی دگرگون شود
سؤال: نقش سازمانهای بینالمللی در تحقق این هدف چیست؟
پاسخ: سازمانهای بینالمللی نباید به عنوان منابع قدرت جهانی تلقی شوند. بلکه آنها صرفاً نمودهایی از دینامیکهای ژئوپولتیکی موجود هستند. این بدین معناست که آنها در بهترین حالت میتوانند به عنوان فورومهایی برای تغییر افکار عمومی جهانی مورد استفاده قرار گیرند. برای اینکه سازمانهای بینالمللی نقش بزرگتری ایفا کنند، ابتدا باید سلسلهمراتبهای موجود که ساختار نظم جهانی را شکل میدهند، بهطور عملی دگرگون شوند.
اتحادیه اروپا باید درک کند که وابستگی به ایالات متحده به ضررش خواهد بود
سؤال: آیا اتحادیه اروپا میتواند به عنوان میانجی بین ایران و ایالات متحده عمل کرده و به حل اختلافات کمک کند؟ چه موانعی ممکن است در این مسیر وجود داشته باشد؟
پاسخ: برای اینکه اتحادیه اروپا میانجیگری کند، باید درک کند که وابستگی آن به ایالات متحده به ضرر خود آن خواهد بود. در حالی که رهبران جناح راست افراطی اروپا ممکن است به دلیل مخالفت مشترک با مهاجرت از ترامپ حمایت کنند، در عین حال نقاط اختلاف قابل توجهی نیز وجود دارد. دونالد ترامپ تهدید کرده است که تجارت را برای "همه کشورهای کوچک و خوب اروپایی" گرانتر خواهد کرد. علاوه بر این، محدود کردن اروپا به بلوک ایالات متحده و جدایی از چین منجر به وابستگی بیشتر به فناوریهای ایالات متحده و احتمالاً از دست دادن صنعتگری خواهد شد.
سیاستهای ترامپ تهاجمیتر خواهد شد
سؤال: آیا فکر میکنید که سیاستهای ترامپ در قبال ایران با رویکردهای قبلیاش یا سایر رؤسای جمهور آمریکا متفاوت خواهد بود؟ این تفاوتها چه تأثیری بر معادلات منطقهای و بینالمللی خواهد داشت؟
پاسخ: سیاستهای ترامپ تهاجمیتر خواهد بود. پیت هیگستث، مجری فاکس نیوز و نامزد ترامپ برای وزیر دفاع، گفته است که ایالات متحده باید به اسرائیل اجازه دهد که به تأسیسات هستهای ایران حمله کند. مارکو روبیو، سناتور و نامزد ترامپ برای وزیر امور خارجه، از افزایش حملات اسرائیل به ایران حمایت کرده است. در مورد معادلات منطقهای و بینالمللی، سیاستهای تندروانه منجر به تشدید جنگ منطقهای موجود خواهد شد. طرحهای اسرائیل که با حمایت ایالات متحده برای گسترش نفوذ صهیونیستها در ایران، عراق، سوریه و لبنان به منظور از هم پاشیدن محور مقاومت در دست اجراست، با مقاومت ضدهژمونیک از سوی نیروهای ضدامپریالیستی قابل انجام نیست.
امپریالیستهای معاصر از حقوق بشر استفاده میکنند تا قدرتهای ضدهژمونیک را "غیرانسانی" معرفی کنند
سؤال: به طور کلی، چگونه استاندارد دوگانه سازمانهای بینالمللی و کشورهای غربی در مورد حقوق بشر را ارزیابی میکنید؟
پاسخ: حقوق بشر همواره به عنوان توجیهی برای اقدامات استثماری مانند مداخله انساندوستانه استفاده شده است. کشورهایی مانند عراق، افغانستان و لیبی با بهانه حقوق بشر ویران شدهاند. این نشان میدهد که هیچ تعریف ثابت و معینی از حقوق بشر وجود ندارد. ما در ادعای اینکه حقوق بشر مجموعهای از ارزشهای بدیهی است که انسانها به همراه دارند، اشتباه میکنیم، بدون توجه به زمینههای تاریخی مختلف. حقوق بشر شامل ابزارهایی خاص برای افزایش کرامت و تضمین عدالت است.
این ابزارها هنگامی که به عنوان مجموعهای از ارزشهای ثابت و غیرقابل تغییر (دموکراسی، انتخابات، مالکیت خصوصی و غیره) تلقی شوند، به ابزارهای سرکوب تبدیل میشوند. درست همانطور که لیبرالیسم از پرچم حقوق طبیعی استفاده کرد تا سیاستهای وحشیانه خود در زمینه استعمار را به عنوان یک "ماموریت تمدنی" معرفی کند، امپریالیستهای معاصر از حقوق بشر استفاده میکنند تا قدرتهای ضدهژمونیک را "غیرانسانی" معرفی کنند. بنابراین، به طور پارادوکسی، حقوق بشر منجر به از بین بردن کرامت دیگر نژادها شده است. در حالت کنونی، فلسطینیها به ادعای امپریالیستها به عنوان گروهی از وحشیهای ضدیهودی که شایسته کرامتی که انسانها باید داشته باشند، نیستند، طرد شدهاند. از سوی دیگر، اوکراینیها به طور کامل در جنگ خود علیه روسیه حمایت میشوند، صرفاً به این دلیل که آنها متعلق به نژاد سفید هستند. استاندارد دوگانه در مفهوم حقوق بشر غربی نهفته است.