سردار سلامی:
هیچ خبرنگاری بدون سوءگیری خاص فعالیت نمیکند/ خبرنگار دفاعکننده از حقانیت و مظلومیت است/ هیچکس حق ندارد به دنیای خصوصی انسانها وارد شود
فرمانده کل سپاه پاسداران گفت: تعهد درونی خبرنگار، مسئولیت واقعی او برای حفظ هویت یک جامعه و پاسداری از ارزشهای یک جامعه نکته مهمی است. خبرنگار؛ حقطلب، بیانکننده حق و تبیینکننده رشد است و عضوی خنثی در جامعه نیست. اینکه گاهی خبرنگار را به عدم تعهد به هیچ مسئولیتی و تنها نگارنده یک واقعیت تلقی کنند، اهانت است. خبرنگار عضو خنثی در جامعه نیست بلکه او دفاع کننده از منافع، ارزشها، آرزوها، هویت، حقانیت و مظلومیت است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سردار حسین سلامی در برنامه بزرگداشت روز خبرنگار که صبح امروز در سفارت سابق ایالات متحده آمریکا برگزار شد، گفت: روز خبرنگار، روز درخشش فداکاری یک خبرنگار وفادار شهید صارمی را که به نام روز مقدس خبرنگار نامگذاری شده است به جامعه رسانهای کشور تبریک عرض میکنم. خبرنگاران ما در صحنههای مهم رخدادهای کشور و انقلاب و نظام ما عاشقانه در یک شاکله حرفهای عمل میکنند.
وی افزود: همه چیز از قلبها و ذهنها آغاز میشود. قلب انسان نه آن قلب بیولوژیک بلکه آنکه به قلب معرفت انسان معروف است و شناخته میشود به اندازه عالم هستی بزرگ است ذهن انسان یک دنیا است نه در یک ابعاد هندسی مشخص که در دامنههای جسمانی انسان محدود و کوچک است، دنیای شناخت و معرفت خیال انسان دنیای آرزوهای انسان و عالم رویاهای انسان عالم بزرگی است. هرچیزی در محیط زندگی بشر محصول تفکر و خلاقیتهای درونی و محصول عملکرد ذهنی انسان است. ذهنها و قلب محیط عمل و اثر خبرنگاران است. اصحاب رسانه در جغرافیای ذهن عمل میکنند. نقش رسانه در این فرآیند و در این کارزار نقش تعیینکننده و نقش محوری است و اثرگذاری اساسی دارد.
سلامی در ادامه گفت: ما در یک پیکار فرهنگی در یک نبرد نامحدود شناختی، در فضای یک عملیات روانی بزرگی هستیم؛ در یک جنگ جهانی رسانهای وسیع که یک طرف اصحاب انقلاب و یاران مقاومت و مردان زنان خواهان استقلال سرزمین و سایر بلاد اسلامی هستند. در طرف دیگر عرصه پیشگامان رسانه در جهان و صاحبان پیشرفتهترین فضای رسانه به صورت طبیعی از این فضا تاثیر میپذیریم در مقابل جنگ نرم دشمنان قرار داریم. واحد اساسی نبرد در این نوع جنگ، انسان است. این جنگ جغرافیای جنگ مدرنی را در ذهن و قلب تشکیل میدهد دنیای نرم در این آوردگاه یک توصیفی از انسان به عمل آورده است. در منطق او و در جهانبینی او به انسان در فضای انسانشناسی غرب رجوع میکنند. انسان دارای یک ساختمان معنابخش درونی است؛ ساختار معنابخش هویت بخش اما درونی است که توصیف میکند که از ۵ عنصر اساسی تشکیل شده است. اول پیشفرضها است. گزارهها در ذهن انسان است که معیار تشخیص ایجاد میکند یک پیش فرض ذهنی در غرب وجود دارد که مسلمانان تروریست دارند یا در دیدگاه ما آمریکا شیطان بزرگ است به این مفهوم که هر پیشنهاد و نظریه آمریکایی که درباره ما مطرح میشود حتما بدخواهانه و توطئه است.
