سیدافقهی در گفت‌وگو با ایلنا:
به خاطر احتیاط مصری‌ها در ارتقاء روابط تهران و قاهره فرصت‌سوزی شد/ مصری‌ها نمی‌خوهند از فضای آشتی منطقه‌ای دور بمانند/ مثلث شوم آمریکا، انگلستان و اسرائیل کار خود را می‌کند
تحلیلگر مسائل غرب آسیا گفت: در دیداری که آقای سامح شکری، وزیر خارجه مصر با آقای امیرعبداللهیان داشت، گفت ما همین الان می‌توانیم به نماینده خودمان در تهران وظایف سفارت را واگذار کنیم. گرچه سفیر نیست اما می‌تواند وظایف یک سفیر را تا برقراری روابط، ارتقا دهد و رسما سفارت‌ها گشایش یابد و تبادل سفرا انجام بگیرد. الان می‌تواند حافظ منافع ما کار یک سفیر را انجام دهد که این نشانه خوبی از جانب مصری‌ها در پاسخ به فرمایشات مقام معظم رهبری است.
سیدهادی سیدافقهی کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره برقراری مجدد روابط ایران و مصر گفت: نکته اول این است که روابط بین ایران و مصر به طور کامل قطع نشده است. در سطح حافظ منافع باقی مانده، چه در زمان آقای حسنی‌مبارک و چه زمانی که انقلاب مصر پیروز شد و اخوان‌المسلمین برسر کار آمدند، متأسفانه این فرصت را اخوان‌المسلمین سوزاندند و آمادگی نداشتند که روابط از سطح حافظ منافع به سطح سفارت ارتقا پیدا کند. بعد از کودتای عبدالفتاح سیسی همچنان روابط راکد ماند و هیچ زمانی قطع نشد. در همان حد حافظ منافع، دفتر و ارتباطات خیلی سطح پایین به کار خود ادامه داد.
وی افزود: بعد از آشتی ایران و عربستان سعودی، مصری‌ها تحریک شدند که آنها هم از این فضای آشتی منطقه‌ای دور نمانند آن هم وقتی بازیگری مانند عربستان مصالحه می‌کند، اختلافات را کنار می‌گذارد و به سمت تفاهم و تسامح پیش می‌رود. در سفری که آقای هیثم بن‌طارق، سلطان عمان به قاهره داشت، آنجا آقای عبدالفتاح سیسی یک پیام شفاهی به آقای بن‌طارق می‌دهد که اگر به ایران رفتید، پیام ما را به مقامات ایرانی برسانید که ما مایل هستیم روابط را بهبود دهیم و در سطح سفارت همه‌چیز عادی باشد. در دیداری که آقای بن‌طارق با رهبر انقلاب داشت، ایشان پاسخ معناداری دادند. فرمودند که ما از این ارتباط و ترمیم آن و بازگشت ارتقای روابط میان دو کشور استقبال می‌کنیم.
این کاشناس حوزه سیاست خارجی تصریح کرد: پس ما هرگز با مصر مانند رابطه با عربستان سعودی قطع کامل روابط نداشتیم. چرا این صحبت را گفتم؟ می‌خواهم به نکته دوم برسم که پس از بازگشت روابط، به لحاظ پروتکل و طی کردن مسیر تشریفات اداری، قانونی و حقوقی، روان‌تر و سریع‌تر از روند پرپیچ و خم و طولانی بین ما و عربستان سعودی طی خواهد شد، چون همه‌چیز آماده است. در دیداری که آقای سامح شکری، وزیر خارجه مصر با آقای امیرعبداللهیان داشت، گفت ما همین الان می‌توانیم به نماینده خودمان در تهران وظایف سفارت را واگذار کنیم. گرچه سفیر نیست اما می‌تواند وظایف یک سفیر را تا برقراری روابط، ارتقا دهد و رسما سفارت‌ها گشایش یابد و تبادل سفرا انجام بگیرد. الان می‌تواند حافظ منافع ما کار یک سفیر را انجام دهد که این نشانه خوبی از جانب مصری‌ها در پاسخ به فرمایشات مقام معظم رهبری است.
