دورهٔ آموزشی درآمدی بر فلسفهٔ زبان در شهرکتاب

ایلنا: زبان چیست و ما چگونه از آن استفاده مى‌کنیم؟ پاسخ، بدیهی به نظر می‌رسد: زبان «ابزارى» براى مکالمه و برقرارى ارتباط است و ما با فراگیرى کلمات و دستور زبان مى‌توانیم بر آن تسلط یابیم. اما آیا به راستى همین پاسخ بدیهى، تمام آن چیزی است که «زبان» نامیده می‌شود؟ بسیاری بر این باورند که مهم‌ترین موضوع فلسفه در قرن بیستم، «مسالهٔ زبان» بوده است. چرا و چگونه فیلسوفان، «زبان» را به موضوع اصلی پژوهش خود تبدیل کردند و چرا از این تلقی که زبان صرفاً ابزار است، دست کشیدند؟

یکى از مؤلفه‌های جملات و عبارات زبانی، «معنای» آن‌ها است: معناى کلمات، جملات و افعال گفتارى. اما سؤال این است که «معنا» چگونه چیزى است؟ آیا معنا، تصویرى ذهنى است که هر کدام از ما براى خود مى‌سازد؟ آیا معنا، شیئى واقعى و مستقل از ما است که می‌توانیم به آن دسترسى داشته باشیم؟ آیا شکل‌گیری معنا محصول جامعه‌اى زبانى است یا انسان تک‌افتاده و منفرد هم می‌تواند براى خود زبانى خصوصى ایجاد کند و به عباراتش معنا دهد؟ این‌ها نمونه‌ای از سؤالات فلسفى‌اند که تأمل دربارهٔ پدیدهٔ پیچیده زبان، ما را به آن‌ها سوق می‌دهد.

از سوى دیگر، ما از زبان استفاده می‌کنیم تا «افکار» خود را انتقال دهیم. رابطهٔ میان زبان و فکر چیست؟ آیا می‌توان موجودى متفکر را تصور کرد که فاقد زبان باشد؟ آیا زبانى که ما بدان تکلم می‌کنیم، تأثیرى بر نحوهٔ اندیشیدن ما دارد؟
از مسائل فلسفى دیگرى که به زبان مربوط است، مسالهٔ «ترجمه» است. ما چگونه زبانى دیگر را می‌فهمیم؟ آیا اصولاً ترجمه از زبانى به زبان دیگر ممکن است؟ اگر مردمى با قواعد عقلانیت متفاوت از ما وجود داشته باشند، آیا می‌توانیم زبان آن‌ها را درک یا ترجمه کنیم؟ آیا ترجمه‌اى «منحصر به فرد» از جملات زبانی غریبه وجود دارد؟

سؤالاتى از این دست که برخواسته از تأمل فلسفی دربارهٔ پدیدهٔ زبان‌اند، شاکلهٔ اصلى بحث‌هاى فلسفهٔ زبان را شکل می‌دهند.

دورهٔ آموزشی «درآمدی بر فلسفهٔ زبان» با تدریس احسان کرباسی‌زاده و حسین شیخ‌رضایی در ده جلسه به پاسخ پرسش‌های فوق می‌پردازد. این دورهٔ آموزشی روزهای دوشنبه ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸ برگزار می‌شود. آغاز آن ۲۹ مهر است.

علاقه‌مندان به ثبت‌نام در این دورهٔ آموزشی تا ۱۵ مهر فرصت دارند برای ثبت‌نام به مرکز فرهنگی شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر(بخارست)، نبش کوچهٔ سوم مراجعه کنند و برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های ۸۸۷۲۳۳۶ و ۸۸۷۱۷۴۵۸ تماس بگیرند.