وی در ادامه گفت: این پیشفرضها، واقعیتهایی در ذهن هستند که ممکن است صحیح یا اشتباه باشند. اما در ذهن یک فرد به عنوان یک حقیقت پذیرفته شدهاند. علاوه بر آن در ذهن انسان عنصری به نام واقعیت مصنوعی و دست ساز وجود دارد نه واقعیتهای حقیقی، اینها عناصری هستند که در عالم واقعیت وجود خارجی ندارند. اما، در ذهن به عنوان یک موجود دارای حیات پذیرفته شدهاند. شایعات، اکاذیب و بیان منحرفانه واقعیتها به میزانی که این دادهها از واقعیت فاصله داشته باشند، دستسازتر و مصنوعیتر هستند.
سلامی در ادامه افزود: یک دسته از واقعیتهای حقیقی وجود دارد همان گونه که در عالم بیرون از ذهن وجود دارند در عالم ذهن نیز به همان گونه تصویر شدهاند، اینها خود واقعیت و حقایق هستند. در کنار اینها ارزشها قرار دارند. یعنی معیارهایی که خوب از بد و حلال از حرام را نشان میدهند.
وی در ادامه گفت: در یک جامعهای حجاب یک ارزش اجتماعی است و در یک جامعهای دیگر ضد ارزش. جوامع و انسانها به تفکیک این ارزشها از یکدیگر، مجزا میشوند و عموماً نبردها در امتداد تضاد این ارزشها اتفاق میافتد. علاوه بر آن، عنصر دیگری وجود دارد به نام هنجارها. اینها صحیح از غلط را تشخیص میدهند یا تعیین و تفکیک میکنند. البته این در نظامهای ارزشیِ متفاوت، متغیر است. در محلی، یک عمل عرف یا یک هنجار اجتماعی است. اما، در محلی دیگری، همین عمل ضد هنجار اجتماعی نبوده و پسندیده نیست.
سلامی در ادامه گفت: انسان به صورت طبیعی با این پنج عنصر در تعادل، آرامش ذهنی و تعادل روانی است. اما، اگر یک یا چند عنصر از این ۵ عنصر معنابخش و هویتبخش شخصیت انسان تغییر کند، آنگاه انسان در درون دچار استرس میشود و در جستجوی تعادل جدیدی است. به این میگویند که انسان یک سیستم باز است از طریق این نظام معنابخش درونی با محیط در تعادل است. وقتی این ارزشها و پیش فرضها جابجا میشود، جامعه دچار تنش میشود.
وی در ادامه تصریح کرد: امروز جنگ نرم دشمن بر تغییر این عناصر بنا نهاده شده است. دشمن تلاش میکند این پیشفرضها را تغییر دهد؛ این مسئله که فرض کنید رژیم گذشته یک رژیم معتبر بوده است نه یک رژیم طاغوتی، تغییر یک پیش فرض و واقعیت ذهنی است. یا اینکه آمریکا یک دموکراسی است و میتوان با او تعامل کرد و با او رابطه برقرار کرد و یا اینکه او شیطان بزرگ نیست همان تغییر پیش فرضهاست. این موضوع که حمایت از فلسطین یک ارزش نیست همان تغییر ارزشهاست.
سلامی افزود: دشمن تلاش میکند این نظام ارزشی معتبر پذیرفته شده جامعه را در جنگ شناختی تغییر دهد، جنگ شناختی یعنی نفوذ به زیرساختهای معرفت انسان و به اعماق قدرت و قوه شناخت و تفکر انسان و شما خبرنگاران در فضای این جنگ خطرناک زندگی میکنید.