وی افزود: اما الان با توجه به تحولات غزه و دیداری که در حاشیه کنفرانس مشترک اتحادیه عرب و سازمان همکاری‌های اسلامی در ریاض بین آقای رئیسی و آقای عبدالفتاح سیسی انجام شد، مکالمات تلفنی که هم بین دو رئیس‌جمهور برقرار است، آقای امیرعبداللهیان دیدارهای مرتبط با سامح شکری انجام می‌دهد، مصری‌ها به شدت اظهار علاقه کردند که ما می‌خواهیم هرچه سریع‌تر این روابط بهبود پیدا کند. ایران هم خواست از این فضا استفاده حداکثری کند تا شاید بتواند مصری‌ها را تشویق کند با توجه به آنکه فلسطینیان هم‌کیش آنها و عرب و سنی هستند، کمک بیشتری به آنها صورت بگیرد، مصر شجاعت بیشتری به خرج بدهد و به بازگشایی معبر رفح برای ورود کمک‌های انسان‌دوستانه، دارو، غذا و سوخت ادامه بدهد. مصری‌ها متأسفانه تحفظ می‌کنند، حتی در همان دیدار سران در ریاض آقای رئیسی به آقای عبدالفتاح سیسی پیشنهاد می‌دهد که ما حاضریم یک تیم پزشکی کامل از هلال‌احمر برای غزه اعزام کنیم که ایشان می‌گویند ما حرفی نداریم اما گردن اسرائیلی‌ها می‌اندازد که اسرائیلی‌ها موافقت نمی‌کنند.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی تصریح کرد: اصلا مسأله رفح ربطی به اسرائیلی‌ها ندارد. معاهده کمپ دیوید اصلا ارتباطی به مسأله رفح با صحرای سینا ندارد. آن مسأله مربوط به رژیم‌صهیونیستی و تخلیه بخشی از صحرای سینا است. اما مسأله رفح مربوط به حکومت خودگردان فلسطین و غزه از یکسو و دولت مصر از سوی دیگر است. بنابراین ما امیدواریم که هرچه زودتر این روابط برقرار شود. خیلی زمان گذشته و دو کشور فرصت‌های خوبی را می‌توانستند داشته باشند که به خاطر احتیاط مصری‌ها فرصت‌سوزی شد.
سیدافقهی در مورد زمینه‌ها و پتانسیل‌های موجود برای ارتقای روابط دو کشور ایران و مصر گفت: در ایجاد روابط دو کشور هیچ سقف و محدودیتی وجود ندارد. رابطه ما با مصری‌ها خیلی قدیمی است. از زمان شاه که با انورسادات دوست بود و حتی قبل از آن از زمان ملک‌فاروق، می‌دانید که شاه با خانم فوزیه خواهر ملک فاروق ازدواج کرد که بچه‌دار نشد و او را طلاق داد. وقتی شاه به مصر پناه برد، پسر شاه با دختر انورسادات ازدواج کرد که این‌بار هم موفق نشدند و تجربه پدرش را تکرار کرد. هر دو ازدواج سیاسی و به توصیه و فشار انگلیسی‌ها بود.
وی افزود: بنابراین اگر بخواهیم به تاریخ روابط دیرینه دور کشور برگردیم به دولت فاطمی‌ها برمی‌گردد. پس این دو کشور روابط کهن دارند، هر دو کشور تمدن‌ساز هستند، مصری‌ها تاریخ ۷هزار ساله دارند و هم ایران تاریخ چند هزار ساله باستانی دارد. هردو کشور از موقعیت ممتاز راهبردی در منطقه برخوردارند. در شمال آفریقا و غرب آسیا، هردو کشور از موقعیت ممتاز جغرافیایی و سو‌ق‌الجیشی برخوردارند. هر دو، از کشورهای مهم در دنیا هستند مصر در جهان عرب و ایران در جهان اسلام سابقه تاریخی دارند. هر دو کشور زمینه‌های مشترک اقتصادی در بحث تبادل انرژی، صادرات و واردات، موضوع توریسم دینی و تفریحی و تبادل فعالیت‌های فرهنگی دارند.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی گفت: زمان آقای سیدحسین طباطبایی بروجردی، آقای قمی مأمور می‌شود تا با علمای الازهر مذاکره کند و دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة را تأسیس می‌کنند. اینها گام‌های خیلی بزرگی بود و پیوندهای خیلی مستحکمی برقرار شده است. ما امیدوار هستیم که اگر واقعا روابط برگردد، تمام این زمینه‌ها فعال شود.
وی افزود: ظرفیت‌های تجاری، هنری، فرهنگی، تاریخی، اقتصادی، انرژی، تبادل فناوری و ظرفیت‌های زیادی فراهم است. آقای محمد حسین هیکل قبل از فوت خیلی حسرت می‌خورد که چرا مصری‌ها ایران را نمی‌شناسند و به خودشان و ایران ظلم می‌کنند، چرا هرچه سریع‌تر این روابط را ارتقا نمی‌دهند و اگر اشکالاتی است آن را برطرف نمی‌کنند. البته برخی از جریان‌های سلفی و وهابی مصر در زمان محمد مرسی یکسری موضع‌گیری‌ها و کارشکنی‌هایی کردند و در حال حاضر در مطبوعات و فضای مجازی می‌گویند اگر پای شیعه بخواهد به تونس و مصر باز شود آن را قلم می‌کنیم و ما نمی‌گذاریم مردم مصر را شیعه کنند؛ در حالیکه مردم مصر شیعه هستند. آنجا مرقد رسول حسین است، مرقد سیده زینب است، مرقد سیده نفیسه است و اصلا دولت فاطمیون شیعه بود. چرا ما بخواهیم مردم مصر را شیعه کنیم؟
وی تاکید کرد: این حماقت‌های سلفی‌ها با تحریک سازمان سیا و موساد، سرویس انگلیس و این مثلث شوم آمریکا، انگلیس و اسرائیل است که همیشه کار خود را می‌کنند و عایق و مانع ایجاد روابط بوده و هستند و سعی دارند رابطه ما با مصر توسعه و ارتقا پیدا نکند.
