از مسجدجامعی تا فرزاد جمشیدی!؟

ایلنا: انتخاب شخصی شایسته و لایق برای انتصاب در سمت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از گذشت بیش از یک ماه و نیم از گرفتن رای اعتماد و تکیه زدن علی جنتی بر صندلی وزارت، رفته رفته به یک سناریوی طولانی و فرسایشی بدل شده. از طرفی طرح اسامی افراد متعدد از سوی رسانه‌ها به عنوان گزینه‌های انتصابی این معاونت باعثشده ذهن اهالی فرهنگ؛ خصوصا فعالان حوزه‌ی نشر با خوف و رجاءهای فراوانی مواجه شود.

* معاونت امور فرهنگی؛ استراتژیک‌ترین معاونت ارشاد

علی جنتی به کررات دلیل تاخیر در معرفی معاون امور فرهنگی ارشاد را حساسیت‌های موجود در این حوزه عنوان کرده و گفته است تاخیر را به تعجیل، ترجیح می‌دهم. البته اینکه وزیر ارشاد، معاونت امور فرهنگی را استراتژیک‌ترین سمت در وزارتخانه‌ی متبوعه‌ی خود می‌داند، از نظر اهالی فرهنگ، رویکرد خوش‌آیندی تلقی می‌شود اما سوختن برگه‌های برنده و انتصاب گزینه‌های مورد اقبال اهالی فرهنگ در سمت‌هایی خارج از وزارت ارشاد از یک سو و مطرح شدن اسامی افراد فرعی و ناآشنا به این حوزه از سوی دیگر؛ روز به روز امیدها را به ناامیدی تبدیل می‌کند.

بعد از روی کار آمدن علی جنتی، اولین نام و گزینه‌ی اصلح از نظر اهالی فرهنگ و نشر کتاب برای انتصاب در مقام معاون‌امور فرهنگی کسی نبود جز احمد مسجدجامعی. گزینه‌ای که پیش از این اهالی فرهنگ امیدوار بودند از سوی حسن روحانی؛ رییس جمهور منتخب، بار دیگر به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد انتخاب شود زیرا کارنامه‌ی وی در دوران وزارت در دولت اصلاحات، کارنامه‌ی نسبتا قابل قبولی برای فعالان حوزه‌ی فرهنگ و نشر به حساب می‌آید. اما با انتخاب مسجدجامعی به عنوان ریاست شورای اسلامی شهر، نام وی به طور کلی از گزینه‌های معاونت فرهنگی ارشاد حذف شد.

* بعد از مسجدجامعی، طه هاشمی بهترین گزینه بود

بعد از مسجدجامعی، شایعات بر سر گزینه‌ی اصلی و شایسته برای این معاونت استراتژیک بالا گرفت. در میان گزینه‌های مطرح و شایع، حجت‌الاسلام طه هاشمی گزینه‌ی سنجیده و مقبولی به نظر می‌رسد. مدارج تحصیلی او از دانشگاه علوم پزشکی، تحصیلات حوزوی، ریاست مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری علوم اسلامی، سابقه‌ی عضویت در هیات مدیره‌ی دفتر تبلیعات اسلامی حوزه‌ی علمیه‌ی قم، نمایندگی مردم قم و عضویت در هیات رئیسه‌ی مجلس شورای اسلامی، تالیفات متعدد در حوزه‌ی فرهنگ و سیاست، صاحب امتیازی و مدیرمسوولی دو روزنامه و عضویت در هیات علمی سازمان میراثفرهنگی به زعم اهالی فرهنگ، کارنامه‌ی قابل قبولی می‌آمد. اما اگرچه به درخواست وزیر ارشاد، هاشمی برنامه‌های خود را برای انتصاب در مقام معاون امور فرهنگی ارشاد ارائه کرده بود، اما ناگهان خبر انتصاب وی به عنوان معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، بار دیگر معادلات را برهم زد.