وی در ادامه گفت: هرچند در اصول حرفهای خبرنگاری منعکس شده است که بیطرفی یک اصل است. اگر شما مطالعه کنید چند اصل مهم در دنیای امروز به عنوان اصول حرفهای خبرنگاری پذیرفته شده است. یکی از آنها استقلال است، یعنی استقلال فکر و ذهن خبرنگار. مسئله دیگر خنثیبودن و بیطرفی است در حالی که در دنیای امروز هیچ نقطه خنثیای وجود ندارد. هیچ خبرنگاری در جهان بدون سوگیری خاص، بدون تاثیرپذیری از یک فضای ذهنی بزرگتر و یا بدون قرار گرفتن در زمینه راهبردی یک محیط فعالیت نمیکند.
سلامی تصریح کرد: آنچه در دنیای خبر اتفاق میافتد؛ یک واقعیت منتزع از تاریخ، جغرافیا، محیط اجتماعی، وضعیت سیاسی و شرایط اقتصادی نیست. جنگ در همین فضا اتفاق افتاده است. بنابراین؛ آنچه مهم است این است که ما عقبه جهانی رویدادی را که آن را خبررسانی میکنیم، بدانیم. دشمنان ما تلاش میکنند از درون حوادث روند بسازند. یعنی اگر حادثه و یا رویداد در یک نقطه است آن را به یک خط ممتد تبدیل کنند و خط را به یک سطر و سطر را به یک فضا. یعنی از یک رویداد کوچک در مقیاس تاکتیکی یک اثر راهبردی بسازند.
وی افزود: شما خبرنگاران با قدرت کلمات و تصاویر آشنا هستید، کلمات صاحب قدرت و تصاویر صاحب ظرفیت هستند و استعداد به حرکت درآوردن جوامع را دارند. آنها قدرت تکثیر، انتقال، تغییر نگاه و نگرش، تهییج و تحریککنندگی دارند، همه این موارد در تصاویر و کلماتی که شما مخابره میکنید، وجود دارد. البته در اصول خبرنگاری این وجود دارد که خبر باید کوچکترین آسیب را به جامعه وارد کند. اما، وقتی خبر در فضای جنگ منتشر میشود، دقیقاً مانند مشابه آن چیزی است که در فضای جنگ سخت اتفاق میافتد، دشمنان تلاش میکنند تا با آتشباری از کلمات، ذهنها را تخریب کنند و اعتمادها را از بین ببرند، ارادهها را تسلیم و باورها را سست کنند، ارزشها را تغییر دهند، بر باورها غلبه کنند و ذهن و دل را در تسخیر خود بگیرند. خبرنگاران در چنین فضایی زندگی میکنند.
سلامی در ادامه تصریح کرد: خبرنگاران صاحب تعهد هستند، تعهد و وفاداری به ارزشهایی که در دامنه آن قلم میزنند یا کلامی را منتشر و یا تصویری را میسازند. خبرنگاران سازنده و نگارنده واقعیتها هستند و چگونگی انتقال یک واقعیت، بسیار مهم است. وقتی در جامعهای درصد کمی از افراد اغتشاش میکنند، گاهی میگوییم ۹۹ درصد انسانها در آن شرکت نکردند و یا گاهی میگوییم چند صد نفر آمدند این دو تقریباً معادل هم هستند. اما تاثیرات آنها در ذهنها یکی نیست. اینکه خبرنگار چگونه کلمات یا تصاویر و یا ترکیب کلمات و تصاویر را کنار هم بچینند که از توصیف یک حادثه یک غم عمومی تولید نکنند، کدام تصویر منتشر شود که در جامعه افسردگی ایجاد نکند که این به انتخاب شماست.
وی افزود: خبرنگاران میتوانند در میان مردم امید ایجاد کنند، آنها میتوانند اعتماد به نفس ایجاد کنند، میتوانند از دستاوردها بگویند و مثبت انگاری کنند. اصحاب رسانه میتوانند در یک زمینه بزرگ، یک لکه سیاه کوچک را برجسته کنند و یا اینکه این لکه سیاه را در درون یک زمینه بزرگ کم اثر کنند، این کار خبرنگار است.
سلامی در ادامه گفت: تعهد درونی خبرنگار، مسئولیت واقعی او برای حفظ هویت یک جامعه و پاسداری از ارزشهای یک جامعه نکته مهمی است. خبرنگار؛ حقطلب، بیانکننده حق و تبیینکننده رشد است و عضو خنثی در جامعه نیست. اینکه گاهی خبرنگار را به عدم تعهد به هیچ مسئولیتی و تنها نگارنده یک واقعیت تلقی کنند، اهانت است. خبرنگار عضو خنثی در جامعه نیست بلکه او دفاع کننده از منافع، ارزشها، آرزوها، هویت، حقانیت و مظلومیت است.
وی افزود: بیان کامل هندسه یک خبر، عدم وجود ابهام در خبر و استفاده جامعه از یک خبر صحیح، غیر تحریک آمیز شدن و گرفتن ارزش منفی از آن، این یک مسئله مهم است که در حرفه خبرنگاری جلوه میکند. بنابراین؛ مسئولیت پذیری، تعهد، کاملکردن اندامواره خبر، مبهم نگذاشتن فضای افکار عمومی، توجه به دغدغههای مردم و توجه به اینکه چه چیزی برای مردم نفرت انگیز و چه چیزی خوشایند. اینکه چگونه میتوان از یک خبر ارزش افزوده اجتماعی گرفت، اصول بسیار مهمی است.
وی در ادامه گفت: خبرنگار صاحب منطق، فلسفه و جهتگیری است، او خود بخشی از آرمان جامعه و در حال پیگیری همان آرمانهاست. این با اینکه میگوییم خبرنگار قلب واقعیت کند یا تفسیر خود از واقعیت را وارونه جلوه دهد، متفاوت است. خبرنگار باید خبر را به صورت صحیح منتشر کند، دروغگویی و رفتار غیر صادقانه از خبرنگار بر نمیآید. چرا که با ارزشهای حرفهای او ناسازگار است. صداقت، عدالت، انصاف، راستگویی و امانت داری جزو ویژگیهای یک خبرنگار است. خبرنگار، امین حریم خصوصی انسانهاست. هیچکس حق ندارد به دنیای خصوصی انسانها وارد شود و آن را به دیگران رونمایی کند. چرا که این کار خلاف اخلاق، شرع و انسانیت است. خبرنگار مانند یک نجات غریق عمل میکند، البته شفافیت، صداقت، راستگویی، امانتداری و رازداری جزو ویژگیهای یک خبرنگار است.
سلامی در ادامه گفت: خبرنگار امین حریم خصوصی انسانهاست،به همین دلیل، گاهی یکی از اسرار کشور در مقابل چشمان یک خبرنگار قرار میگیرد. قدرت تشخیص اینکه چه چیزی برای جامعه مفید است، اهمیت دارد و یا اینکه چه چیزی در دشمن یاس ایجاد میکند و یا اینکه کدام کلمات امیدآفرین هستند و نشاط ایجاد میکنند و جامعه را در مسیر یک تحرک جدید قرار داده، اجازه توقف نمیدهند و ذهنها را منفعل نمیکنند.
وی افزود: خبرنگاری بسیار مهم است چون ما کشور پررویدادی هستیم. حوادث بزرگی رخ میدهند، یوماللههای متفاوتی به صورت متواتر از پی یکدیگر عبور میکنند، حماسههایی خلق میشود، داستانهای جدیدی سروده میشود. اعجازهای نوینی خلق و نوآوریها و خلاقیتهایی ایجاد میشود. اینها اتفاقاتی شایسته تحسین و ستایش هستند که باید آنها را در جامعه ترویج داد. اشاعه فحشا گناه و ترویج منکرات جزئی از منطقه ممنوعه کار خبرنگاران است. چرا که خبرنگار در محیط مطهر و پاکیزهای عمل میکند. البته ممکن است با رویدادهای کثیف روبرو شود. اما، عمل او تمیز است.