با خط خوردن نام دو گزینه‌ی شاخص، گزینه‌های متعدد دیگری در رسانه‌ها و خبرگزاری‌های مختلف مطرح شده که البته صحت و صقم این اخبار، تایید نشده است. در این میان علیرض برازش(از معاونان سابق فرهنگی وزارت ارشاد)، نادر قدیانی(رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران) و طه مرقاتی(قائم مقام ورئیس مرکزتحقیق وتوسعه علوم انسانی) نام‌هایی بودند که یکی پس از دیگر سوژه‌ی رسانه‌ها و مراکز خبر شدند که طبق گفتگو‌های منتشر شده از برخی از اهالی فرهنگ و نشر، محمود برازش بشتر از سایرین مورد اقبال واقع شد.

* گزینه‌های عجیب و نگران‌کننده

اما به جز گزینه‌های مذکور، مطرح شدن برخی از افراد، با درنظر گرفتن سوابق کاری‌شان تعجب اهالی فرهنگ را به شدت بر انگیختند. یکی از این گزینه‌ها؛ محمد الهیاری فومنی؛ مدیر اداره‌ی کتاب ارشاد در دوره‌های پیشین که کماکان به دلیل مشخص نشدن معاون فرهنگی جدید، در این اداره مشغول به کار است؛ کسی که خصوصا ناشران هیچ دل خوشی از او ندارند و او را یک از مسببن برخوردهای نسنجیده و خارج از چهارچوب‌ شان اهالی فرهنگ و ترویج ممیزی‌های سختگیرانه و غیرمنطقی در سال‌های اخیر می‌دانند. بنابراین در حالی که سابقه‌ی ممیزی و سانسور از انتقادات اصلی اهالی نشر به شمار می‌آید، انتخاب شخصی که یکی از مسوولان اصلی اعمال سانسور و ممیزی بوده و هست، حقا تعجب برانگیز است.

از الهیاری فومنی که بگذریم، مطرح شدن یک مجری تلویزیونی به عنوان یکی از گزینه‌های انتصاب معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد، خبر به مراتب اعجاب‌آورتری بود: فرزاد جمشیدی؛ مجری صدا و سیما که با برنامه‌های تلویزیونی‌اش در ماه‌های رمضان شناخته شده است؛ اما از این‌ها گذشته، جمشیدی هیچ سابقه‌ای در حوزه‌ی مدیریت فرهنگی ندارد، بنابراین تکیه زدن بر صندلی یکی از عالی‌ترین مدیریت‌های فرهنگی کشور نمی‌تواند خبر خوش‌آیندی برای اهالی فرهنگ و نشر کشور باشد. کمااینکه در گزارشی، بهت و تعجب و مخالفت با سابقه‌ترین اهالی نشر با طرح این گزینه، طی گزارشی در همین خبرگزاری روی خط رفت.

* سرنوشت اهالی فرهنگ و نشر چه خواهد شد؟

جامعه‌ی فرهنگی و نشر کشور، بعد از گذراندن سال‌هایی تلخ و بحرانی؛ ‌ از دوره‌ی معاونت محسن پرویز، بهمن دری و در نهایت علی اسماعیلی، امیدوارند شعارهای اعتدال و تدبیر در حوزه‌ی متبوعه‌ی ایشان نیز لحاظ شود و شخصی در این جایگاه قرار بگیرد که عقبه‌ی فرهنگی داشته، با مشکلات و معضلاتی که فعالان این حوزه در سال‌های اخیر آشنایی داشته بوده و رویکردی چاره‌جویانه و کارگشا را در پیش گیرد. اما باید دید با خط خوردن گزینه‌های اصلی و مورد اقبال جامعه‌ی فرهنگ و نشر، علی جنتی چطور از سد بزرگترین چالش وزارتی خود در تعیین معاونان و روئسای زیر دست خود می‌گذرد و سرنوشت دغدغه‌ها و دردمندی‌های فعالان این حوزه چه خواهد بود؟